23:40 – AB’den referandum açıklaması: AGİT’in raporunu endişeyle bekliyoruz
Avrupa Parlamentosu Türkiye raportörü Kati Piri, Twitter hesabı üzerinden, referandumun resmi olmayan sonuçları hakkında değerlendirmede bulundu. Piri, “Hem ‘evet’, hem de ‘hayır’ tarafları kazandıklarını iddia ediyor. Uluslararası seçim gözlemcileri AGİT’in raporunu endişeyle bekliyoruz” dedi.
23:30 – YSK’DAN İLK AÇIKLAMA
YSK Başkanı Sadi Güven, “Kesin olmayan sonuçlara göre, Evet ve Hayır oyu arasındaki fark 1 milyon 250 bin oldu. Halk oylamasında ‘Evet’ çıkmıştır. Kesin sonuçlar itirazlar değerlendirildikten sonra en geç 11, 12 gün sonra açıklanacaktır” dedi. Güven evet oylarının 24 milyon 763 bin, hayır oylarının ise 23 milyon 511 bin olduğunu açıkladı.
23:20:CHP LİDERİ KILIÇDAROĞLU: MİLLETİN KARANINA YSK GÖLGE DÜŞÜRMÜŞTÜR
CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, referandumdan sonra açıklamalarda bulundu. “YSK bu referandumu tartışmalı hale getirdi.” diyen Kılıçdaroğlu, “Yüksek Seçim Kurulu’na soruyorum; yasa maddesi böyle, genelge de böyle. Bir kişinin itirazı üzerine bunları geçerli sayıyorsunuz, neden? Maç yapılırken maçın ortasında kural değişmez. Bunu doğru bulmuyoruz. Milletin kararına YSK gölge düşürmüştür.” dedi.
23:00: ERDOĞAN:ATI ALAN ÜSKÜDAR’I GEÇTİ
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, referandum sonuçlarını İstanbul’da Huber Köşkü’nde değerlendirdi. Konuşması sırasında Evet kampanyasına destek veren MHP lideri Devlet Bahçeli ve BBP lideri Mustafa Destici’ye de teşekkür eden Erdoğan, doğu ve güneydoğu bölgelerinde artan desteğin önemli olduğunu belirtti ve ‘bu da yeni bir dönemin de başladığının müjdecisi olacaktır’ sözleriyle, Kürt açılımı sürecinin yeniden başlayacağının sinyalini verdi. Erdoğan, oyların yakınlığı, itirazlar ve eleştirilere ise “Bazı televizyonlarda aç tavuk kendini buğday ambarında sanırmış ya bu neticeyi küçümsemeye çalışıyorlar. Boşuna uğraşmayın atı alan Üsküdar’ı geçti” dedi.
20:30 – HİLE DEĞİL, OY HIRSIZLIĞI!
Urfa’da çekildiği iddia edilen görüntüler hileden öte oy hırsızlığı olarak yorumlandı. Görüntülerde sandık görevlileri sayım öncesi boş oy pusulalarına evet mührü basıyor.
19.30: YSK’NIN MÜHÜRSÜZ PUSULA KARARI :İŞTE ADIYAMANDAKİ HİLE!
YSK’nın sandık kurulu mührü taşımayan oy pusulası ve zarfların dışarıdan getirildiği kanıtlanmadıkça geçerli sayılacağı kararı tartışmaları beraberinde getirdi. YSK kararı AKP’nin başvurusu üzerine aldı. Oy sayımlarıyla ilgili mühürsüz oy pusulalarının nasıl oylara dahil edildiğine ilişkin gelen örnekler endişeleri doğruluyor. Adıyaman’daki görüntüler sosyal medyada tartışmayı tetikledi.
18.59: YSK’DAN İKİNCİ SKANDAL : CHP’NİN ERİŞİMİNİ KESTİLER
YSK, CHP’ye veri göndermeyi kesti. CHP vekilleri YSK’ye gitti. CHP seçim sonuçlarını, YSK’nin kendilerine sağladığı verilerden takip ediyordu. Ancak bir son dakika gelişmesi yaşandı. YSK oy sayımı verilerini paylaşmayı durdurdu. CHP, kendi verilerine göre önde gidildiğini ancak YSK tarafından sağlanan bilginin kesildiğini açıkladı.
18:56:İSTANBUL’DA ‘HAYIR’ OYLARI ÖNE GEÇTİ
İstanbul’da ‘hayır’ oyları yüzde 50’in üzerine çıktı. Evet ise yüzde 50’in altına düştü. İstanbul’da oyların yüzde 10’a yakını henüz sayılmadı.
18:45: 52 İLDE ‘EVET, 29 İLDE ‘HAYIR’ OYLARI ÖNDE
Sandıkların yaklaşık yüzde 70’i açıldı. 52 ilde evet, 29 ilde hayır oyları önde görünüyor. 21 ilde ise evet ve hayır oyları birbirine çok yakın seyrediyor. Yurt dışında ise Almanya’da evet, ABD’de ise hayır oyları önde gidiyor.
18:40: ERDOĞAN DIŞINDA TÜM LİDERLERİN SANDIĞINDA ‘HAYIR’ ÇIKTI
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan ile oy kullandığı Üsküdar’daki Saffet Çebi Ortaokulu’ndaki 3248 numaralı sandıkta sayım tamamlandı. Sandıkta kayıtlı 409 seçmenin 354’ü oy kullanırken, oyların 3’ü geçersiz sayıldı. Geçerli oyların 205’i “evet”, 146’sı “hayır” çıktı. Başbakan Binali Yıldırım, İzmir’de oyunu kullandı. Başbakan, Gölcükler Adnan Olcay Ortaokulu’nda 1085 nolu sandıkta oyunu kullandı. Yıldırım’ın, İzmir’in Menderes ilçesinde oy kullandığı sandıktan “Hayır” oyu çoğunlukta çıktı.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, eşi Selvi Kılıçdaroğlu ve oğlu Kerem Kılıçdaroğlu ile birlikte Ankara’da Çankaya Çukurambar Arjantin İlkokulu’ndaki 4142 numaralı sandıkta oy kullandı.Kılıçdaroğlu’nun oy kullandığı sandıktan 269 ‘hayır’, 95 ‘evet’ ve 7 ‘geçersiz’ oy çıktı.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli oyunu Ankara’da Anıttepe’de 1285 numaralı sandıkta kullandı.Bahçeli’nin oy kullandığı Anıttepe Ortaokulu 1285 nolu sandıkta kullanılan 368 oyun 57’si evet, 305’i hayır, 6 tane ise geçersiz oy çıktı.
18:22:CHP:ANADOLU AJANSI SONUÇLARI MANİPÜLE EDİYOR
CHP Genel Başkan Yardımcısı Erdal Aksünger seçim sonuçlarının kamuoyuna verilmesi ile ilgili açıklama yaptı. Aksünger “Sonuçları manipüle ediyorlar. Sandıkların henüz yüzde 10’u açıldı. Ama bunu sanki yüzde 60’ı açılmış gibi gösteriyorlar” dedi. Sandık görevlilerine de çağrı yapan Aksünger “Sandıkları terk etmeyin. Biz de burada YSK’dan izliyoruz AA sonuçları nereden alıyorsa YSK’dan almadığı kesin. İstanbul’da AA ile YSK’nın verileri tutmuyor. YSK’nın verilerine göre İstanbul’da hayır oranı daha fazla ” diye konuştu.
18:10:REFERANDUMDA OYLARIN YÜZDE 39’U SAYILDI: EVET YÜZDE 59.93; HAYIR YÜZDE 40.07
Devletin ajansı AA’ya göre referandumda oyların yaklaşık yüzde 39.51’i sayıldı. İlk bilgilere göre sayılan oyların yüzde 59.93’ü “evet”, yüzde 40.07’s’i “hayır”. Referanduma katılım oranı yüzde 83,3.
17.50: YSK’DAN SKANDAL KARAR: MÜHÜRSÜZ PUSULA VE ZARFLAR GEÇERLİ
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından yapılan son açıklamada, sandık kurulu mührü taşımayan oy pusulası ve zarfların dışarıdan getirildiği kanıtlanmadıkça geçerli sayılacağı bildirildi. YSK kararı AKP’nin başvurusu üzerine aldı. YSK kararına muhalefet tepki gösterirken, manipülasyonların kapısının açıldığı uyarısı yapıldı.
YSK AÇIKLAMASI
YSK’nin “Bazı sandık kurullarının seçmene oy pusulası ve zarflarını sandık kurulu mührüyle mühürlemeden verdikleri yolundaki yoğun şikayetler üzerine bugün toplanan Yüksek Seçim Kurulu sandık kurulu mührü taşımayan oy pusulası ve zarfların dışarıdan getirilerek kullanıldığı kanıtlanmadıkça geçerli sayılmasına karar vermiştir. Sayım döküm işleminin buna göre yapılması gerekmektedir. Kamuoyuna, il ve ilçe seçim kurullarımıza, sandık kurullarına ve siyasi partilere duyurulur.” ifadeleriyle yaptığı açıklama tartışma yarattı.
17.45: YURTDIŞI OYLARI DA SAYILMAYA BAŞLANDI
Yurt dışındaki seçmenler için 57 ülke, 120 temsilcilikte sandık kurulmuş, 27 Mart’ta başlayan oy verme işlemi 9 Nisan’da sona ermişti. Yurt dışında kullanılan oy pusulaları, uçaklar ve diplomatik kuryelerle Türkiye’ye getirilmişti. Ankara’daki Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunda saklanan bu oylar da diğer oylarla eş zamanlı açılarak sayılmaya başlandı.
17:30: SAYILAN OYLAR YÜZDE 16’YA ULAŞTI
Saat 17.00 itibarıyla tüm sandıklar kapandı. Oyların sayımı başladı. İlk açılan sandıklarda şu an sayılan oyların oranı yüzde 16,1’ye ulaştığı belirtildi.
17:00: TÜM TÜRKİYE’DE OY VERME İŞLEMİ BİTTİ, SIRA SAYIMA GELDİ
32 ilde 16:00 itirariyle biten oy kullanımı saat 17:00 itibariyle tüm illerde bitti. Oyların sayımına başlandı. Referandum sonuçlarına ilişkin bütün yayınlar saat 21.00’den sonra serbest olacak. Ancak YSK 21.00’den önce yayınların serbest bırakılmasına karar verebiliyor. Geçmiş yıllarda YSK seçim yasağını saat 21.00’e gelmeden kaldırmıştı. 167 bin 68 sandıkta oylar kullanıldı. Doğu ve Güneydoğu illerinde bir saat önce, diğer illerde ise 17.00 itibariyle sayım işlemi başladı.
16:30:DİYARBAKIR’DA TRAFO PATLADI!
Diyarbakır’ın Silvan İlçesi’nde trafonun patladığı, elektrik kesintisi yaşandığı belirtiliyor. Kesinti bütün ilçeyi etkiledi.
16.10- SANDIK GÜVENLİĞİ TARTIŞMASI: BİR SEÇMEN CHP’Lİ VEKİLİN YERİNE OY KULLANDI
Ankara’nın Mamak ilçesinde bir seçmen sandıkları karıştırarak CHP Ankara Milletvekili Ali Haydar Hakverdi’nin yerine oy kullandı. Durumun fark edilmesi üzerine o sandıktan bir oyun yakılacağı belirtilirken, sandık başında durumu öğrenen Hakverdi “Ankara milletvekilinin yerine herhangi biri gelip oy kullanabiliyor ise seçim güvenliği var mıdır?” diyerek duruma tepki gösterdi.
Evrensel’in haberine göre, Kuva-yi Milliye Ortaokulu’nda gerçekleşen olay imza atma sırasında fark edildi. Seçmenlere oy kullandıktan sonra imza attırılan okulda bir seçmen 1151 yerine 1161 No’lu sandığa gitti. Burada gerekli kontrolleri yapılmadan pusula verilerek kabine girmesine izin verilen yurttaş, oy kullandıktan sonra imza atacağı sıra kendi ismi yerine CHP’li milletvekili Hakverdi’nin ismini gördü. Bunun üzerine sandık görevlileri yurttaşa imza attırmadı. Hangi zarfın olduğu bilinmeyeceği için sandıktan rastgele seçilen bir pusulanın yakılmasına karar verildi. Hakverdi’nin yerine oy kullanan yurttaş ise kendi sandığına gidip oy kullandı.
16.00- 32 İLDE SANDIKLAR KAPANDI
Türkiye’de 55 milyon 319 bin 222 seçmen anayasa referandumu için sandık başına gitti. Oy verme işlemi 32 ilde saat 07.00’da, diğer illerde ise 08.00’da başladı. Saat 07.00’de açılan sandıklar 16.00’da kapandı. 32 ilde oy sayımına geçildi. Diğer illerde ise sandıklar 17.00’de kapanacak
14:30 YSK BAŞKANI:’TERCİH’ YERİNE ‘EVET’ MÜHRÜ DE GEÇERLİ SAYILACAK!
YSK Başkanı Sadi Güven ‘Tercih’ yerine ‘Evet’ mührü kullanılan oyların geçerli sayılacağını açıkladı. Evet mührüyle kullanılan oylar da geçerli olacak. İki tarafında YSK mührü bulunan pusula da geçerli olacak” dedi.
14.00 SANDIK BAŞI KAVGASINDA ÖLÜ SAYISI 3’E YÜKSELDİ
Diyarbakır’ın Çermik İlçesi’ne bağlı Yabanardı Köyü’nde seçim sandıklarının kurulduğu köy okulunun bahçesinde sandık başı kavgasında ölenlerin sayısı 3’e yükseldi. Sabah saatlerinde akrabalar arasında çıkan tartışmada 2 kişinin hayatını kaybettiği bir kişinin yaralandığı duyurulmuştu.
12:00 – ALİ BAYRAMOĞLU SALDIRIYA UĞRADI
Yeni Şafak’ın eski yazarı Ali Bayramoğlu oy kullandıktan sonra yaklaşık 30 kişilik bir grubun saldırısına uğradı. Bayramoğlu daha önce ‘Hayır’ oyu kullanacağını açıklamıştı.
İstanbul Gayrettepe’deki Şair Nedim İlköğretim Okulu’na oyunu kullanmak için gelen, Ali Bayramoğlu önce sözlü tacize uğradı. Tartışma büyüyünce grup, Bayramoğlu’na saldırdı. Saat 12.50 sularında yaşanan olay sonrası Bayramoğlu şikayet için karakola gitti.
10-32 LİDERLER SANDIK BAŞINDA
Anayasa değişikliği için yapılan halk oylamasında siyasi parti liderleri de öğlen saatlerine doğru oylarını kullandı.
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu oyunu Ankara’da Arjantin İlkokulu’nda kullandı. Son derece güzel bir kampanya yürüttüklerini söyleyen CHP lideri “Hiç kimseyi ötekileştirmedik. Türkiye’nin kaderini oyluyoruz bugün. İnşallah hayırlı bir sonuç çıkar” dedi.
Başbakan Binali Yıldırım, İzmir’in Menderes ilçesindeki Gölcükler Adnan Olcay Ortaokulunda oyunu kullandı. Yıldırım, “Tercihlerini yapıyorlar. Akşam olup sandıklar açılınca sonuçlar ortaya çıkacak. Çıkacak sonuç ne olursa olsun, başımızın tacıdır. Milletimizin verdiği karar en güzel karardır.” ifadesini kullandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Üsküdar Saffet Çebi okulunda oyunu kullandı. Erdoğan oyunu sandığa torunu ile birlikte attı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan referandum sandığına torunuyla birlikte geldi. Erdoğan, “Bu referandum sıradan bir oylama değil. Cumhuriyet tarihimizde parlamenter sisteme yönelik birçok oylama olmuştur. Bu arada bazı halk oylamaları da yaptık. Ama bu halk oylaması Türkiye Cumhuriyeti’nde yeni yönetim sisteminin bir değişim dönüşüm tercihidir. ” dedi.
10-30 – SANDIKBAŞI KAVGASI; 2 ÖLÜ, 1 YARALI
Diyarbakır’ın Çermik İlçesi’ne bağlı Yabanardı Köyü’nde seçim sandıklarının kurulduğu köy okulunun bahçesinde iki akraba aile arasında tartışma çıktı. Tartışma kavgaya döndü. Silahla vurulan 2 kişi hayatını kaybetti, 1 kişi yaralandı. İddiaya göre, Yabanardı köyünde halk oylaması dolayısıyla sandığın kurulduğu Yabanardı İlkokulunun önünde akraba oldukları bildirilen iki aile arasında henüz belirlenemeyen nedenle tartışma çıktı.
Tartışmanın kavgaya dönüşmesi üzerine Abdülrezzak (68), Şeyhmus (32) ve İdris Yıldız silahla vurularak yaralandı. Siverek Devlet Hastanesine kaldırılan yaralılardan Abdülrezzak ve Şeyhmus Yıldız müdahaleye rağmen kurtarılamadı. Olayla ilgili M.Y ile T.Y. gözaltına alındı.
09:40 – SANDIKTA SEÇİM HİLESİ TARRILMALARI BAŞLADI
Referandum için oy kullanma tüm Türkiye’de devam ediyor. Gelen haberlerde ise birçok yerde usulsüzlük yapıldığı iddiaları gündemde. Bunlardan en açık olanı Urfa’da çekildiği belirtilen ve sosyal medyada paylaşılan görüntülere yansıdı. Videoda sandık müşahidi olduğu ileri sürülen bir kişi oy pusulalarına Evet mührü basıyor.
İstanbul Kağıthane’de bulunan Ziyapaşa İlkokulu’ndaki ‘evet’ yazılamalarının silinmediği, okulun her yanında ‘evet’ stickerları olduğu belirtildi.
Sol Haber’e göre, İstanbul Fatih’te usulsüzlük olduğuna dair iddialar aktarıldı. Aktarılana göre, AKP’li müşahitler, ‘evet oylarının aleyhine gelişmeler yaşandığı’ asılsız iddiasıyla, oy verme işlemleri daha henüz başlamışken, sandık başkalarına zorla belge imzalatıyorlar.
Halkevleri’nin Twitter’daki resmi hesabından paylaştığı bilgiye göre, Sarıyer Üstay Villaları’nın sandığı olan 1272 nolu sandıkta oy kullanan polis memur, kabinde fotoğraf çekerken yakalandı. Polisin oyu iptal edildi.
Üsküdar’da bir sandıkta, oy verme yerinde 15 Temmuz fotoğraflarının bulunması dikkat çekti.
Hakkari Yüksekova’da kurulan 212 sandık başkanının tamamında AKP üyeleri görevlendirildi.
Kocaeli Barış Gazetesi’nin haberine göre, Derince’deki Cumhuriyet Ortaokulu’nda 1023 nolu sandıkta kayıtlı olan Nurten Abay isimli kadın, 1026 nolu sandıkta ikinci defa oy kullandı. Sandık müşahitlerinin usulsüzlüğü tespit etmesi üzerine olaya itiraz edildi. Haberde, Abay’ın 1023 nolu sandıkta kullandığı oyun geçerli sayılacağı, 1026 nolu sandıkta ise bir oy fazla çıkacağı belirtildi. Fazla oy ise, sayım işlemi sonrası sandık kurulu başkanı tarafından rastgele bir zarf seçilerek iptal edilecek.
Muş’un Hasköy ilçesi Düzkışla beldesinin AKP’li Belediye Başkanı Göksel Kavçan’ın köylüleri “Kapalı oy veren F…’cüdür” diye tehdit ettiği ve “Evet” oyu vermeye zorladığı iddia edildi.
BirGün’de yer alan habere göre, Ümraniye Anadolu İmam Hatip Lisesi’nde mühürsüz oy pusulaları ile 48 oy kullanıldı.
Twitte paylaşılan bir resimde ise numarası belli olan bir sandıkta bir kişi boş oy pusulalarına tek tek evet basıyor.
Yozgat Sorgun’da oyların bir arabanın içinde mühürlendiği görüldü. Twitter’da Hergele Postası’nın paylaştığı görüntülerde, elinde zarf ve mühür olan bir kişinin park halinde duran bir arabanın yanına giderek içeride oturanlara oy kullandırdığı görülüyor.
Eskişehir Halil Akkurt İlköğretim Okulu’nda bir kişinin açık şekilde ‘Evet’ oyu kullandığı tespit edildi. Gazete Karınca’nın haberine göre, duruma sandık kurulu üyeleri itiraz etti. İtirazın kabul edilmesinin ardından tutanak tutuldu. Sandıkların açılıp, oy sayma işleminin başlamasının ardından bir “evet” oyunun iptal edileceği karara bağlanıp deftere işlendi.
08:00 – Türkiye sandık başında
AKP ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ‘başkanlık sistemi’ adı altında MHP Lideri Devlet Bahçeli’nin desteğiyle Meclisten geçirdiği 18 maddelik anayasa değişikliğini oylamak için 55 milyon 319 bin 22 seçmen sandık başında. Parlamenter sistemin fesh edilmesi, yasama-yürütme-yargı yetkilerinin tek adamda (Erdoğan) toplanması nedeniyle eleştirilen referendum oylamasının sonuçları akşam 17.00’de sandıkların kapanmasından sonra alınmaya başlanacak. 55 milyon 319 bin 222 seçmen, 167 bin 140 sandıkta oy kullanıyor. “Evet” veya “Hayır” tercihlerinin olduğu referandum için doğuda sandıklar 16.00’da, diğer illerde ise 17.00’de kapanacak. Sadece ‘evet’ ve ‘hayır’ oylarının sayılması nedeniyle referandum sonuçlarına erken saatlerde ulaşılması bekleniyor. Türkiye, anayasa değişiklikleri için bugün 7. kez sandık başına gidiyor.
