HABER-YORUM | SEMİH ARDIÇ
Eğitim sisteminin hal-i pür melâline dair her gün yeni bir fiyasko yaşanıyor. Edirne’den öteye geçildiğinde eğitim kalitesinde yerlerde süründüğümüzü bilmeyen yok.
Prof. Dr. İlber Ortaylı, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) her sahada kendi hısım-akrabasına yol vermesinin eğitim sistemine nasıl aksettiğini gayet veciz sözlerle hülâsa etti.
“15 PEYNİRCİ DÜKKANINDAN İYİ PEYNİR ÇIKMAZ”
Ortaylı mantar gibi her köşe başında biten özel mektepleri anlatırken, “Özel eğitime karşı değilim ama bugünkü gibi özel eğitim olmaz, sandviççi dükkanı gibi özel okul açıyor adamlar. 15 tane peynirci dükkanından iyi peynir çıkmaz. Bu feci bir şey ve tahlil edilmemiş bir mesele.” ifadelerini kullandı.
Ortaylı, tepeden inme metotlarla, iktidar destekli okul binası inşâ etmekle eğitimci olunamayacağına işaret ediyor. Zaten AKP’nin ihya ettiği işadamlarının açtığı mektepler krizde iflas etmeye başladı.
MEKTEBİM OKULLARI KONKORDATO İLAN ETTİ
Dert sadece para kazanmak olunca AKP’li holdingler için yangında ilk feda edilen müesseseler mektepler oldu.
İçlerinde en yaygın olanı Mektebim Okulları idi. O da talebeleri ve velileri kış ortasında sokağa bıraktı. Okulların bağlı olduğu şirket konkordato ile alacaklarına karşı 3 aylık geçici mühlet aldı.
Ortaylı’nın “sandviççiler” dediği isimleri müşahhas hale getirelim: Memur-Sen’e bağlı Eğitim Bir-Sen marifeti ile Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda öğretmenleri AKP ideolojisinin yılmaz müdafiî haline getiren hükûmet özel eğitimde de kendisine yakın bulduğu aile ya da şirketleri destekliyor.
Mamafih inşaat ve ranttan gayrısına yabancı kalmış işadamları eğitimde umduklarını bulamadı. Daha doğrusu ellerini ovuşturarak girdikleri mekteplerden dört nala uzaklaşıyorlar.
HİZMET HAREKETİ’NİN BIRAKTIĞI BOŞLUK
Arsayı devletten bedavaya getirip üzerine 8 emsal alıp gökdelen inşâ etmeye benzemiyormuş insan yetiştirmek.
Bilvesile bir hatırlatma: Türkiye’de hür teşebbüsün eğitime yaptığı en geniş çaplı ve en müstağni yatırımı ifade eden Hizmet Hareketi’ne ait okul, dersane, okuma salonları, etüd merkezleri, yurt ve üniversiteler 15 Temmuz 2016 darbe teşebbüsünün akabinde bakanlar kurulu tarafından kapatılmıştı.
Lağvedilen eğitim müesseselerinin yerini doldurma misyonu AKP’nin “yandaş” işadamlarına yüklendi.
Teşvik üstüne teşvik alan mektepler, Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapattıkları yüzlerce okulun seviyesini yakalamak bir tarafa onların gölgesi bile olamadı.
TÜRKİYE EĞİTİM KALİTESİNDE 99’UNCU SIRADA
Dünya Ekonomik Forumu (WEF) tarafından hazırlanan “‘Eğitim Kalitesi-2018” raporuna göre Türkiye 137 devlet arasında 99’uncu sırada yer aldı.
Devletin kendi yaptığı imtihanlar 99’unculuğu teyit ediyor. Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) giren adaylardan Temel Yeterlilik Testi’nde (TYT), sözel, sayısal ve eşit ağırlık puan türlerinde birer, dilde ise 5 aday 500 puan aldı.
2 milyon 381 bin 412 adaydan TYT’de 18, sözelde 1, sayısalda 51, eşit ağırlıkta 3 ve dilde 7 aday, 550 ve üstünde puan aldı.
TYT’de imtihanı geçerli olan 2 milyon 260 bin 273 adayın testlerdeki ortalama doğru cevap sayıları şöyle: Türkçe 40 soruda 16,1, sosyal bilimler 20 soruda 6, temel matematik 40 soruda 5,6, fen bilimleri 20 soruda 2,8.
FİZİK ORTALAMASI 0,4
Alan Yeterlilik Testi’nde (AYT) tablo daha vahim. 1 milyon 877 bin 568 adayın ortalama doğru cevap sayıları ise şu şekilde: Türk Dili ve Edebiyatı (24 soruda) 4,7, tarih-1 (10 soruda) 1,6, coğrafya-1 (6 soruda) 2,2, tarih-2 (11 soruda) 1,4, coğrafya-2 (11 soruda) 2,8, felsefe grubu testinde (12 soruda) 2, din kültürü ve ahlak bilgisi veya ek felsefe grubu testinde (6 soruda) 2, matematik (40 soruda) 3,9, fizik (14 soruda) 0,4, kimya (13 soruda) 1,1, biyoloji (13 soruda) 1,6.
Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı PISA’nın Türkiye’de yaptığı test sonuçları da farklı değil.
PISA’ya katılan 72 ülkede 15 yaşındaki 540 bin öğrenci arasında yapılan testin sonuçlarında Türkiye okuduğunu anlamada 50’nci sırada yer aldı. Türkiye, matematikte 49’uncu, fende ise 52’nci olmuştu.
ÖĞRETMENLER SONUNCU
Dünya genelinde öğretmenlerin derecelendirildiği PIAAC raporlarına bakıldığında ise Türkiye 31 ülke arasında sonuncu oldu. Öğretmenler de öğretilmeye muhtaç.
Türkiye’de 11 bin 600 özel eğitim-öğretim müessesi faaliyet gösteriyor. Sadece geçen sene 1.700 özel mektep açılmıştı. 2018’de ise 2 bin 400 eğitim-öğretim müessesesi faaliyete geçmişti.
Ortaylı’nın ifadesi ile sandviç dükkanı açar gibi ilköğretim okulu, lise ve üniversite açıyorlar.
Hatta hızlarını alamayıp dünyanın farklı memleketlerinde rüştünü ispat etmiş okulları kapatmak yahut Maarif Vakfı adına gasp edebilmek için önlerine gelene rüşvet dağıtıyorlar.
İşin hakkını verenler hakem de kurallar da değiştirilerek oyun dışı bırakıldı. Skor tabelada yazıyor.
Türkiye eğitim kalitesinde Tanzanya, Burkina Faso ve Bangladeş’in gerisine düştü.
