YUSUF DERELİ | HABER İNCELEME
En düşük emekli maaşının yüzde 36 zamla 5 bin 500 liradan 7 bin 500 liraya çıkarılması ‘adalet’ tartışmalarını da alevlendirdi. Zira bizzat AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş’ın açıklamasına göre 7 bin 500 TL ve onun üzerinde emekli maaşı alan vatandaşın gelirinde 1 lira bile artış olmayacak. İktidar emeklileri ‘açlık’ sınırının altında ‘eşitliyor.’
AKP Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş’ın dün emekli maaşlarıyla ilgili yaptığı açıklamalar çok önemliydi. Bazı cümleleri arada kaynadı. Elitaş’a kulak verelim ve Türkiye’de emeklilerin ne durumda olduğunu bizzat onun ağzından dinleyelim;
Mustafa Elitaş, en düşük emekli maaşının 7 bin 500 TL’ye çıkarılmasına ilişkin düzenlemenen en geç iki hafta içinde yasalaşacağını söylüyor.
Türk-İş tarafından hazırlanan Açlık ve Yoksulluk Sınırı Şubat 2023 araştırmasına göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı yani açlık sınırı 9 bin 425 lira.
Ülkede EYT’liler hariç 13,7 milyon emekli var.
Mustafa Elitaş’ın açıklamasına göre 7 bin liranın altında emekli aylığı alan kişi sayısı 8 milyon 139 bin. 7 bin 500 liranın altında emekli aylığı alan kişi sayısı 8 milyon 796 bin. 8 bin liranın altında emekli aylığı alan 9 milyon 898 bin. Bu rakamlara bakarak emeklilerin en az yüzde 75’in açlık sınırının altında maaş aldığını rahatlıkla söyleyebiliriz.
Son düzenlemeyle birlikte en düşük emekli maaşı alanların sayısının yaklaşık 8,8 milyon olacağı anlaşılıyor. Bu da mevcut durumda emeklilerin yüzde 64’ünün ‘en düşük’ emekli maaşına mahkum edildiğini ortaya koyuyor. Çok değil, 3 yıl önce en düşük emekli maaşı alanların sayısı 1,2 milyondu! Bugün 8,8 milyon!
İktidar benzer hamleleri iki defa daha yaparsa mevcut emeklilerin yüzde 80’i en düşük emekli maaşına mahkum olacak. İktidar emekli maaşlarını ‘eşitlemekte’ kararlı görünüyor.
Peki burada ‘adalet’ var mı?
1990 yılında işe başlamış ve yaklaşık 11 bin prim günü olan, asgari ücretin iki katı ücretle çalışan bir kişinin emekli aylığı son düzenlemeyle birlikte 6 bin 700 TL’den 7 bin 500 liraya çıktı. Bu kişinin maaşıyla 6 bin prim günü olan ve asgari ücretle çalışan, düşük prim ödeyen emeklinin alacağı maaş aynı olacak!
Son düzenlemeyle 5 bin 500 TL maaş alan emekli yüzde 36 zam almış olacak. Ancak maaşı 7 bin 500 TL ve üzerinde olan emekliler 1 TL bile zam almayacak. Bu insanların suçu ne? Onlar da aynı ülkede, aynı enflasyonu yaşamıyor mu?
Bu arada hatırlatalım; en düşük emekli maaşı aslında 7 bin 500 TL’ye çıkmıyor. O rakama tamamlanıyor! Emeklinin maaşı 5 bin TL diyelim, üzerine 2 bin 500 TL daha ilave ediliyor.
Bu ayrıntı neden önemli? Maaş zammı döneminde diyelim ki yüzde 30 zam yapılacak. İşte o yüzde 30, asıl maaşı yani 5 bin TL üzerinden yapılıyor. Bu da 1500 TL demek. Maaşı 6 bin 500 liraya çıkıyor. Ancak zaten 7 bin 500 TL maaş verildiği için hiç zam almamış oluyor!
9 BİN GÜN PRİM ÖDE, 2 BİN TL MAAŞ BAĞLANSIN!
Mustafa Elitaş, Bağkur emeklilerinin de en düşük maaşlarının 7 bin 500 TL olacağını anlatıyor. Ancak bunu söylerken farkında olmadan emekli maaşlarının hesaplanmasındaki rezaleti şöyle anlatıyor: “Bağkurlu 9 bin gün prim ödemesine rağmen en düşük emekli maaşını koymazsak Bağkurlular şu anda 1. dereceden emekli olan 2 bin lira civarında maaş alacaktı.”
Bağkur’lusunuz, yıllarca prim ödüyorsunuz ancak emekli olmak istediğinizde açlık sınırının 9 bin 425 TL, asgari ücretin 8 bin 500 lira olduğu bir dönemde size 2 bin lira civarında emekli maaşı bağlanıyor!
Burada bir sorun yok mu?
