Doğruluk Payı isimli internet girişimi, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun “Türkiye seçim yapma ve seçim güvenliği konusunda dünyada önde gelen ülkelerden biridir ve hatta başlarındadır” iddiasın somut verilerle çürüttü.
Doğruluğun sesini lükseltmek için çalıştığı belirtilen girişimin internet sitesinde, Soylu’nun 19 Ocak’ta Erzurum’da dile getirdiği iddia masaya yatırıldı. Yapılan analize göre, Türkiye’de son yıllarda gerçekleşen seçimlerin hemen hepsi seçim kampanyalarının başlangıcından oy sayımının sona ermesine kadar her aşamada çeşitli şaibe iddialarıyla anılıyor.
Bu iddiaların ciddi bölümü Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT) gibi saygın gözlemcilerce belgelendi.
Türkiye’yi bu yıl ilk defa “kısmen özgür” kategorisinden “özgür olmayan ülkeler” kategorisine alan ABD merkezli Freedom House’un “2018 Dünyada Özgürlükler Raporu”, Türkiye’de seçim güvenliğinin geldiği nokta hakkında önemli değerlendirilmeler sunuyor.
Freedom House çalışmasının “seçim süreci” kategorisinde ülkelerin alabileceği maksimum skor 12 iken Türkiye’nin skoru 2017’den bu yana 8’den 6’ya gerilemiş. Türkiye, seçim süreci kategorisindeki skoruyla çalışmada dikkate alınan 209 ülke arasında aynı skoru alan 12 ülkeyle birlikte 128’inci sırayı paylaşıyor.
AGİT’in son üç yılda Türkiye’de gerçekleşen seçim ve referandumlarla ilgili yayınladığı gözlem ve değerlendirmelere atıfta bulunan Freedom House raporu, seçim kampanyaları süresince yaşanan başlıca sorunları şöyle sıralıyor:
“Medyanın tarafsız olmaması, devlet kaynaklarının iktidar ve Cumhurbaşkanı lehine adaletsiz şekilde kullanılması, seçim kampanyaları finansmanın şeffaflıktan uzak olması, mühürsüz oy pusulalarının kabul edilmesi ve oy kullanma/sayımı süreçlerinde yaşanan şaibeler.”
OHAL DÖNEMİNDE SEÇİM VE KAYYUMLU BEEDİYELER…
Türkiye’nin seçim süreci kategorisinde bir önceki döneme göre yaşanan 2 puanlık kaybın temel gerekçeleri ise OHAL döneminde HDP’li 103 belediyeden 82’sine kayyum atanması ve anayasa değişikliği referandum sürecinde yaşanan ciddi kusurlar olarak gösteriliyor.
The Economist’in bu sene 11. sürümünü yayınladığı Demokrasi Endeksi raporu da 165 ülkeyi; (1) seçim süreci ve katılımcılık, (2) sivil özgürlükler, (3) hükümet işlevselliği, (4) siyasi katılım ve (5) siyasi kültür kategorilerinde inceliyor.
Ülkeler bu alanlardaki değerlendirmeler sonucunda tam demokrasi, kusurlu demokrasi, melez rejim ve otoriter rejim olarak sınıflandırılıyor. Ortalama skoru 2012’den bu yana düzenli şekilde azalan Türkiye, çalışmada melez rejim kategorisinde yer alıyor.
Çalışmaya konu olan 167 ülke arasında 110’uncu sıraya yerleştirilen Türkiye demokrasisi, seçim süreci ve katılımcılık kategorisinde 10 üzerinden sadece 4,5’lik bir skora sahip.
