[SEMİH ARDIÇ]
Dolardaki kıpırdanmanın tesiri enflasyona aksetti. Eylül’de Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) yüzde 11,20 arttı. Böylece 2017 senesinin 9 ayı geride kalırken enflasyon sadece ocak ve temmuz aylarında tek hane kalabildi. En fazla artış yüzde 14,75 ile yeşil soğanda oldu. Çekirdek enflasyon 2004’ten beri en yüksek seviyeye çıktı. Üretici fiyatları da yüzde 16,3 arttı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) ilan ettiği eylül ayı enflasyon rakamlarına göre TÜFE yüzde 0,65 artış gösterdi. Ağustosta TÜFE, piyasa beklentilerinin üzerinde yüzde 0,52 artış göstermiş, yıllık enflasyon bir aylık molanın ardından yüzde 10,68 ile yeniden çift haneye çıkmıştı.
YEŞİL SOĞAN ZAM ŞAMPİYONU
Tüketici fiyatları bazında eylülde en yüksek fiyat artışı yüzde 14,75 ile yeşil soğanda görülürken, en fazla fiyat düşüşü yüzde 27,46 ile yurt içi bir hafta ve daha fazla süreli turlarda oldu.
Aylık en yüksek artış yüzde 2,08 ile eğitim grubunda oldu. Ana harcama grupları itibarıyla endekste yer alan gruplardan, ulaştırmada yüzde 1,58, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1,34, lokanta ve otellerde yüzde 1,02 ve giyim ve ayakkabıda yüzde 0,80 artış oldu.
ULAŞTIRMA ZAMLARI İLK SIRADA
Ana harcama grupları itibarıyla endekste yer alan gruplardan sadece gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yüzde 0,23 oranında düşüş gerçekleşti. Ulaştırma grubu yüzde 16,10 ile fiyat artışında ilk sırada yer aldı.
TÜFE’de, 2016 senesinin eylül ayına göre gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 12,50, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 12,06, sağlık yüzde 11,90 ve eğlence ve kültür yüzde 11,85 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları oldu.
13 SENE SONRA EN YÜKSEK ÇEKİRDEK ENFLASYON
Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ve altın hariç (C endeksi) eylülde aylık bazda yüzde 0,88 artarken, çekirdek enflasyon yıllık bazda yüzde 10,98 oldu. Çekirdek enflasyon 2004’ten bu yana en yüksek seviyeye çıkmış oldu. Eylül 2017’de endeksin ihtiva ettiği 414 maddeden; 61 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 281 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 72 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.
ÜRETİCİ FİYATLARI DAHA FAZLA ARTTI: YÜZDE 16,3
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2017 senesinin Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 0,24, 2016’nın aralık ayına göre yüzde 9,78, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16,28 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 13,26 artış gösterdi. Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 0,72 artış, imalat sanayi sektöründe yüzde 0,35 artış, elektrik ve gaz sektöründe yüzde 1,57 düşüş ve su sektöründe yüzde 0,34 artış olarak gerçekleşti.
EN FAZLA FİYAT ARTIŞI PETROL VE DOĞALGAZDA
Bir önceki aya göre en fazla artış; yüzde 4,31 ile ham petrol ve doğal gaz, yüzde 3,90 ile kok ve rafine petrol ürünleri, yüzde 3,08 ile ana metallerde gerçekleşti. Buna karşılık basım ve kayıt hizmetleri yüzde 4,61, gıda ürünleri yüzde 1,80 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme yüzde 1,57 ile bir ay önceye göre endekslerin en fazla düştüğü alt sektörleroldu. Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2017 yılı Eylül ayında aylık ve yıllık en fazla artış ara mallarında gerçekleşti.
