HABER ANALİZ | HASAN CÜCÜK
Arka arkaya 2 Avrupa Şampiyonası 1 de Dünya Kupası kaldıran İspanya’nın başarısının altında ne yatıyordu? Nasıl bir futbol modeli, o tarihî başarıları getirmişti? Cevap dönemin teknik patronu Vicente Del Bosque’den gelsin: “Sağlam bir futbol akademisi ve yetenekli teknik adamlar.”
Ancak ne olduysa oldu, 2008-2012 arası dünya futboluna damga vuran İspanyollar, ciddi bir düşüşe geçti. Şimdilerde kafa kafaya vermiş dünyaya verebilecekleri yeniden bir İspanya modeli arıyorlar.
TARİH YAZMIŞLARDI
Euro 2012 için takımlar sahneye çıkarken favori olarak İspanya, Almanya ve Hollanda bir adım önde duruyordu. Futbol otoriteleri Euro 92’de Danimarka’nın, Euro 2004’te Yunanistan’ın gerçekleştirdiği sürprizlerin Euro 2012’de tekrarlanmasının imkânsız olduğu noktasında birleşmişti. Artık sıradan bir takımın kupaya uzanması ihtimal dâhilinde değildi. Bütün hesaplar İspanya-Almanya finali üzerine kuruldu. Bu, bir anlamda Euro 2008’in rövanşı olacaktı.
Finale beklendiği gibi İspanyollar çıktı. Ancak rakipleri pek kimsenin favori gözüyle bakmadığı İtalya’ydı. Serie A’nın kalitesinin giderek düşmesi ve İtalyan futbolunun içinde bulunduğu kısır döngü Gök Maviler’i arkada bırakıyordu. Nitekim iki yıl önceki Dünya Kupası’nda İtalyanlar gruptan bile çıkamamıştı. Ancak bu sefer “sonunda Almanların kazandığı oyun” olarak tanımlanan futbolda İngiltere ve Almanya’yı eleyerek finale gelen İtalyanlar, her an kupaya da uzanabilirdi.
Turnuva sırasında değişen bu beklentiler final maçında boşa çıktı ve Boğalar üst üste üçüncü büyük kupayı kazanarak tarihe geçti. Kırılması hayli zor bir rekordu bu.
LA MASİA ‘BÜYÜCÜLÜK OKULU’
İspanya’nın başarısının altında Barcelona stili, Barcelona’nın başarısının altında da ünlü futbol akademisi La Masia yatıyordu. Nou Camp Stadı’nın yanında bulunan La Masia, 1702’de bir çiftlik evi olarak inşa edildi. Bina, 1954’te Barcelona Kulübü tarafından satın alındı. Bir süre kulübün idari binası olarak hizmet verdi. Mekân sıkıntısından dolayı kulüp başka bir binaya taşınınca, La Masia, futbolcu ve teknik adam olarak Barcelona’ya yıllarını veren Hollandalı Johan Cruyff’un teklifiyle futbol akademisine dönüştürüldü.
‘Sarı Fırtına’ Cruyff, Ajax’ı örnek almıştı. Hollanda takımının en belirgin özelliği, altyapısıydı. Dünyanın her tarafına gönderdiği yetenek avcılarının keşfettiği çocuk yıldız adayları, Ajax’ın akademisinde yetişerek yeşil sahalarda parlıyordu. Cruyff, futbol mantalitesine uygun isimlerin La Masia’dan yetişmesini istiyordu. Topa sahip olma ve hızlı paslaşma üzerine kurulu bu felsefeye, İspanyolların ünlü tek paslı temposu eklenince ortaya seyir zevki yüksek bir oyun çıktı.
BARCELONA STİLİ
İspanya, Avrupa Şampiyonası ve Dünya Kupası eleme gruplarında fırtına gibi eserken, turnuvada tutuk oynardı. Bu geleneği ilk kez Euro 2008’de bozdu. Teknik patron Luis Aragones, radikal bir karar vererek Barcelona stilini tercih etti. Topa hükmeden, bol kısa pas yapan Barça sistemini başarıyla uygulayan Aragones, ülkesini 44 yıl aradan sonra ilk kez Avrupa’nın zirvesine çıkardı. Takımın iskeletini oluşturan Barcelona’lı yıldızlar, 2010 Dünya Kupası ve Euro 2012’de de kupaya uzanacaktı. Bir anlamda İspanya’nın başarısının arkasında Barça’yı aynı yıllarda çalıştıran Josep Guardiola vardı.
La Masia kökenli Guardiola göreve gelir gelmez, bu altyapı kaynağını takıma yeniden kazandırmanın yollarını aradı. İlk 11’e yazdığı oyuncular, buradan yetişmeydi. Barça mantalitesine uyum sıkıntısı çeken İbrahimoviç, Deco, Henry gibi yıldızlarla yollarını ayıran Guardiola ilk sezonunda ulusal ve uluslararası arenada tam 6 kupayı kazanırken, takımın ilk 11’inde tam 7 La Masia kökenli oyuncu bulunuyordu.
Altyapının “yetenekli talebeleri” sadece Barcelona’yı zafere taşımakla kalmadı. 2010’da tarihinde ilk kez Dünya Kupası kazanan İspanya’nın başarısının altında da, La Masia imzası vardı. İspanya’nın kadrosunda 8 Barçalı oyuncu ter dökerken, bu isimlerden 7’si (Victor Valdez, Gerard Pique, Carles Puyol, Andres İniesta, Xavi Hernandez, Sergio Busquets ve Pedro Rodriguez) La Masia’dandı.
Bunun yanı sıra o dönem Arsenal’de ter döken Fabregas da Barcelona altyapısından mezundu. Toplamda bu 8 oyuncu takımın belkemiğini oluşturuyordu. Barcelona’da kazanmaya alışmış bu oyuncular, milli takımda da görevlerini başarıyla yerine getiriyordu.
AYNI TAKIMIN ÇOCUKLARI
Euro 2012’de yine aynı manzara vardı. Charles Puyol’un sakatlığından dolayı tribünden seyrettiği şampiyonada yine La Masia mezunları damgasını vurdu. Xavi Hernandez, İniesta, Gerard Pique, Cesc Fabregas, Sergio Busquets ilk 11’in değişmezleri olarak sahaya çıkarken, Pedro karşılaşmaların ilerleyen dakikalarında şans buluyordu. Euro 2012 öncesi Barcelona ile anlaşan sol bek Jordi Alba da La Masia kökenliydi. 23 yaşındaki yıldız oyuncu 9 yaşında girdiği La Masia’dan 2005 yılında ayrılmıştı. Profesyonel olarak 5 yıl Valencia formasını giyen Jordi Alba tekrar yuvasına dönerken, La Masia mantalitesini sahaya yansıtarak Euro 2012’de parlayan isimlerden biri oldu.
İspanya’nın kadro yapısında zirvede kanat çırpan iki takımın, Barcelona ve Real Madrid’in oyuncuları başı çekiyordu. İker Casillas, Alvaro Arbeloa gibi Madrid’li isimler oynadıkları takımın altyapısında yetişmiş ve A takıma adapte edilmişlerdi. Sevilla’dan Jesus Navas, Athletic Bilbao’dan Fernando Llotrente de onlara şans veren hocaları sayesinde altyapıdan A takıma geçiş yapmışlardı.
ULUSLAR LİGİ’NDE İSPANYA
Ancak İspanya Modeli 2014 Dünya Kupası’nda görkemli bir biçimde iflas etti. 2008-2012 arasında ulaştığı noktaya bir daha gelemedi. La Masia’nın yıldız üretemediği, varolan isimlerin de bir bir futbola veda ettiği dönemde, haliyle başarı da hayal oldu. Şimdi İspanya yeni bir model arıyor.
Milli Takımı oluşturan oyuncular ağırlıklı olarak Barcelona ve Real Madrid’de değiller. Sayıları iki elin parmaklarına ulaşan farklı takımlarda oynuyorlar ve bir araya geldiklerinde yabancılık çekiyorlar. Bu da başarı için yeterli olmuyor. Uluslar Ligi’nde sahasında 4-0 yendiği Ukrayna’ya deplasmanda 1-0 yenilmesine bir de bu gözle bakmak gerekiyor.
