HASAN CÜCÜK | HABER ANALİZ
FIFA’nın yeni formatıyla ilk kez düzenleyeceği 32 takımlı Kulüpler Dünya Kupası, haziran ayında futbolseverlerle buluşmaya hazırlanıyor. 5 kıtadan takımlar dünyanın en iyisi olmak için ter dökecek. Futbol takviminin yoğunluğundan dolayı eleştirilen turnuva, katılım payı ve performansa dayalı ödenecek yüksek meblağlarla katılımcı kulüplerin iştahını kabarttı.
Turnuvanın elbette tartışmasız favorisi Avrupa kulüpleri. Kadro değeri ve kalitesine baktığımızda Avrupa kulüpleri diğer kıta takımlarından kat be kat üstün durumda. Bir anlamda diğer kıta kulüpleri ‘figüran’ rolünü oynarken, ‘esas oğlan’ Avrupa’nın devleri.
Kulüpler düzeyinde dünyanın en iyisini tespit etmenin tarihi 1960 yılına kadar uzanıyor. Güney Amerika’nın Libertadores ile Avrupa’nın Şampiyon Kulüpler Kupası şampiyonu tek maç üzerinden Kıtalararası Kupa’yı müzesine götürmek için mücadele etti. 2000 yılına geldiğimizde ise hem format hem de isim değişikliğine gidildi. FIFA Kulüpler Dünya Kupası adını olan turnuvaya 6 konfederasyonun şampiyonları dünyanın en iyisi olmak için mücadele etti. Avrupa ve Güney Amerika şampiyonları turnuvaya yarı finalden itibaren katıldı.
2000 yılındaki ilk FIFA Kulüpler Dünya Kupası’nı Brezilya ekibi Corinthians kazandı. İkinci turnuva 2005’te düzenlendi. Kazanan yine Brezilya’dandı. Bu kez Sao Paulo kupayı müzesine taşıdı. Takip eden yılda yine bir Brezilya ekibi Internacional kupayı kazandı. 2007’de Avrupa’dan kupayı kazanan ilk takım Milan oldu. İtalyan ekibi Brezilya hegemonyasını yıkmakla kalmadı, bu tarihten sonra kupa Avrupa kulüpleri arasında el değiştirdi. Tek istisna 2012’de Corinthians’ın araya girmesi oldu. Kupayı en çok kazanan kulüp, Şampiyonlar Ligi’nin de en çok kazananı olan Real Madrid. İspanyol ekibi kupayı 5 kez müzesine götürdü. Barcelona 3, Bayer Münih ve Corinthians ise 2 kez kupa sevinci yaşadı.
FIFA, 2025 yılında Kulüpler Dünya Kupası’nda format değişimi olacağını ilan ettiğinde Avrupa’dan eleştiriler geldi. Yoğun bir sezonun ardından gelecek turnuva oyuncuların performansını kötü etkileyecekti. Başta Real Madrid olmak üzere bazı kulüpler turnuvaya katılmayacağını açıkladı. Carlo Ancelotti FIFA Kulüpler Dünya Kupası’nın Real Madrid’e ekonomik olarak herhangi bir katkısı olmadığını ve bu turnuvaya katılmayacaklarını ifade etti. İtalyan Hoca, ‘’Tek bir Real Madrid maçı 20 milyon Euro değerinde… FIFA bu tutarı bize turnuva için vermeye çalışıyor.’’ dedi. Hocanın bu açıklamasının ardından Real Madrid kulübü, turnuvaya katılacağını açıklayıp, Ancelotti’ye geri adım attırdı.
6 konfederasyon gelen 32 takım 8 grupta mücadele edeceği turnuvaya ABD ev sahipliği yapacak. Turnuvada mücadele edenlerin belirlenmesinde ise öncelik her kıtanın kulüpler düzeyindeki en önemli kupasını kazanmak oldu. Avrupa kıtasında 2021-2024 yılları arasında Şampiyonlar Ligi’ni kazanan takımlar ve onların dışında kulüpler sıralamasında ilk 8’e giren takımlar, 2025 FIFA Dünya Kupası’na katılma hakkı kazandı.
Avrupa’dan bu koşulları yerine getiren Manchester City, Real Madrid, PSG, Chelsea, Bayern Münih, Inter, Juventus, Atletico Madrid, Benfica, Porto, Borussia Dortmund ve RB Salzburg turnuvada mücadele edecek. Dünya Kulüpler Kupası, Dünya Kupası’ndan bir sene önce 4 yılda bir yapılacak. Turnuvaya Avrupa’dan 12, Güney Amerika 6, Kuzey ve Orta Amerika ile Karayipler 4, Afrika’dan 4, Asya’dan 4, Okyanusya’dan 1 takım katılacak. Son kontenjan ise ev sahibi ülkeden bir takıma verilecek.
FIFA turnuvada 930 milyon Euro ödül dağıtacağını açıkladı. 441 milyon Euro performansa dayalı olarak dağıtılacak. Bu rakam, bu sezon UEFA Şampiyonlar Ligi’nde dağıtılan performans primini 100 milyon Euro’dan fazla aşıyor. Turnuvayı kazanan takım toplam 7 maç oynayacak ve kasasına tam 125 milyon dolar girecek. Ödülde aslan payı Avrupa kulüplerinin. Performansına bağlı olarak Avrupa ekiplerine 12 ila 38 milyon dolar arasında katılım payı ödenecek. Birçok kulübün bir sezonda kazandığı parayı, Avrupa devleri bir aylık turnuvada kasasına koyacak.
Takımların kadro değerine baktığımızda ilk 11 basamakta Avrupa kulüpleri var. İlk sırada 1,31 milyar Euro kadro değeriyle Manchester City, ikinci sırada 1,27 milyar Euro ile Real Madrid ve üçüncü basamakta 924 milyon Euro ile PSG yer alıyor. Avrupa kıtası dışından en değerli ekip ise 228 milyon Euro ile 12. basamakta yer bulan Palmeiras, 13. Sırada 201 milyon Euro’luk Flamengo ve hemen altında 180 milyon Euro ile Al-Hilal bulunuyor. Avrupa’dan katılan ‘en zayıf halka’ ise 15. basamakta yer alan 180 milyon Euro’luk kadro değeriyle RB Salzburg.
5 milyon Euro kadro değerine sahip Yeni Zelanda ekibi Auckland City FC 16 milyon Euro değerindeki Fas takımı Wydad Casablanca ve 17 milyon Euro değerindeki Güney Kore temsilcisi Ulsan HD FC, bu turnuvada yer alacak en düşük kadro değerine sahip takımlar oldular. Dünya Kulüpler Kupası’na katılacak 31 takım netleşmiş durumda. Meksika temsilcisi Club Leon’un turnuvadan çıkarılmasının ardından, 32. ve son takımın kim olacağı ise önümüzdeki günlerde belli olacak.
Benfica’dan Kerem Aktürkoğlu, Juventus’tan Kenan Yıldız, Inter’den Hakan Çalhanoğlu, Real Madrid’den Arda Güler ve Borussia Dortmund’dan Salih Özcan bu dev organizasyonda Türkiye’yi temsil edecek.