YORUM | ERHAN BAŞYURT
AKP’de, 31 Mart 2019 Yerel Seçimleri’nde alınan ‘tarihi hezimet’in şoku yaşanıyor.
Özellikle nüfusu ve bütçesi büyük İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Antalya ve Mersin’in de kaybedilmesi sinirleri germiş durumda.
Partide panik, tabanda moral çöküntüsü net olarak görülüyor…
AKP, ne oldu da 25 yıl sonra İstanbul ve Ankara’yı kaybetti?
Bu sorunun cevabını vermeden önce, son 5 yılda yapılan seçimlerde AKP ve ortağı MHP’nin aldığı oylara bir göz atalım. Erimenin adım adım nasıl geldiğini ve AKP’nin neden güç kaybettiğini ardından anlamaya çalışalım…
Tarih: 30 Mart 2014…
Yerel seçimlerde AKP, yüzde 42.9 oy aldı. Bugün ‘Cumhur İttifakı’nda ortak olduğu MHP, yüzde 17.8 oy aldı…
‘Cumhur İttifakı’nda yer alan partilerin BBP dahil toplam oyları, yüzde 63…
Tarih: 10 Ağustos 2014…
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, halkın ilk doğrudan seçimi ile Erdoğan ilk turda seçildiğinde yüzde 51.7 oy aldı… MHP, o dönem CHP ile ‘ortak aday’ göstermişti…
Yani AKP tek başına oyların yüzde 51.7’sini aldı…
Tarih: 1 Kasım 2015…
AKP, erken genel seçimlerde yüzde 49.50 oy aldı. Bugün koalisyon ortağı olan MHP ise yüzde 11.9…
Bugün ‘Cumhur İttifakı’nda yer alan AKP ve MHP’nin toplam oy oranı yüzde 60’ı geçiyordu…
Tarih: 16 Nisan 2017…
Türkiye, başbakanlı parlamenter rejime son verip ‘tek adam’ sistemine geçiş, ‘partili cumhurbaşkanı’ sistemine geçişi düzenleyen anayasa değişikliğini oylamak üzere sandık başına gitti.
AKP ve MHP’nin ‘evet’ kampanyası yürüttüğü referandumda, halk ‘tek adam’ rejimine geçişi yüzde 51.4 ile kabul etti.
Tarih: 24 Haziran 2018…
İlk ‘Tek Adam’ yani ‘partili Cumhurbaşkanı’ seçimi yapıldı… Erdoğan, yine ilk turda yüzde 52.6 oy aldı… MHP ile koalisyon kurdu ve Cumhur İttifakı’nın adayı olarak aldı…
4 yılda, AKP’nin ve Erdoğan’ın oy kaybı yüzde 10’nun üzerindeydi.
Zira 24 Haziran’da eş zamanlı genel seçimler de yapıldı. AKP yüzde 42.5 ve MHP yüzde 11.1 yani toplam yüzde 53.6 oy aldı…
Tarih: 31 Mart 2019…
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın aynı zamanda Genel Başkanı olduğu AKP’nin, Türkiye geneli aldığı oy yüzde 44.3… MHP’nin aldığı oy yüzde 7.3…
Cumhur İttifakı’nın toplam oy oranı yüzde 51.6…
SONUÇ:
AKP’nin oyları 5 yılda yüzde 50’lerden yüzde 40’a indi. MHP’nin oyları, yüzde 17’lerden yüzde 12’ye indi. Toplamda yüzde 10’u aşan kemik bir kayıp var…
Çok daha önemlisi, destek kaybı her seçimde düzenli olarak artıyor…
***
CUMHURBAŞKANI VE AKP GENEL BAŞKANI ERDOĞAN’IN İŞTE BU SORUYA CEVAP BULMASI LAZIM: ‘’NE OLDU DA SON 4 YILDA YÜZDE 10 KAYBA UĞRADILAR VE NE OLDU DA HER SEÇİMDE AKP DAHA DA ERİYOR?’’
***
AKP’nin oy kaybının suçüstü yapıldıkları ‘’yolsuzluk ve rüşvet operasyonları’’ ilgili olmadığı net…
Kayıp 17/25 Aralık operasyonları sonrası değil, ciddi şekilde 15 Temmuz sonrası başlıyor.
2017’de ‘tek adam’ rejimine geçişe ‘evet’ diyenlerin oy oranı yüzde 51.4…
2018 Cumhurbaşkanlığı seçiminde yüzde 52.6…
Genel Seçimleri’nde ise yüzde 53.6…
2019 Yerel Seçimleri’nde bu 51.6…
Şüphe götürmez şekilde seçmen AKP ve Erdoğan’ın ‘tek adam’ oluşuna ve ‘tek adam’ uygulamalarına tepkili…
AKP ve Erdoğan’ın, ileri demokrasiden ve hukukun üstünlüğünden uzaklaşması, kutuplaştırıp düşmanlaştırarak korku imparatorluğu kurmaya çalışması, ifade ve fikir hürriyetini kısarak muhalif sesleri yok etmeye yeltenmesi, kamuda lüks ve israfı artırıp kadrolaşması halkın ‘Tek Adam’ sistemine ilişkin kaygılarının haklı olduğunu gösterdi…
İktidarın ‘güç sarhoşluğu’, yüzbinlerce insanın hukuksuz şekilde ekmeğiyle oynarken, işsiz ve aşsız bırakırken, kitlesel kıyım yaparken gözlerini kör etmiş durumda…
Halk sandıkta ardı adına ‘tokat’ atarak uyandırmaya çalışıyor ama beyhude… AKP açısından bu son uyarıdır. Yine reformcu ve toplumsal uzlaşmacı bir kimliğe dönmez, hukukun üstünlüğünü yeniden tesis edip evrensel değerlerle barışmazsa ‘tekme’ kaçınılmaz olacaktır…
***
Ekonomik kriz ve fakirleşmeye tepkilerin sandığa henüz tam olarak yansımadığı görülüyor.
AKP, önümüzdeki 4 buçuk yılda buna çare üretemez ve bildiğini okumaya devam ederse, ciddi bir erime daha yaşayacağından şüphe yok.
***
Ancak AKP açısından üzerinde düşünülmesi gereken iki ciddi sorun daha var.
Birincisi, artık MHP’ye mahkumlar… MHP, iktidarın ortağıdır… MHP’nin son anda kendilerinden desteği çekmesi ihtimali, ‘demoklesin kılıcı’ gibi başlarında dolanacak ve sürekli tavizler verecekler.
MHP’ye verilen her taviz ve ‘ulufe’, ister istemez, iktidarda ama kabinede olmayan MHP’yi büyütecek ve AKP’yi küçültecektir. AKP’nin çok sayıda belediyesini MHP’ye kaybetmesi, MHP’nin İyi Parti’ye rağmen oylarını koruyor gözükmesi, erimenin AKP cenahında gerçekleştiğini gösteriyor.
İkincisi, AKP iktidarda kalmak uğruna ‘derin yapılar’ ile işbirliği yaptı. Hassaten TSK’yı tamamen onlara bıraktı. Onlar da hayal bile edemeyecekleri şekilde yeniden kadrolaştı ve 28 Şubat’ta bile sahip olmadıkları bir güce ulaştılar.
‘Derin yapılar’, tüm tasfiye ve planlarını AKP’yi sütre olarak kullanıp çok başarılı şekilde perde arkasından gerçekleştirdi. AKP eliyle ‘intikam operasyonları’ yürüttüler. AKP’ye destekleri, ‘’AKP’nin dindarları kamudan tasfiyesi, tüm tarikatları temizlemesi’’ şartına bağlı. AKP, iktidarda kalmak için şu an daha zayıf konuma düştüğü için bunları yapabilir… Strateji o kadar başarılı ki, 28 Şubat’ta yapamadıklarını ‘siyasal islamcı’ AKP eliyle icra ettiriyor ama bu arada AKP’yi de kendi tabanıyla çatıştırıyor ve eritiyorlar. AKP, ‘derin yapılar’ın talimatlarını uygulasa da uygulamasa da tasfiye noktasında… ‘’Tereyağından kıl çeker gibi’’ AKP’yi bitirecek ve sifonu kendi eliyle çektirecekler…
***
Son söz: AKP son 4 yılda neler yaptığına bakıp, nasıl hatalar işlediğine bakıp kendisini toparlayabilir ama ‘tek adam’ yapısıyla bu siyasal kıvraklık mümkün gözükmüyor… Erdoğan’ın ‘pragmatik siyaseti’ bile bu denklemlerin içinden çıkmasını mümkün kılmıyor…
Tüm bunların üstüne, muhalefetin kazandığı belediyelerde başarılı bir hizmet grafiği çizmesi halinde, AKP açısından artık 2023 ‘çantada keklik’ değil…
Aksine ‘derin yapılar’ açısından ‘keklik artık çantada’…
