HABER YORUM | YUSUF DERELİ
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, geçtiğimiz günlerde katıldığı bir televizyon programında 1915 Çanakkale Köprüsü’nün 15 Euro + KDV olan geçiş ücretiyle ilgili çok önemli bir itirafta bulundu. Karaismailoğlu’nun açıklamasına göre günlük 45 bin araç garantisi verilmesinin temel sebebi, 2,5 milyar Euro’luk proje maliyetini karşılamak.
Peki proje maliyeti 5 milyar Euro olsaydı ne olacaktı? Günlük 6 bin araç geçen köprü için 90 bin araç garantisi mi verilecekti? “Devletin kasasından bir kuruş çıkmayacak.” diye duyurulan bütün projeler, halkın sırtına yükleniyor ve bu da büyük bir başarı gibi sunuluyor.
Yapım maliyeti 2,5 milyar Euro olarak açıklanan 1915 Çanakkale Köprüsü, yap-işlet-devret modelini yeniden tartışmaya açtı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’nun açıklamasına göre köprüden günlük geçen araç sayısı 6 bin civarında. Ancak verilen garanti 45 bin. Aradaki 39 bin araçlık fark Hazine tarafından karşılanacak; ki bu da günlük 9,5 milyon TL civarında bir para yapıyor. Basit bir hesapla sadece Çanakkale Köprüsü için Hazine’den çıkacak yıllık ‘garanti’ ücretinin 3,5-4 milyar civarında olması bekleniyor.
45 BİN ARAÇ GEÇEMEZ VE GEÇMEYECEK!
Adil Karaismailoğlu’nun açıklamasından sonra tartışmalar alevlendi. Zira günlük garanti edilen 45 bin aracın Çanakkale Boğazı’ndan geçmesi mümkün değil. Feribotla 1 yılda Çanakkale Boğazından geçen araç sayısı 10-12 bin civarında.
Uzun uzun hesap yapmanın anlamı yok; feribotları tamamen kaldırsanız ve köprüyü ‘zorunlu’ hale getirseniz bile 45 bin rakamının üçte birine ulaşamazsınız. Peki bizim bildiklerimizi, iktidar temsilcileri bilmiyor olabilir mi? Onlarca mühendisin, bu basit hesabı yapamamış olma ihtimali var mı?
Yok…
Gazeteciler ve özellikle ekonomi yazarları da uzun uzun yazılar yazarak 1915 Çanakkale Köprüsü’nden günlük 45 bin aracın geçmesinin mümkün olmadığını izah etmeye çalışıyor. İyi de o köprüden 45 bin araç geçmeyeceğini rejim temsilcileri de biliyor…
Bazıları ise tıpkı aynı modelle yapılan diğer projelerde olduğu gibi, geçiş ücretlerinin yüksek olduğundan yakınıyor.
YATIRIM BEDELİNİ MİLLET ÖDÜYOR!
Rakamlar yüksek; çünkü o rakamlar araç geçiş ücreti değil. Bunu ben söylemiyorum; Ulaştırma Bakanı Adil Karaismailoğlu söylüyor.
25 Mart’ta NTV’de katıldığı programda geçiş ücretlerinin yüksekliği konusundaki eleştirilerin hatırlatılması üzerine Karaismailoğlu, çok önemli bir ifşaatta bulunuyor: “Yolcu garantisi, araç geçiş garantisi diyoruz. Çanakkale Köprüsü’nün maliyeti 2,5 milyar Euro. 4 yılda bitirdik. Tabi ki bu yatırım maliyetinin bir şekilde geri dönüşü olması gerekiyor. O geri dönüşün finansal modelidir, 45 bin araca karşılık gelen bedel. Biz bunu (proje maliyetini) birim araç fiyatına bölüyoruz. Aslolan araç değil. Ona verilen yatırım maliyetinin 12 yıllık işletme süreci içerisindeki formülasyonudur o.”
Bakan’ın açıklamaları tevile ihtiyaç duymayacak kadar açık. KÖİ modeliyle yapılan bütün projelerde aynı ‘formülasyon’ uygulanıyor ve yüksek bedellerle yapılan projeler, geçiş garantileri tutsa da tutmasa da halkın sırtına yükleniyor.
ADİL KARAİSMAİLOĞLU, KENDİSİNİ NASIL YALANLADI?
Adil Karaismailoğlu, önceki gün yaptığı açıklamada ise “Çanakkale Köprüsü’nden o kadar araç geçer mi’ diyorlar. Zamanı geldiğinde geçecektir. Dün 6 bin araç geçti. Sayılara takılmayın.” dedi.
Bu açıklamadan üç gün önce 45 bin araç garantisini proje maliyetini karşılamak için verdiklerini söyleyen Karaismailoğlu, şimdi ise “Zamanı geldiğinde 45 bin araç geçecektir.” diyor. Geçmeyecek ve bir önceki açıklamasına bakılırsa bunu kendisi de çok iyi biliyor. Ancak buna rağmen halkı yanıltmaya, kamuoyunu yanlış yönlendirmeye devam ediyor…
Bu arada 2022 için ‘garanti’ ödemelere bütçeden ayrılan para 43 milyar TL. Ancak rakamın 50 milyara ulaşması sürpriz olmayacak.
