Bu haftaki Okuma Zamanı programında gazeteci Ekrem Dumanlı, Z kuşağı üzerinde akıllı telefonların ve sosyal medyanın yarattığı psikolojik ve toplumsal etkileri ele alan çarpıcı bir kitabı değerlendirdi.
2024 yılının en önemli kitaplarından biri olarak nitelendirdiği eser, teknoloji ve gençler arasındaki ilişkinin yaşamlarımıza nasıl yön verdiğini çarpıcı şekilde gözler önüne seriyor.
“Kaygılı Nesil” ve Dijital Çağın Yeni Gerçekleri
Dumanlı, kitabın yazarı Jonathan H’nin, gençlerin akıllı telefonlarla tanışmasının etkilerini ele aldığını ve bu cihazların çocukların sosyal hayatlarını nasıl şekillendirdiğini anlattığını vurguladı. Kitapta, akıllı telefonlara bağlı geçirilen saatlerin çocuklarda uyku düzeninden sosyal ilişkilere kadar birçok alanda derin etkiler yarattığını ortaya koyan bilimsel veriler sunuluyor.
Yazar, özellikle Z kuşağının dijital çağla birlikte “oyun merkezli bir çocukluktan, telefon merkezli bir çocukluğa” geçiş yaptığını ifade ediyor. Bu durumun, yalnızlık, odaklanma sorunları, depresyon ve hatta intihar oranlarındaki artış gibi korkutucu sonuçlar doğurduğuna dikkat çekiliyor.
Yazarın Radikal Önerileri
Kitapta yer alan önerilerden bazıları oldukça dikkat çekici:
- 14 yaş altı için akıllı telefon yasağı: Çocukların 14 yaşına kadar akıllı telefonlardan uzak tutulması gerektiği belirtiliyor.
- 16 yaş altı için sosyal medya yasağı: Yazar, çocukların 16 yaşına kadar sosyal medya hesaplarının olmaması gerektiğini savunuyor.
- Okullarda telefon kullanımı kısıtlaması: Ders saatlerinde telefonların kasalarda tutulmasını öneriyor.
- Dijital detoks: Ailelerin birlikte kaliteli zaman geçirmesi ve teknolojiye ara vermesi gerektiği vurgulanıyor.
Film Önerisi: Leave the World Behind
Dumanlı, programda kitabın temalarını destekleyen bir Netflix filmi olan Leave the World Behinddan da bahsetti. Filmde, bir ailenin şehirden uzaklaşarak teknolojiden kopmaya çalışması ve ardından gelen kaotik olaylar ele alınıyor. Dumanlı, bu filmi kitabın önerilerini görselleştiren çarpıcı bir örnek olarak nitelendirdi.
“İnsan Kalmak İçin Mücadele Edilmeli”
Dumanlı, sosyal medyanın iyi yanlarının yanı sıra insanları yalnızlaştırma ve yabancılaştırma potansiyeline de dikkat çekti. Aileleri, çocuklarının teknoloji kullanımını dikkatle değerlendirmeye çağırarak şu mesajı verdi: “Sosyal medya bizi başka bir varlığa dönüştürme gücüne sahip. İnsan kalmayı başarmalıyız.”