Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) bugün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hakkında Ukrayna’da işlenen savaş suçlarından sorumlu olduğu gerekçesiyle tutuklama emri çıkardı.
Hollanda’da bulunan UCM, çocukların yasadışı sınır dışı edilmesi ve Ukrayna topraklarından Rusya Federasyonu’na yasadışı insan transferi şüphesiyle Putin için tutuklama emri çıkardı.
Mahkeme ayrıca Rusya’nın Çocuk Haklarından Sorumlu Komiseri Maria Lvova-Belova hakkında da aynı suçlamalarla yakalama emri çıkardı.
Moskova’dan ilk tepki Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova’dan geldi. Zaharova, “Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin kararlarının hukuki açıdan da dahil olmak üzere ülkemiz için hiçbir anlamı yoktur. Rusya, Uluslararası Ceza Mahkemesi Roma Statüsüne taraf değildir ve bu statü kapsamında hiçbir yükümlülük taşımamaktadır” dedi.
Üst düzey Ukraynalı yetkililer UCM kararını memnuniyetle karşılarken, ülkenin Başsavcısı Andriy Kostin kararı “Ukrayna ve tüm uluslararası hukuk sistemi için tarihi” olarak nitelendirdi. Cumhurbaşkanlığı Personel Şefi Andriy Yermak ise yakalama emrinin çıkarılmasının “sadece bir başlangıç” olduğunu söyledi.
UCM savcısı Karim Khan bir yıl önce Ukrayna’da olası savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve soykırımla ilgili bir soruşturma başlatmıştı. Ukrayna’ya yaptığı dört ziyaret sırasında çocuklara karşı işlendiği iddia edilen suçları ve sivil altyapının hedef alınmasını incelediğini vurguladı.
UCM’nin bu adımı, BM tarafından görevlendirilen bir soruşturma organının Rusya’yı Ukrayna’da kasten öldürme ve işkence dahil olmak üzere geniş kapsamlı savaş suçları işlemekle, çocuklara sevdiklerinin tecavüze uğramasını seyrettirmekle ve cesetlerin yanında alıkoymakla suçlamasından bir gün sonra geldi.
Haber aynı zamanda Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in önümüzdeki hafta Moskova’ya gerçekleştirmeyi planladığı ve Moskova ile Batı arasındaki ilişkilerin yeni dibe vurduğu bir dönemde Rusya ile Çin arasındaki bağları daha da güçlendirmesi muhtemel olan devlet ziyareti öncesinde geldi.
Geçen ay Turkey Tribunal tarafından UCM’ye, Erdoğan rejiminin işlediği suçlarla alakalı da bir başvuru yapılmıştı.
Putin tutuklanabilecek mi?
UCM, soykırım, insanlığa karşı suçlar ve savaş suçları gibi en kötü suçlardan sorumlu olanları yargılamak ve adalet önüne çıkarmak için kuruldu. Mahkeme küresel yargı yetkisine sahip.
Son çare olarak başvurulan bir mahkeme olan UCM yalnızca ulusal makamların dava açamadığı ya da açmayacağı durumlarda devreye giriyor.
UCM’nin şüphelileri tutuklama yetkisi yok ve sadece mahkemeyi kuran ve Roma Statüsü olarak bilinen anlaşmayı imzalayan ülkelerde yargı yetkisini kullanabiliyor. Rusya anlaşmaya taraf olmadığı için Rusya’da bir etkisi olmayacak. Ancak UCM, tutuklamaların yapılması ve şüphelilerin Lahey’e nakledilmesi için anlaşmaya taraf diğer ülkelere güveniyor.
