HABER-YORUM | HASAN CÜCÜK
Tarih 29 Mayıs 1991 Bari San Nicola Stadı. O yıllardaki adıyla Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası finali. Bir tarafta Fransa’dan Marsilya diğer tarafta Yugoslovya’dan Kızılyıldız. Marsilya’nın kadrosunda Chris Waddle, Abedi Pele ve Jean-Pierre Oapin gibi yıldızlar, Kızılyıldız’da Yugoslav futbolunun efsaneleri Mihajlovic, Prosinecki, Darko Pancev ve Savisevic var. İki takımın mücadelesi kıran kırana geçiyor. 90 dakikada gol bulamayan ekipler, skoru 120 dakika sonunda değiştiremeyince kupanın adresini belirleme penaltılara kalıyor. Kızılyıldız adına topun başına geçen tüm oyuncular meşin yuvarlağı ağlarla buluşturunca, kupaya 5 -3’lük skorla ulaşıyordu. Kızılyıldız’ın adını bugünün Şampiyonlar Ligi gruplarında görmemiz için ise tam 27 yıl beklememiz gerekiyordu.
Kızılyıldız, 2. Dünya Savaşı’nın küllerinin soğumadığı 1945 yılında Belgrad Üniversitesi öğrencileri tarafından kuruldu. Kuruluşundan kısa süre sonra oluşturulan Yugoslavya Ligi’ne kabul edilen Kızılyıldız, ilk sezonunda ligi 3. sırada tamamlayıp, taraftarını mutlu etti. Yogoslavya Ligi’nde kısa süre içinde Kızılyıldız ile birlikte Partizan ve Hırvat bölgesinin iki takımı Dinamo Zagreb ve Hajdut Split arasında müthiş rekabette başlıyordu. Daha ligin ilk sezonunda ilk 4’ü bu takımlar parselliyordu. Kızılyıldız ilk şampiyonluğuna 1951 yılında ulaşıyordu. Bu tarihten sonra Kızılyıldız, Yugoslovya’nın en iyi takımı olma yolunda hızla ilerliyordu.
Stankovic, hem Beşiktaş’ı hem de Fenerbahçe’yi şampiyon yaptı
Peş peşe gelen şampiyonlukta rol oynayan isimlerden biri de sağ bekin önemli ismi Branko Stankovic’ti. Yıllar sonra teknik adam olarak ülkemize gelen Stankovic, hem Beşiktaş’ı hem de Fenerbahçe’yi lig şampiyonluğuna taşıyacaktı. O yılların efsane ismi ise sadece Kızılyıldız’ın değil Yugoslav futbol tarihinin gururlarından Rajko Mitic’ti. Takım 1950-1960 arasında tam 5 şampiyonluk kazandı ve kulübe tarihi boyunca büyük hizmetleri olan oyunculara verilen “Kızılyıldız’ın Yıldızı” (Zvezdina Zvezda) ödülüne Mitic layık görüldü, aynı zaman bu ödülü alan ilk oyuncu oldu.
Yugoslovya’nın en iyi takımı olan Kızılyıldız, başarısını Avrupa kupalarını da taşıyordu. Avrupa kupalarında yarı ve çeyrek final gören Kızılyıldız, 1979’da adını UEFA Kupası’nda finale yazdırıyordu. Final yolunda Dinamo Berlin, Sporting Gijon, Arsenal, West Bromwich Albion ve Hertha Berlin’i geçen Kızılyıldız, Mönchengladbach’ın rakibi oluyordu. O yıllarda çift maç üzerinden oynanan finalin ilk maçında sahasında rakibiyle 1-1 berabere kalan Kızılyıldız, rövanşı da 1-0 kaybedince kupaya uzanamıyordu.
Kızılyıldız’ın Avrupa’nın zirvesine çıkış tarihi 1991 oluyordu. Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’nda Grasshopper, Rangers, Dynamo Dresden ve Bayern Münih’i eleyen Kızılyıldız finalde Marsilya ile karşı karşıya geldi. Bari’nin San Nicola Stadı’nda oynanan maçta 120 dakika golsüz sona erdi ve penaltılarda 5-3 üstünlük sağlayan Kızılyıldız Avrupa şampiyonluğuna ulaştı. 1991 Avrupa Süper Kupası tek maç olarak Manchester’da oynandı ve Manchester United’a 1-0 yenildi. Tokyo’da oynanan Kıtalararası Kupa maçında Şili’nin Colo Colo takımını Jugovic ve Pancev’in (2) golleriyle 3-0 yenerek Dünya Şampiyonu oldu. 1991 Kızılyıldız’ın bir daha asla ulaşamayacağı zirve yılı olarak tarihteki yerini aldı.
Kızılyıldız’ın Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’nı kazanmasından sadece birkaç ay sonra Yugoslovya dağılma sürecine girdi. Dağılmadan en çok etkilenen kulüplerin başında Kızılyıldız gelirken, takımın yıldız oyuncuları 1992’de kulüpten ayrılıp, başka takımlara transfer oldular. Savicevic Milan’ın, Pancev İnter’in yolunu tuttu.
1991’de Yugoslavya’da başlayan iç savaş sonucunda Kızılyıldız, önce uluslararası maçlarını dış ülkelerde oynamak zorunda kaldı, sonra da ambargo nedeniyle 1995’e kadar kupalara katılamadı. Önce kadrosundaki Boşnak ve Hırvat oyuncuları, daha sonra da ekonomik nedenlerle kaliteli Sırp oyuncuları büyük Avrupa kulüplerine kaptıran Kızılyıldız gerileme dönemine girdi. Artık adı Avrupa kupalarında unutulan kulüplerden biri olmaya başlayan Kızılyıldız, uzun duraklama döneminde son yıllarda adını 3 kez UEFA Avrupa Ligi gruplarına yazdırdı. Çeyrek asırlık Şampiyonlar Ligi hasretini ise Red Bull Salzburg engelini aşarak sonlandırdı.
