HABER | İLKER DOĞAN
AKP rejimi dolar kurunu 6 lira sınırında tutmak için her yolu deniyor. Kamu bankalarının piyasaya doların yükselişini durdurabilmek için sadece son bir haftada 4,5 milyar dolar sattığı artık bir sır değil. Bloomberg’in haberine göre 5.98’lere tırmanan doların 6 lira olan psikolojik sınırı aşmaması için sadece son iki günde kamu bankaları tarafından 500 milyon dolar satıldı. Benzer ‘satış’ haberleri geçtiğimiz hafta başka haber ajansları tarafından da ‘ismi gizlenen kaynaklara dayandırılarak’ yayınlanmıştı. Bugüne kadar hiç yalanlama olmadı. Ancak gelinen noktada, kamu bankalarının satış operasyonlarının da kar etmediği anlaşılıyor.
Dün güne 6.017 ile başlayan dolar, öğle saatlerinde 5.99’a kadar düştü. Ancak öğleden sonra yeniden atağa kalkarak 6.06’yı gördü. Bu, Mayıs 2019 sonrası doların gördüğü en yüksek seviye… Bu arada, doların son dönemde sadece TL karşısında değil, diğer para birimlerine karşı da yükseldiğini söyleyelim. Ekonomistler ABD-Çin arasındaki ‘ılımlı’ ticari ilişkilerin bunda etkisi olduğunu söylüyor.
2013 yılı ocak ayında dolar kuru 1,80’lerdeydi. Aradan sadece 7 yıl geçti; bugün Merkez Bankası’nın piyasaya müdahalesi ve kamu bankalarının ‘operasyonel’ satışlarına rağmen dolar 6 lirayı da aştı. Türk lirası dolar karşısında eridikçe eridi.
FED’E RAĞMEN 6 LİRAYI AŞTI!
Doların yükselmesinin temel nedenlerinden biri TL’ye verilen faiz oranlarında özellikle son 6 ayda yaşanan düşüş. Erdoğan’ın ‘faiz’ inadı dolara da değer kazandırıyor. Erdoğan, “Faiz düşecek.” diyor ve MB faizleri düşürüyor. Bu durum MB’ye olan güveni azaltırken, TL’ye olan talebin de azalması anlamına geliyor zira cazip olmaktan çıkıyor. Son 6 ayda faizlerde 12.75 puanlık düşüş yaşandığını hatırlatalım. Peki mevcut tabloya rağmen MB faiz indirimine gider mi; hiç zannetmiyorum! Bu arada Amerikan Merkez Bankası FED’in tıpkı Türkiye gibi son altı ayda faiz indirimine giderek, doları dizginlediğini de söyleyelim.
İDLİP OPERASYONUNUN ETKİSİ
TL’nin değer kaybının nedenlerinden biri olarak İdlib operasyonu da gösteriliyor. ‘Savaş’ ihtimali TL’nin değer kaybını hızlandırırken, dolara olan talebi yükseltiyor. Olası bir ‘İdlip’ operasyonu, doların daha da yukarılara tırmanmasına neden olacak gibi görünüyor.
DOLAR SATMAK ÇÖZÜM OLUR MU?
Piyasaya dolar sürerek artışın önüne geçmek mümkün mü? Kısa vadede sonuç alabilirsiniz. Nitekim dolar yaklaşık 20 gündür 5.90-5.95 bandında dengelenmiş görünüyor. Ancak piyasaya döviz sürerek TL’yi değerli kılmak uzun vadede mümkün değil. Bu kolu kırılmış bir hastaya ağrı kesici vermekten öteye gitmiyor. Kaldı ki bunu daha ne kadar yapabilirsiniz? Kuru, döviz satarak dengelemeye rezervleriniz yeter mi? Dolayısıyla bu sürdürülebilir bir politika değil.
