Dolar kaç TL olursa “kriz” diyeceksiniz

HABER-ANALİZ | SEMİH ARDIÇ

Türk Lirası (TL), ABD Doları ve euro başta olmak üzere bütün yabancı para birimlerine mukabil serbest düşüşte. Dolara mukabil yüzde 30 düşen Brezilya Reali bile TL karşısında yüzde 33 değer kazandı.

İki ay evvel 800 TL, 100 bin Suriye poundu ediyordu. Şimdi aynı tutarla sadece 40 bin pound alınabiliyor.

TL’nin hazin düşüşü iç savaşın devam ettiği Suriye’nin para birimi karşısında bile devam ediyor.

Son bir senede dolara kıyasla Etiyopya’nın para birimi yüzde 18 düştü, TL yüzde 96 geriledi. TL için bundan daha dramatik bir düşüş olamazdı.

30 AĞUSTOS’TA YENİ REKORLAR KIRILDI

30 Ağustos Zafer Bayramı münasebetiyle Türkiye’de piyasalar kapalıydı. Yurtdışı piyasalarda TL’yi satan satana.

Dolar 6,85 TL’ye kadar yükseldi. Günlük artış yüzde 5’i aştı. Euro 8 TL’yi test etti, 7,85 TL-7,90 TL aralığına çekildi. Sterlin 8,80 TL oldu.

İstanbul Kapalıçarşı’da çeyrek altın 436 TL’den 24 ayar altının gramı 265 TL’den satıldı.

Dolar/TL paritesinin Kurban Bayramı tatili sonrasındaki dört günlük yükselişi yüzde 12’yi geçti.

Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Erkan Kilimci’nin istifa haberinin de etkisiyle dolar 30 Ağustos 2018 Perşembe günü 6,80 TL’ye çıktı.

TÜRKİYE’NİN RİSK PRİMİ 528 PUANDA

Türkiye 5 senelik kredi temerrüt (iflas) primi (CDS) 528 puana yükseldi. Venezuela ve Arjantin’in akabinde en yüksek risk primi ödeyen 3. ekonomiyiz. Yunanistan’ın risk primi 317. Almanya CDS’i 10,6 seviyesinde

En kırılgan 3’lü (Arjantin, Türkiye ve Brezilya) içinde ağır koma haline doğru giden Türkiye’de hükûmetin gündeminde kriz yok.

30 Ağustos’ta 8 TL’yi test eden euro gün sonunda 7,85 TL’den işlem gördü.

ARJANTİN FAİZİ YÜZDE 60’A ÇIKARDI

Arjantin Merkez Bankası politika faizini yüzde 45’ten yüzde 60’a çıkardı. Daha evvel Uluslararası Para Fonu (IMF) ile anlaşan Arjantin sıcak para çıkışına set çekmeye çalışıyor.

Türkiye ile Arjantin’in yüksek döviz borçları ve cari açık rakamları diğer muadili piyasaları da sarsıyor. Gelişmekte olan piyasalarda faizin yüksek olması bile yatırımcıyı kalmaya ikna edemiyor.

DEMOKRASİ AÇIĞI EN BÜYÜK RİSK

Bahse konu ekonomilerde demokrasiden (denge ve denetim mekanizmalarının işlememesi) uzaklaşma, otoriterlik, mülkiyete müdahale gibi yatırımcı için hayli caydırıcı bir tarz-ı siyaset müşahede ediliyor.

Dünya çapındaki yatırımcılar “demokrasi açığı” riskini almak istemiyor

Türkiye’den başka ekonomilere bulaşan otoriterlik ve baskı virüsü dünyanın en büyük yatırımcı kuruluşlarını bile rahatsız etmeye başladı.

Her devlet krizden zarar görmemek için kendi zaviyesinden tedbirler alıyor. Türkiye ise krizin kaynağı/müsebbibi değilmiş gibi masallar diyarında oyalanıyor.

MERKEZ BANKASI’NDA İHTİLAF VE İSTİFA

Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Erkan Kilimci’nin istifa etmesi gösterdi ki Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) iktidarı krizi ciddiye almıyor.

Kilimci’nin Saray’ın baskısına boyun eğen TCMB Başkanı Murat Çetinkaya’ya, “Bu böyle devam edemez. Faiz artırmazsak krizden çıkmak seneleri bulabilir. İstifa ediyorum.” dediği belirtiliyor.

Kilimci, Erdem Başçı’nın başkanlık yaptığı 2013 yılında Merkez Bankası’na transfer olmuştu.

Ankara’da ahval-i umûmî böyle… Ekonominin emanet edildiği zevat koltuk kavgasından arta kalan vakitte krize dair çareler müzakere edecek.

ERDOĞAN’IN SÖZLERİ YARAYA MERHEM OLMUYOR

AKP lideri ve Reis-i Cumhur Recep Tayyip Erdoğan, TL’nin bayram tatilini müteakip 4 günde yüzde 12 düştüğünü bile bile, “Alternatifsiz olmadığımız yakında görecekler. Bu saldırıyı da atlatacağız.” diyor.

Piyasalar, işadamları bu sözlere zerre kadar itibar etmiyor, etmeyecek. Hükûmette krizden çıkışa dair ciddiyetten eser yok.

Şirketler tenkisata hız verdi. Ağustos fırtınasının enkazı bir-iki ayda ortaya çıkacak. Eylül-ekimde işsizlik patlayabilir. İflaslar iflasları tetikleyecek.

Türkiye, ABD ile tutuştuğu manasız bilek güreşinde her gün ağır bedeller ödüyor.

TL SON BİR SENEDE YÜZDE 96 DÜŞTÜ

Pazartesi 6,05 TL olan dolar Cuma’ya kadar 6,80 TL’ye tırmandı. Son bir senede yüzde 96 geriledi TL. Bu kriz değil de nedir?

“Kriz” kelimesinin telaffuz edilmesi, bir başka ifadeyle meselenin ciddiyetinin idrak edilmesi için doların kaç TL olması lazım? O kısım şimdilik meçhul.

İstanbul Kapalıçarşı’da 24 ayar altının gramı 265 TL’den, çeyrek altın 436 TL’den satıldı.

220 milyar dolar döviz borcunun 55 milyar doları bir sene içinde ödenecek. Cari açık 57 milyar dolar.

Dünyada aklı başında olan her fon ya da banka idarecisi “ilave dövizi olmayan Türkiye’nin borçları ödeyemeyeceği” ihtimaline göre hazırlık yapıyor.

Bu zorlu denklemde en kolay kim mi feda edilecek?

“Dolar kaç TL olursa aklınız başınıza gelecek?” diyemeyen vatandaş feda edilecek.

Orta ve dar gelirliler işsizlik, enflasyon ve vergilerdeki artış yüzünden daha da fakirleşecek.

Türkiye’nin en ağır krizinin başında iyi günlerin tadını çıkarın…

 

HANGİ ÜLKENİN PARA BİRİMİ DOLAR KARŞISINDA NE KADAR DÜŞTÜ?*

Venezuela: -2,500,000

Arjantin: -104

TÜRKİYE: -96

Brezilya: -30

İran: -30

Etiyopya: -18

Rusya: -17

Pakistan: -16

İsveç: -15

Myanmar: -13

Güney Afrika: -13

Hindistan: -11

Uruguay: -11

Nepal: -11

Ukrayna: -10

(*) Son 1 sene, yüzde. Spectator Index

 

TL, DOLARA MUKABİL NE KADAR DÜŞTÜ?

Son 1 yılda % -96

1 Ocak’tan bu yana % -91

2 Ağustos’tan bu yana % -37

Son 4 günde % -12

Türkiye'de bu haberi engelsiz paylaşmak için aşağıdaki linki kopyalayınız👇

YORUM YAZIN

Lütfen yorumunuzu yazın
Lütfen isminizi girin