Tayland, Perşembe günü komşu Kamboçya ile uzun süredir devam eden sınır anlaşmazlığının dramatik şekilde tırmanmasıyla Kamboçya askeri hedeflerine hava saldırısı düzenledi. Kamboçya ise roket ve top atışları ile karşılık verdi.
AFP’nin aktardığına göre iki komşu ülke, Tayland ve Kamboçya birçok antik tapınağa ev sahipliği yapan Zümrüt Üçgeni (Emerald Triangle) olarak bilinen bölge üzerinde uzun yıllardır süren anlaşmazlık yaşıyor.
Sınır tartışmaları, 15 yılı aşkın bir süre önce askeri çatışmalara dönüşmüş ve Mayıs ayında bir Kamboçya askerinin öldüğü silahlı bir çatışmayla yeniden alevlenmişti.
İki ülke arasındaki tansiyon Perşembe günü yine yükseldi. Kamboçya, Tayland’a roket ve top mermileri fırlatırken, Tayland ordusu hava saldırıları düzenlemek üzere F-16 savaş uçaklarını havalandırdı ve askeri hedeflere hedef aldı.
Tayland başbakanlık ofisi, sınırın ötesine düşen bir Kamboçya top mermisinin bir evi vurduğunu, bir sivilin hayatını kaybettiğini ve biri beş yaşında bir çocuk olmak üzere üç kişinin yaralandığını bildirdi.
Her iki taraf da çatışmayı ilk başlatanın karşı taraf olduğunu öne sürdü. Çatışma, Tayland’ın Surin eyaleti ile Kamboçya’nın Oddar Meanchey bölgesi arasındaki iki tapınağın yakınında patlak verdi.
Kamboçya, BM Güvenlik Konseyi’ni acil toplantıya çağırdı
Kamboçya Savunma Bakanlığı sözcüsü, “Tayland ordusu, Kamboçya Krallığı’nın toprak bütünlüğünü ihlal ederek, ülkemizin egemen topraklarını savunmakla görevli Kamboçya güçlerine silahlı saldırı düzenlemiştir” dedi.
Sözcü ayrıca “Buna karşılık olarak, Kamboçya silahlı kuvvetleri Tayland’ın bu ihlalini püskürtmek ve Kamboçya’nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü korumak amacıyla, uluslararası hukukla tam uyumlu şekilde meşru müdafaa hakkını kullanmıştır.” ifadelerini kullandı.
Kamboçya Başbakanı Hun Manet, dışişleri bakanlığının “sebepsiz askeri saldırı” olarak tanımladığı durumu görüşmek üzere BM Güvenlik Konseyi’ni acil toplantıya çağırdı.
Tayland: İlk ateşi Kamboçya askerlerinin açtı
Bu sırada Tayland hükümet sözcüsü ise Kamboçya’yı “insanlık dışı, vahşi ve savaş yanlısı” olmakla suçladı. Bangkok dışişleri bakanlığı, tüm sınır geçişlerinin kapatıldığını ve çevredeki halkın tahliye edildiğini duyurdu.
Tayland ordusu, ilk ateşi Kamboçya askerlerinin açtığını öne sürerek, sonrasında “sivillere yönelik hedefli saldırı” düzenlediklerini de iddia etti. Açıklamaya göre, Surin’in Kap Choeng ilçesindeki bir yerleşim bölgesine iki BM-21 roketi isabet etti ve üç sivil yaralandı.
Tayland ordusuna göre çatışmalar, sabah saat 07:35 civarında (00:35 GMT) Ta Muen tapınağını koruyan bir birimin üzerlerinde bir Kamboçya insansız hava aracını (drone) fark etmesiyle başladı. Daha sonra, biri roketatar taşıyan altı silahlı Kamboçya askeri, Tayland karakolunun önündeki dikenli tellere yaklaştı.
Ordunun açıklamasına göre; Tayland askerleri onları uyarmak için bağırdı, ancak saat 08:20 civarında Kamboçya güçleri, Tayland üssünün yaklaşık 200 metre doğusunda bulunan tapınağın doğu kısmına ateş açtı.
Tayland geçici Başbakanı Phumtham Wechayachai, “Durum dikkatli bir şekilde ele alınmalı ve uluslararası hukuka uygun hareket etmeliyiz. Egemenliğimizi korumak için elimizden gelenin en iyisini yapacağız” dedi.
Tayland’ın Phnom Penh Büyükelçiliği, Facebook üzerinden yaptığı açıklamada vatandaşlarına, “acil bir nedenleri yoksa” Kamboçya’dan “en kısa sürede” ayrılmalarını tavsiye etti.
Çin de, Kamboçya’daki vatandaşlarını Tayland sınır bölgesinden uzak durmaları konusunda uyardı.
Tayland: 9 sivil hayatını kaybetti
Tayland ordusu ilerleyen saatlerde yaptığı yeni açıklamada Perşembe günü Kamboçya’nın sınır ötesi saldırılarında biri çocuk olmak üzere dokuz sivilin hayatını kaybettiğini, 14 kişinin ise yaralandığını açıkladı.
Askeri açıklamaya göre, altı kişi Sisaket eyaletinde bir benzin istasyonu yakınında düzenlenen saldırıda hayatını kaybetti. Geriye kalan üç kişi — bunlardan biri sekiz yaşında bir erkek çocuk — Surin ve Ubon Ratchathani eyaletlerinde öldü.
Büyükelçiler geri çekilmişti
Olaylar, Tayland’ın beş askeri personelinin bir kara mayını nedeniyle yaralanmasının ardından Kamboçya büyükelçisini sınır dışı etmesi ve kendi büyükelçisini protesto amacıyla geri çağırmasından sadece birkaç saat sonra meydana geldi.
Tayland, ordusunun yürüttüğü soruşturmanın ihtilaflı sınır bölgesine Kamboçya tarafından yeni kara mayınları döşendiğine dair kanıt bulduğunu belirtti ancak Kamboçya bu iddiayı reddetti.
Başbakan görevden uzaklaştırılmıştı
Sınırdaki bu anlaşmazlık, Tayland’da iç siyasi bir krizi de tetiklemişti. Tayland Başbakanı Paetongtarn Shinawatra, davranışlarıyla ilgili yürütülen etik soruşturma nedeniyle görevinden geçici olarak uzaklaştırıldı.
Kamboçya’nın eski uzun dönem lideri ve Hun Manet’in babası olan Hun Sen ile Paetongtarn arasında geçen diplomatik bir telefon görüşmesi Kamboçya tarafından sızdırıldı ve bu durum Tayland’da yargı soruşturmasına yol açtı.
Geçtiğimiz hafta Kamboçya Başbakanı Hun Manet, uzun süredir yürürlükte olan fakat kullanılmayan zorunlu askerlik yasasını hayata geçireceklerini ve gelecek yıldan itibaren sivillerin askere alınmaya başlanacağını duyurdu.