Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), bugün açıkladığı Öztürk ve diğerleri v. Türkiye kararında, Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) kararlarına karşı etkili bir yargı yolunun bulunmamasının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin adil yargılanma hakkını düzenleyen 6/1 maddesini ihlal ettiğine oybirliğiyle hükmetti.
3 hakimli komite tarafından verilen kararda, 5 başvurucuya 2 biner avro tazminat ödenmesine hükmedildi. Mahkeme, daha önce HSK’nın kararlarına karşı bir itiraz yolu olmaması nedeniyle ihlal kararları vermişti.
Başvurucular, HSK’nın verdiği disiplin cezalarına karşı hiçbir mahkemede dava açamadıklarını, bu nedenle mahkemeye erişim haklarının engellendiğini ileri sürmüştü.
AİHM, kararında özellikle yargı mensupları ile sıradan devlet memurları arasındaki statü farkını vurguladı. Devlet memurlarıyla devlet arasındaki ilişkinin hükümet politikalarını uygulama yükümlülüğü nedeniyle yürütmeye sadakat ve güven esasına dayanabileceği belirtildi.
Ancak hakim ve savcıların, hükümetin hukuka aykırı eylemlerini ve yetki aşımını denetlemekle yükümlü olmaları nedeniyle yürütmeden bağımsız bir konumda bulunduğuna dikkat çekildi. Bu nedenle yargı mensuplarının klasik memur sadakati kavramıyla sınırlandırılamayacağı ve bağımsızlıklarının mutlak surette korunması gerektiği ifade edildi.
Mahkeme, yargı bağımsızlığı ile hukukun üstünlüğünün korunmasında üstün kamu yararı bulunduğu gerekçesiyle HSK kararlarına yargısal denetim yolunun tamamen kapalı olmasının meşru bir amaca dayanmadığını kaydetti ve başvurucuların mahkemeye erişim hakkının özünün zedelendiğini tespit etti.