Britanya, Avustralya, Kanada ve Portekiz, pazar günü Filistin devletini resmen tanıdıklarını açıkladı. Fransa ve başka ülkelerin de bugün New York’taki BM Genel Kurulu sırasında Filistin’i tanıması bekleniyor. Batılı ülkelerin politikasında tarihi bir değişimi temsil eden bu karar, İsrail’in sert tepkisine ve ABD’nin eleştirisine yol açtı.
Netanyahu tanıma kararlarına, “Batı Şeria’nın batısında hiçbir zaman Filistin devleti kurulmayacak” diyerek karşılık verdi. Netanyahu ayrıca Batı Şeria’daki Yahudi yerleşimlerini genişleteceğini duyurdu.
Washington yönetimi de kararı “gösteriş” olarak niteledi. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, önceliklerinin “rehinelerin serbest bırakılması, İsrail’in güvenliği ve Hamas’tan arındırılmış bir bölgede barış” olduğu vurgulandı.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, kararlarını, “Filistinliler ve İsrailliler için barış umudunu yeniden canlandırmak ve iki devletli çözümü mümkün kılmak” amacıyla aldıklarını söyledi. Böylece İngiltere ve Kanada, G7 ülkeleri içinde Filistin’i tanıyan ilk devletler oldu.
Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, bu adımın “Filistin halkının meşru ve uzun süredir devam eden özlemlerini tanıdığını” ifade etti. Portekiz Dışişleri Bakanı Paulo Rangel ise iki devletli çözümün “adil ve kalıcı barışın tek yolu” olduğunu belirtti.
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, açıklamaları “adil ve kalıcı barışa giden yolda önemli ve gerekli bir adım” diye niteledi.
ABD ile ayrışma
Filistin devletini tanıyan ülkelerin sayısı BM üyeleri arasında üçte ikiyi geçti. 193 üyeden en az 145’i bu kararı daha önce almıştı. Ancak Batılı büyük güçler bugüne kadar tanımayı, İsrail ile müzakerelere bağlı tutmuştu.
ABD Başkanı Donald Trump, geçtiğimiz hafta Starmer ile görüşmesinde, “Aramızdaki az sayıdaki anlaşmazlıktan biri Filistin devletine bakışımız” demişti.
İsrail’in Gazze’ye yönelik yoğun saldırıları, Batı’daki kamuoyunun hükümetlere baskısını artırdı. Londra’da her ay on binlerce kişi sokaklara çıkıyor.
Starmer, “Ortadoğu’daki büyüyen dehşet karşısında hareket ediyoruz” diyerek ateşkes çağrısını yineledi. Kararın Hamas’a ödül olmadığını da vurguladı.
Filistin devletinin tanınması büyük ölçüde sembolik bir adım. Bölgede gerçek bir devlet yapılanmasının önünde hala çok sayıda engel bulunuyor.