Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası revize edilmiş ilk kısa vadeli dış borç istatistiklerini yayımladı. MB, 189 milyar dolar seviyelerinde olan kısa vadeli dış borç stoku verisinde güncellemeye(!) giderek rakamı 165 milyar dolara kadar düşürmeyi başardı.
MB’nın ‘revizyonu’ sonrası bir anda dış borç azaldı ancak bu rezervlerin yetersiz olduğu gerçeğini değiştirmiyor! Toplam rezervlerinin kısa vadeli borcu karşılama oranı yeni revizyon rakamlarına rağmen yüzde 65’lerde… Revizyondan önce bu oran yüzde 57’ydi. Kağıt üzerinde 8 puanlık bir iyileşme oldu… Kağıt üzerinde!
MB’nın ödünç paralarla makyajlanan 107 milyar dolarlık brüt rezervi, toplam dış borç stoğunun ancak yüzde 65’ini karşılıyor. Ekonomistlere göre bu oranın en azından yüzde 100 olması gerekiyor. Bunun altındaki her oran ‘risk’ olarak görülüyor.
ALACAKLAR ARTTI, BORÇLAR AZALDI!
MB tarafından yayımlanan verilere göre Haziran sonu itibariyle Türkiye’nin kısa vadeli dış borç stoku bir önceki aya göre düşüş kaydetti ve 121,7 milyar dolara indi. Daha önce 144,9 milyar dolar olarak açıklanan Mayıs verisi ise 119,2 milyar dolara geriledi. Revizyonla ihracat alacakları artarken, ithalat borçları da azaldı!
Merkez Bankası’nın bugün gerçekleştirdiği yöntem revizyonları sonrası; kısa vadeli dış borç 25,7 milyar dolar, net uluslararası yatırım pozisyonu açığı 33,6 milyar dolar ve reel sektörün net döviz pozisyonu açığı 37 milyar dolar azaldı.
TCMB’nin ‘Kısa Vadeli Dış Borç’, ‘Uluslararası Yatırım Pozisyonu’, ‘Finansal Kesim Dışındaki Firmaların Döviz Varlık ve Yükümlülükleri’ ile ‘Haftalık Menkul Kıymet İstatistikleri’nde yapılan revizyonlara ilişkin hazırladığı bilgi notu yayımlandı. Bilgi notunda ‘değişikliğe’ gidilmesinin nedenleri uzun uzun anlatılıyor.
REVİZYONLAR SONRASI MAYIS AYI TABLOSU
Bilgi notuna göre, üç başlık altında gerçekleştirilen revizyonlar sonrası Mayıs 2021 itibarıyla kısa vadeli dış borç 25,7 milyar dolar azalarak 144,9 milyar dolardan 119,2 milyar dolara geriledi. Net uluslararası yatırım pozisyonu açığı 33,6 milyar dolar azalarak 327,8 milyar dolardan 294,2 milyar dolara gerildi. Finans dışı firmaların net döviz pozisyonu açığı ise 37 milyar dolar gerileyerek 168,6 milyar dolardan 131,6 milyar dolara indi.
Revizyonlar sonucunda, kısa vadeli dış borç stoku haziranda 2020 yıl sonuna göre yüzde 6,5 artarak 121,7 milyar dolar oldu. Bu dönemde, bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku yüzde 1,3 artarak 58,1 milyar dolara, diğer sektörlerin kısa vadeli dış borç stoku yüzde 2,8 yükselerek 36,5 milyar dolara çıktı.
YÜKÜMLÜLÜKLER AZALTILDI!
Mayıs’ta ticari borçlar 59 milyar dolardı. Yapılan revizyonla Haziran’da 34 milyar dolara gerilemiş. Merkez Bankası artık reel sektörün ithalat ticari borçlarını doğrudan firmalardan topluyor. Düzeltmenin büyük bir kısmı ticari borçlardan kaynaklanıyor.
Uluslararası yatırım pozisyonu verilerine bakıldığında, haziran sonunda geçen yıl sonuna kıyasla Türkiye’nin yurt dışı varlıkları yüzde 7,4 artarak 274,4 milyar dolara yükselirken, yükümlülükleri yüzde 12,4 azalarak 555 milyar dolara geriledi.
Böylece 2020 sonunda 378,3 milyar dolar olan net uluslararası yatırım pozisyonu açığı, haziranda 280,6 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.
Finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlık ve yükümlülükleri verilerine göre, haziranda varlıklar bir önceki aya göre 420 milyon dolar artarken yükümlülükler 3 milyar 243 milyon dolar azaldı. Bu firmaların net döviz pozisyonu açığı ise bir önceki aya göre 3,6 milyar dolar azalarak 127,9 milyar dolar olarak gerçekleşti. Haziran ayında kısa vadeli varlıklar 126,5 milyar dolar olurken kısa vadeli yükümlülükler 68,1 milyar dolar oldu. Kısa vadeli yükümlülüklerin toplam yükümlülükler içindeki payı ise yüzde 25 düzeyinde gerçekleşti.
Yeni çalışma sonucunda hesaplanan ticari krediler eski veriler ile karşılaştırıldığında, 2021 Mayıs ayı itibarıyla ihracat alacakları 13,1 milyar dolar artarak 24,5 milyar dolardan 37,6 milyar dolara yükseldi. İthalat borçları ise 25,1 milyar dolar azalarak 56,5 milyar dolardan 31,4 milyar dolara geriledi.
