Yapay zekâ eli değmiş Risaleler | Okuma Zamanı

Ekrem Dumanlı, Okuma Zamanı programının 72. bölümünde Risale-i Nur’un farklı dillerde anlaşılabilmesi için yapay zeka destekli projelerin önemine vurgu yaptı. Risale-i Nur’un yabancılar ve çocuklar için nasıl daha anlaşılır hale getirilebileceğine kafa yorulmasına işaret eden Dumanlı, bu noktada İngilizce olarak incelediği “The Traveller’s Guide” adlı yapay zeka destekli projeye dikkat çekti.

Özellikle Risale-i Nur’un anlatım dilinin karmaşık bulunabileceğini ifade eden Dumanlı, hikayeleştirme ve görselleştirme tekniklerinin kullanıldığı yeni versiyonun, eserlerin anlaşılmasını kolaylaştırdığını belirtti. “Özellikle ‘Sözler’ kitabındaki ilk ifadeler Hulusi Yahyagil’e hitaben yazılmış. Bunu hiç bilmeyen bir yabancı anlamakta zorlanabilir. Ancak yapay zeka destekli bu çalışma, Risale-i Nur’un anlatım tarzına sadık kalarak, günümüz insanına hitap eden bir uyarlama sunuyor.” dedi.

Eserde Allah inancı, ahiret, kader ve peygamberlik gibi temel dini konuların anlatıldığının hatırlatan Dumanlı “24 saati 24 altın olarak temsil eden hikayenin, zamanı nasıl değerlendirmemiz gerektiği konusunda çok etkileyici bir metafor sunduğunu” belirtti.

72 farklı dile çevrildiği belirtilen eser, şu anda Amazon Kindle platformu üzerinden sembolik bir ücretle erişilebilir durumda. Kitabın hazırlanış süreciyle ilgili olarak, “Bu çalışmanın ticari bir amacı yok, ücretsiz olması planlanmıştı ancak Amazon’un kuralları gereği küçük bir ücret belirlenmiş” ifadelerini kullandı.

“Risale-i Nur’un orijinal üslubu bozulmadan nasıl sadeleştirilebilir?” sorusu gündemdeki yerini korurken, Dumanlı “Özgün metin olduğu gibi duruyor, bu tür çalışmalar farklı kesimlere ulaşmak için bir köprü görevi görüyor” yorumunu yaptı.

Fethullah Gülen’in “Kırık Testi” Yazıları ve Ümmilik Kavramı

Programda, Fethullah Gülen’in “Kırık Testi” serisinde yer alan iki makale de ele alındı. Dumanlı, “Aklı Sarsmak” ve “Kur’an Kültürü ve Sahabe” başlıklı yazıları analiz ederek, bu metinlerin dini konuları anlamada nasıl bir rehber olabileceğini anlattı: “Hocaefendi burada, insanın zihnindeki kalıpları kırması gerektiğini vurguluyor. İlahi hakikatleri anlamak için, ön yargılarımızı ve zihnimizde biriken kalıpları bir kenara bırakmalıyız. İşte bu yüzden ümmilik kavramı önemli bir yere sahip.”

Dumanlı, Hz. Muhammed’in (sav) ümmiliğini sadece okuma-yazma bilmemekle açıklamanın yetersiz olacağını vurgulayarak, “Ümmilik, saf bir zihne sahip olmak ve ilahi hakikate doğrudan açık olmak anlamına da gelir” dedi.

Ramazan ve Manevi Okuma Kültürü

Programın sonunda Dumanlı, Ramazan ayının manevi gelişim için önemli bir fırsat sunduğunu belirterek, “Bu dönemde Kur’an’ın yanısıra onun mesajını daha iyi anlamaya yardımcı olacak eserleri de okumalıyız” uyarısında bulundu.

Dumanlı, Ramazan’ı daha verimli değerlendirmek adına, manevi içerikli kitapların yanı sıra, düşünmeye sevk eden eserlerin de okunmasının faydalı olacağını söyledi: “Okuyucu, hakikati anlamak için zihnini arındırmalı ve yeni bir bakış açısı kazanmalıdır. Okuma sürecinde, ön yargıları bir kenara bırakmak ve hakikate odaklanmak gerekiyor.”

Hakikati Arayanlar İçin Yeni Bir Yol

Dumanlı, manevi okuma kültürünü geliştirmek isteyenler için şu öneride bulundu:

“Bazen kendi birikimlerimizi ve akademik geçmişimizi bir kenara bırakıp, hakikate saf bir zihinle yaklaşmalıyız. Okurken yalnızca bilgiyi değil, anlamı da aramalıyız.”

Ayrıca, çocuklar ve gençler için hikayeleştirme tekniklerinin ve dijital okuma araçlarının daha verimli kullanılabileceğini belirtti: “Risale-i Nur gibi büyük eserlerin, günümüz insanına nasıl ulaştırılacağı önemli bir mesele. Bu yüzden, yapay zeka destekli projeler, sadeleştirilmiş anlatımlar ve farklı dildeki çeviriler büyük bir boşluğu dolduruyor.”

Ramazan’da Okuma Bilinci Artmalı

Ekrem Dumanlı, programda manevi okumanın önemine vurgu yaparken, özellikle Ramazan ayının düşünmeye, sorgulamaya ve içsel yolculuğa en uygun dönem olduğunu hatırlattı: “Bu mübarek ayda okuyacağımız her kitap, bizi daha bilinçli ve derin düşünmeye yönlendirmelidir. Kendi birikimlerimizi, akademik kimliklerimizi ve önyargılarımızı kapının dışında bırakıp, hakikati anlamaya çalışmalıyız.”

Dumanlı, bu süreçte okuyuculara şu tavsiyeyi verdi: “Her kitap bir kapıdır. Hangi kapıyı açacağınız, hangi hakikate ulaşacağınızı belirler.”