Genç insanlarda ani ölüme neden olan hastalıkların en başında kalp sorunları geliyor. Doğuştan gelen kalp rahatsızlıklarının yanı sıra beslenme ve yaşam biçimi de kalp rahatsızlıklarını tetikleyen önemli bir kriter.
Ani ölümlerin altında yatan en önemli sorun “gizli kalp.” Genç yaşta geçirilen kalp krizleri genellikle hafif ya da orta dereceli darlıktan kaynaklanıyor. Kalp krizi öncesi dönemde yapılan elektrokardiyografi, efor testi ile kalpte kanlanma bozukluğunu gösteren talyum sintigrafisi ile stres EKO gibi testler normal çıkabiliyor. Hatta bu testlerin tamamen normal olduğu bazı kişiler, müteakip gün ve aylarda kalp krizi geçiriyor ve yüksek oranda da hayatını kaybetme riskiyle karşı karşıya kalıyor. Halk arasında bu durum ‘gizli kalp hastalığı’ olarak adlandırılıyor.
Damar sertliği ileri yaşlarda daha yaygın olmakla birlikte genç insanlarda da görülebiliyor. Günümüzde özellikle kalp şikâyeti yaşamayan ancak kalp hastalığı gelişme riski olan gençlerde yapılan sağlık taramalarında damar sertliği ve damar darlıkları tespit ediliyor. Erkeklerde 45 yaş altında, kadınlarda ise 55 yaş altında kalp krizi genç kabul ediliyor. Hatta halk arasında genç yaşta geçirilen kalp krizlerinin daha ağır seyrettiği ya da öldürücü olduğuna inanılıyor. Bilimsel veriler ve araştırmalar da bunu doğruluyor. Çünkü yaş ilerledikçe ve damarlar yavaş yavaş daralıyor, kalbin koroner damarları arasında kendiliğinden yeni köprü by-passlar oluşuyor ve ani damar tıkanması durumunda bu by-passlardan gelen kan, kalp krizinin ağırlığını azaltabiliyor. Fakat gençlerde henüz bu köprü by-passlar oluşmamış olduğundan, kalp krizi kalbe daha ağır hasar verebiliyor.
Kangren olan kalp, kriz geçiriyor
Atardamarların içinde biriken, damarların içini daraltan veya tıkayan kolesterol birikintilerine ‘plak’, hastalığa tıpta ‘ateroskleroz’, halk dilinde ise ‘damar sertliği’ deniliyor. Damarların içindeki basınç varlığı ve sürekli kan akışı zaman zaman bu plakları çatlatıyor. Kandaki pıhtılaşma, damarı delinmiş veya yırtılmış olarak algıladığı için pıhtı oluşturarak deliği tıkamaya çalışıyor, ancak aynı zamanda bu pıhtı damarın da içini tamamen tıkayarak kalbin belli bir bölümünün kansız kalmasına ve kangren olmasına yol açıyor. Yine bu durum tıpta ‘myokard infarktüsü’, halk dilinde de ‘kalp krizi’ olarak tanımlanıyor.
Sigara, stres…
Bazı insanların damarlarının içinin doğumundan itibaren temizken, aynı yaş ve cinsiyetteki diğer insanların damarlarının sertleşebiliyor. Neden-sonuç analizleri yapıldığında bazı risk faktörleri göze çarpıyor. Yaşın ilerlemesi, sigara, kolesterol yüksekliği, tansiyon yüksekliği, şeker hastalığı, şişmanlık, stresli yaşam ve kişinin ailesinde 45 yaş öncesi kalp krizi geçiren birisinin olması en önemli nedenler arasında bulunuyor. Bu risk faktörlerinden birkaç tanesine sahip olan bir bireyin kalp krizi gelişme riski de o oranda artıyor. Uzmanlara göre, aileden gelen yatkınlık değiştirilemezken, diğer faktörler tedavi edilebilir, risk olmaktan çıkarılabilir. Bunun için doktora başvurmadan önce, yaşam şeklini sağlıklı yönde değiştirmek, sigarayı bırakmak, tansiyon yüksekliğini ve şeker hastalığını kontrol altına almak gerekiyor.
