Türkiye ekonomisinin 3 yıllık yol haritası niteliğindeki 2022-2024 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program Resmi Gazete’de yayımlandı. Programda 2022 yılına ilişkin büyüme yüzde 5 olarak belirlenirken, 2023 ve 2024 için de yüzde 5,5’lik büyüme hedefi kondu. Bu yıla ilişkin büyümede gerçekleşme tahmini yüzde 9 oldu. Programda 2022’de yüzde 12 işsizlik öngörülürken, 2023’de yüzde 11,4, 2024’de ise yüzde 10,9’luk işsizlik hedefi programa girdi.
25 BİN DOLAR KİŞİ BAŞINA GELİR HAYALLERDE KALDI!
2024 kişi başına gelirin 11 bin doların üzerine çıkması bekleniyor. AKP’nin 2011 yılında açıkladığı, 2023 yılında kişi başına 25 bin dolar milli gelir ve dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olma hedefleri artık çok uzaklarda! Son 10 yıldır açıklanan hiç bir orta vadeli plan tutturulamadığı gibi hedeflerin yanına bile yaklaşılamadı.
Örneğin 2018 Nisan ayında açıklanan OVP’de dolar kuru ortalamaları 2018’de 3,73, bir yıl sonra 3,92, 2020 için ise 4.02 TL öngörülmüştü. Gerçek rakamlar ise sırasıyla 4,82, 5,68 ve 7,02 olarak kayıtlara geçti.
Yeni orta vadeli planda enflasyona ilişkin olarak ise 2022 yıl sonu için yüzde 9,8’lik hedef kondu. 2023 için bu hedef yüzde 8, 2024 için ise yüzde 7,6 oldu. 2021 yıl sonu gerçekleşme tahmini ise yüzde 16,2 olarak belirlendi. Orta Vadeli Program’da cari açığın gayrisafi milli hasılaya oranı 2022 için yüzde 2,2 olarak öngörülürken, bu oran 2023 için yüzde 1,5, 2024 için ise yüzde 1 oldu.
3 YILDA DOLAR CİNSİNDEN YÜZDE 25 BÜYÜME!
Programda 2022 için dolar cinsinden gayrisafi milli hasılanın 850 milyar dolara çıkması, 2023’de bu rakamın 925 milyar dolar olması, 2024’te ise 1 trilyon doları aşması öngörüldü.
Bu rakamları takiben kişi başına düşen gelirin 2022’de 9 bin 947, 2023’de 10 bin 703 ve 2024’te de 11 bin 465 dolar olması hedefe girdi.
OVP’ye göre 2021 sonunda 800 milyar dolar olan GSYİH 2024 sonunda 1 trilyon doların üzerine çıkarılacağı tahmin ediliyor. Bu hesaba göre ülke ekonomisinin dolar cinsinden 3 yılda yüzde 25 büyümesi gerekiyor. Ortalama yüzde 5 civarında büyüyen bir ekonomi hem de dolar cinsinden 3 yılda yüzde 25 nasıl büyüyecek?
DOLAR 10 TL’Yİ 2024’TE GEÇECEK!
Orta Vadeli Program’da TL ve dolar cinsinden gayrisafi milli hasılaya ilişkin beklentiler, hükümetin Dolar/TL kuruna ilişkin öngörülerini de ortaya koydu. Buna göre 2021 için kura ilişkin öngörü 8,30, 2022 için 9,27, 2023 için 9,77 ve 2024 için 10,26 oldu.
Dış ticarete ilişkin programdaki hedeflere bakıldığında 2022 için ihracat hedefinin 230,9 milyar dolar, programın son yılı olan 2024 için ise 255 milyar dolar olduğu görülüyor.
İthalat tarafına bakıldığında ise 2024’te ithalatın 309 milyar dolar olması bekleniyor. Böylelikle program sonunda dış ticaret açığının 54 milyar dolarda gerçekleşmesi hedefleniyor.
EXİMBANK YENİDEN YAPILANDIRILACAK
Programda Türk Eximbank’ın yeniden yapılandırılmasına yönelik hedef de yer aldı. Buna göre Türk Eximbank fonlama imkanları dış ticaret dengesinin geliştirilmesini sağlayacak yatırım projelerinin finansmanında ve başta KOBİ’ler olmak üzere firmaların ihracat finansmanı ihtiyaçlarını karşılamakta kullanılacak. Bu amaca uygun olarak Türk Eximbank, uluslararası en iyi uygulamalar dikkate alınarak yeniden yapılandırılacak.
TEKNOLOJİ BELGELERİ KURULACAK
Ekonominin 3 yıllık yol haritası niteliğindeki Orta Vadeli Program’da teknolojik ürün üretimine ilişkin politika ve tedbirler de yer aldı. Resmi Gazete’de yayımlanan programa göre yüksek teknolojili ürünlerin üretileceği, büyük ölçekli yerli ve yabancı yatırımcıların yer alacağı, yeni nesil endüstri ve teknoloji bölgeleri kurulacak.
Programda teknoloji ile ilgili olarak Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı’nın uygulanmasına devam edileceği de açıklandı. Çığır açıcı teknolojilere yönelik yeni Ar-Ge projelerinin başlatılacağı, kuantum, yapay zeka, biyo teknoloji, genetik ve yeni nesil nükleer enerji gibi alanlarda öncül araştırmaların destekleneceği belirtildi.
Teknoloji geliştirme bölgelerinin niteliğinin artırılması ve teknolojik standartların belirlendiği yurtdışı komitelerde özel sektörün daha fazla temsil edilmesi teşvik edilecek.
DÖVİZ CİNSİNDEN İÇ BORÇLANMA AZALTILACAK
2022-2024 dönemini kapsayan Yeni Orta Vadeli Program’ının (OVP) onaylanmasına ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlandı. Programda kamu maliyesi politika ve tedbirleri kapsamında borçlanmanın ağırlıklı olarak TL cinsinden yapılacağı, yurtiçi Döviz ve altın cinsi borçlanmaların ise piyasa koşulları çerçevesinde kademeli olarak azaltılmasının borçlanma politikasının temel stratejik hedeflerinden birisinin olacağı belirtildi. GSYH’ye oranla merkezi yönetim bütçe açığının 2022 yılında yüzde 3,5, program dönemi sonunda ise yüzde 2,9 olarak gerçekleşeceği öngörülürken faiz dışı dengenin 2022 yılında yüzde 0,5 açık vereceği, program dönemi sonunda ise yüzde 0,3 gazlaya döneceği öngörülüyor.
