Özellikle son dönemde AB ile ilişkileri geren AKP Hükümeti’nde skandal bir açıklama da Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’dan geldi. Bozdağ, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) sadece iç hukuk yolları tüketildikten sonra hakların ihlal edilip edilemeyeceğine karar verebileceğini, Türkiye’deki yargı sürecine müdahale edemeyeceğini söyledi.
İngiliz Financial Times gazetesine konuşan Bekir Bozdağ, Türkiye’den yapılan başvurular AİHM tarafından Anayasa Mahkemesi’nden (AYM) geçmeden kabul edilirse büyük hayal kırıklığına uğrayacaklarını söyledi.
Bozdağ, “Kurallara uygun hareket ettikleri sürece AİHM tarafından verilecek kararları bekliyoruz. Fakat eğer mahkeme Türkiye söz konusu olduğunda mevcut kurallara sadık kalmaz ise bu mahkemeye olan güveni sarsar” dedi. AİHM, geçtiğimiz Ocak ayında Türkiye’den yapılan başvuruların sayısını 5363 olarak açıklamıştı.
Anayasa’nın 90. maddesine göre Türkiye AİHM’in kararını uygulamak zorunda
Diğer yandan Anayasa’nın 90/5. maddesi, “Usûlüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası andlaşmalar kânun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasaya aykırılık iddiâsı ile Anayasa Mahkemesine başvurulamaz. (Ek cümle: 7.5.2004-5170/7 md.)Usûlüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kânunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümleri esâs alınır.” ifadeleri yer alıyor.
Yani Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ndeki maddeler, bu sözleşmenin ek protokolleri ile bu sözleşmeyi verdiği karârlar ile yorumlayan, içtihât yaratan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin verdiği kararlar, Anayasa’da yapılan değişiklikten sonra, Kanun hükmündde kabul ediliyor. Hatta ulusal yasalarla aralarında bir çelişki varsa, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi hükümleri uygulanır.
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ Financial Times’ın, Türkiye’deki adli süreçlerde temel hakların ihlaline ilişkin olarak, gazeteci ve yazar Ahmet Altan ile ilgili yaptığı haber bağlamında sorularını yanıtladı.
‘İç hukuk koşulu’ nasıl yorumlanacak?
Haberde, 200 gündür cezaevinde olan Ahmet Altan’ın örneği üzerinden, OHAL koşullarındaki hukuk ihlallari konusunda Türkiye ve AİHM’i karşı karşıya getiren durum işleniyor. Financial Times’a göre sorunun temelinde bir Türkiye vatandaşının AİHM’e başvurmadan önce “iç hukuk yollarını tüketmesi gerekir” koşulunun nasıl yorumlanacağı yatıyor.
Ahmet Altan’ın avukatları 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) itirazları incelemekten kaçındığını bu durumda AİHM’in iç hukuk yollarının tüketildiğini kabul ederek başvuruya bakmasını istedi.
5 ayı aşan yargısız tutukluluk
Financial Times’taki habere göre, Anayasa Mahkemesi’nde 100 bine yakın başvuruyu bekliyor ama Ankara, AYM’nden geçmemiş kararların AİHM tarafından kabul edilmesinin kuralların çiğnenmesi anlamına geleceğini vurguluyor.Gazeteye konuşan Ahmet Altan’ın avukatı Veysel Ok ise bu görüşe karşı çıktı.Ok, “Türk yargısı müvekkillerimiz için etkili ve hızlı bir yargı süreci sunamamaktadır. Müvekkillerimiz beş ayı aşkın süredir yazdıkları yazılar ve söyledikleri sözler dışında hiç bir kanıta dayanmayan bir soruşturma kapsamında cezaevinde tutuluyor” dedi.
Financial Times, Altan’ın yalnız olmadığını darbe girişimi sonrasında benzer şekilde tutuklanan onbinlerce kişinin hala mahkemeye çıkarılmayı beklediklerini yazdı.
AİHM hızlı ele alacak
Gazete bunlardan Ahmet Altan, HDP lideri Selahattin Demirtaş gibi bazı tutukluların avukatlarının AİHM’e başvurarak, “iç hukuk yollarının tüketilmiş sayılmasını” istediklerini aktardı.
