Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, bilimsel özgürlüğün tehdit altında olduğunu belirterek ülkesinin bu alandaki liderliğini güçlendirmek için 100 milyon euroluk ek kaynak ayıracağını duyurdu. Macron, özellikle ABD’de Donald Trump yönetiminin araştırma fonlarını ve bilim insanlarına verilen vizeleri kısıtlamasını sert sözlerle eleştirdi.
Macron, Paris’teki prestijli Sorbonne Üniversitesi’nde düzenlenen bir konferansta yaptığı konuşmada, “Bir hükümetin kadın sağlığı, iklim ya da kasırgalar gibi konularda ‘bunun araştırılması yasak’ deme hakkı yoktur” ifadeleriyle, araştırma alanlarına getirilen politik sınırlamaları kınadı.
ABD’yi doğrudan isim vermeden hedef alan Macron, “Bilimsel özgürlüğe dayanan bir ekonomik modelin böylesine büyük bir hata yapabileceğini kimse düşünemezdi” dedi.
Avrupa’ya bilimsel sığınak vizyonu
“Tehditler karşısında Avrupa bir sığınak haline gelmelidir” diyen Macron, “tüm özgür zihinlere” seslendi:“Bilimi savunmak ve özgür araştırmaya katkı sunmak isteyen herkesi Avrupa’ya bekliyoruz. Aileleriyle birlikte özgürce çalışıp araştırabilecekleri bir ortam sunacağız.”
Yeni fon, Fransa’nın France 2030 yatırım programı kapsamında daha önce belirlenmemiş olan bir rezervden karşılanacak. Kamu fonunun yanında özel sektör ve yerel yönetimlerin de eş finansman sağlaması bekleniyor.
Fransız hükümetinin 18 Nisan’da başlattığı “Choose France for Science” adlı platformun dünya genelinden 30 binden fazla talep aldığı ve bunların üçte birinin ABD’den geldiği belirtildi.
Bilimsel mültecilere yasal koruma sinyali
Macron ayrıca, “bilim insanı mültecileri” daha iyi korumaya yönelik yasal önerilere de destek verdiğini açıkladı. Bu açıklama, eski Cumhurbaşkanı François Hollande’ın meclise sunduğu ilgili yasa teklifine dolaylı bir gönderme olarak yorumlandı.
Fransız lider, ABD’nin küresel bilimsel veritabanlarını ve araştırma altyapısını riske attığını belirterek, “Epidemiyoloji ve iklim verileri gibi temel kaynaklar durdurulabilir, erişilemez hale gelebilir veya tamamen kaybedilebilir. Fransa ve Avrupa buna seyirci kalamaz” dedi.
“Yüzyılımızın 10 bilimsel mücadelesine” yatırım çağrısı
Macron, konuşmasının sonunda Avrupa’yı sağlık, uzay, kuantum teknolojileri, yapay zeka, döngüsel ekonomi, yaşlanma, nükleer enerji, iklim, elektronik ve dezenformasyonla mücadele gibi alanlarda “yüzyılın 10 büyük bilimsel hamlesine” yatırım yapmaya çağırdı.