Türkiye’nin güçlü bir devlet olma potansiyeli var mı?

YORUM | TARIK TOROS

 

Bırakın AKP’yi, CHP’yi, MHP’yi, HDP’yi, Cemaati, Kürtleri, Alevileri, Ulusalcıları, Atatürkçüleri, şucuları bucuları…

Asıl soru budur.

Buna hiç düşünmeden tek kelimeyle “evet” veya “hayır” diyebiliyor musunuz?

Kafanız net mi?

 

***

Twitter’da sordum bunu.

Troller ortada yoktu, şaşırdım.

Ya devreleri yandı ya da savaş mesaisi yormuş olacak, ortalarda yoktular.

 

***

Genel koşulları bilecek kadar sosyal ağlara hakimim.

Süreç yaklaşık 5 yıldır sürüyor ve bunun ilk yarısını ülkede geçiren biri için tahmin yürütmek zor değil.

Twitter’da çoğunluk “genel izleyici” modunda.

Bir bölümü, “sakıncalı” isimleri takipten çıktı.

Bir bölümü blokladı.

Bir bölümü tümüyle hesabı kapattı, neme lazım dedi.

Bir bölümü TV’yi kapattı, roman okuyor.

Bi̇r bölümü de her kapı çalındığında yerinden zıplıyor, sıra bana mı geldi diye.

Uzatabilirim, lakin durum bu.

Bizim başımıza, sürecin daha başında bunların tamamı geldiği için şerbetliyiz.

 

***

İşte “genel izleyici” modundaki takipçilerin küçük bir bölümü, soruma cevap verebildi.

Tahmin edersiniz, çoğu gerçek kimliğini saklayan hesaplardı.

Bunu da yadırgamıyorum.

Cevaplara bakarak, samimiyet testi yapabiliyorsunuz.

O kadar deneyimimiz var.

 

***

Onlarca cevap yazan oldu, teşekkür ederim.

Ama hiçbiri, “Türkiye güçlü bir devlet zaten, nereden çıktı bu” demedi.

 

***

Türkiye’nin güçlü bir devlet olma potansiyeli var mı?

“Yok”, “hayır” gibi cevaplara hazırlıklıydım.

Şu gibi yanıtlar da aldım:

-Vardı. Artık çok zor hatta imkansız.

-Tayyipgiller giderse olur.

-Bu gidişle asla.

-Bu kafayla mümkün değil.

-30 yıl sonra olabilir.

-Bu iktidarla değil uzun vadede olabilir.

-Aziz Nesin’in lafı aklıma geldikçe “hayır, yok” diyorum.

-Abi önce saman üretimine geçmemiz lazım.

-Yakın gelecekte mümkün gözükmüyor (30-40 yıl)

-Üç dört nesil garanti yok.

-Sıfır sıfır sıfır şimdilik.

-Bu kafayla imkansız. Şöyle izah edeyim. Avrupa’da bir ülkenin bakanını evimde ağırladım. Danışmanlarıyla geldi sonra yolcu etmeye gittiğimde üçü de bisikletlerine binip gitti.

 

***
Türkiye’nin güçlü bir devlet olma potansiyeli var mı?

Ümitli cevaplar az değildi.

Elbette, birtakım koşullara bağlayanlar da:

-İhtimalleri yıkmak için ellerinden gelen gayreti gösteriyorlar.

-Elbette ki var ama öncesinde ortak yaşam temelli bir zihin devrimine ihtiyaç var. Yolu ortak acıyı tatmaktan geçiyor.

-Demokrasi, adalet ve özgürlük gelmesini istemeyenler aslında güçlü bir devlet olmamızı istemiyorlar.

-Her bir aile ferdinde eğitimin ve düşünce özgürlüğünün gelişmesi lazım.

-Geleneksel din anlayışından kurtulmadan tam laik bir sistem kurmadan Türkiye’den bişey olmaz.

-O potansiyel her zaman var. Ancak bunu harekete geçirecek bilgi ve beceri yok veya bilgi beceriyi edinme gayreti yok.

-Potansiyel var ama.. bakınız-> bizim oğlan zeki ama aklını başka şeylere çalıştırıyor.

-Rusya gibi bir güçlü devlet mi yoksa Kanada gibi bir güçlü devlet mi?

-Tabi ki var. Doğru bir yönetim, sağlam bir adalet sistemi ile.

-Şu anki iktidarın yönetim politikası ve muhalefetin yetersizliği yüzünden bence imkansıza yakın. 30 yıl içinde mümkün olacağını sanmıyorum.

-Bir Osman bir Şeyh Edebali bir de buna layık halk bulursa var.

-O potansiyel var ama o potansiyeli hayata geçirebilecek bir insan kaynağı ve toplumsal yapısı yok.

-Ne acı ki insanlarımızın ne mal olduklarını gördük. Güce paraya tapan haklının değil güçlünün yanında olan bir halk. O yüzden güçlü olmamız çok zor.

-Mevcut yönetim her şeyin altını dinamitleyerek o potansiyeli kaldırdı maalesef.

-Türkiye’nin böyle bir potansiyeli var. Ama bu potansiyeli kullanacak devlet yok.

-Ülke bir şekilde dünyada çok reklam oldu. Yönetim kaliteli insanlara geçtiğinde bu bilinirlik iyiye ve doğruya kanalize edilebilir.

-Üç dört yıla inşaallah tamamen temizlenir. Sonrasında da yükseliş başlar Allah’ın izni inayeti ile.

 

***

Espri yok muydu, eksik olur mu.

Bir tanesi mesela:

-Bu kadar sıkıntı ve derdin arasında bunu sorarak bizi güldürdün ya Allah da seni güldürsün, bilmem soruna cevap oldu mu.

 

***

Cevabı içinde olan karşı sorular da geldi:

-Realist mi yoksa idealist mi cevap vereyim?

 

***

Yazılarını, tweet’lerini keyifle okuduğum Mehmet Efe Çaman zahmet edip şu cevabı verdi, aynen imzamı atarım:

‘Sorun, güçlü devletten ne anladığımız. Türkiye’de olan, güçlü bir ordu, görece büyük bir ekonomi, potansiyel olan ama kullanılmayan (ve karar alıcılarca yanlış anlaşılan) bir yumuşak güç. Fakat sorun şu ki, Türkiye devlet olma kriterleri bakımından sorunlu. Çünkü kendi anayasasına uymuyor. Çünkü kendi anayasal düzeninin öngördüğü siyasi karar alma mekanizmasını işletmiyor. Çünkü anayasasının belirlediği devlet mimarisini yıktı. Çünkü diktatoryaya ve derin yapılarla ittifaka kaydı. Buradan güç çıkmaz. Zaafiyet çıkar.’

 

***

Peki benim görüşüm ne?

Türkiye’nin güçlü bir devlet olma potansiyeli var mı?

Realist mi yoksa idealist mi cevap vereyim…