Dikkat eksikliği ile dikkat dağınıklığı birbirine çok yakın bozukluklar olsa da tam olarak aynı durumları ifade etmiyor. Dolayısıyla tedavi süreçleri de farklılık gösterebiliyor. Her iki bozukluk için de ilaçlı-ilaçsız tedavi süreçleri bulunuyor. Dikkat dağınıklığı tedavisi için ilaç kullanım oranı, dikkat eksikliği için ilaç kullanım oranından daha düşük.
Yetişkinlerde dikkat dağınıklığının olumsuz etkileri çeşitli egzersizler ve günlük planlamalar ile minimuma indirilebiliyor. Aynı yöntemler çocuklar için de oldukça etkili olabiliyor ancak çocuklar kendi başlarına bu tür önlemlerin üstesinden gelemiyor. Ebeveynlerin çocuklara dikkat dağınıklığı ile yaşamayı öğretecek yönlendirmeler yapması gerekiyor.
Öncelikle dikkat dağınıklığı nedir? Fiilen veya zihnen bir işle meşgul olurken dikkati toparlayıp işe tam konsantre olamama durumuna dikkat dağınıklığı deniyor. Dikkat eksikliği ise belirtileri çok küçük yaştan itibaren gözlemlenen tanımlanmış bir bozukluk halidir. Dikkat eksikliği, hiperaktivite ile birlikte görülebiliyor.
Uzmanlara göre bu iki farklı tanımdan şu sonuçları çıkarmak mümkün: Dikkat dağınıklığı problemi olan bir kişi aynı dikkat testine, günün farklı saatlerinde girmiş olsa çok farklı sonuçlar alabilir. Örneğin, dikkat dağınıklığı olan kişi uykusunu almış, kahvaltısını yapmış, güzel bir pazar sabahında zihni açıkken dikkat testinden çok iyi sonuçlar alabilir. Dikkat eksikliği olan kişi ise günün hangi saatinde olursa olsun genellikle dikkat testi sonuçları değişmez.
Dikkat dağınıklığının belirtileri nelerdir?
Dikkat dağınıklığı her konuda değil; bazı konularda dikkati toparlayamama şeklinde görülür. Çocuklarda dikkat dağınıklığı belirtileri ile yetişkinlerde dikkat dağınıklığı belirtileri birbirine yakın fakat sorumluluklar gereği biraz farklılık gösterir.
- Çocuklarda, bazı derslerde çok iyi konsantre olunurken, bazı derslere dikkatini verememe şeklinde gözlemlenebilir. Çocukların dikkat dağınıklığı problemi yaşadığı dersler genellikle sevmedikleri derslerdir.
- Yetişkinlerde ise bazı işlere odaklanamama, verimli çalışamama şeklinde gözlemlenebilir. Çocuklarda olduğu gibi yetişkinlerde dikkat dağınıklığı yapılan işe olan isteksizlikten kaynaklanabilir.
- İlk kez görüşülen bir insanın ismini hafızada tutamama; günler sonra tekrar görüşüldüğünde karşı tarafın simasını ayırt edememe gibi durumlar görülebilir.
- Önemsiz dış uyaranlara karşı çok duyarlı olunması yine dikkat dağınıklığı belirtileri arasında yer alabilir. Örnek: Bir işle meşgul olurken sokaktan gelen araba gürültüsü, çocuk sesleri vb sesler ile işten kopma ve sesin geldiği yöne odaklanma.
- Okuma veya dinleme esnasında konsantre olamayıp tam anlayamamak, tekrar okumak veya dinlemek zorunda kalmak
- Sınavlarda basit hatalar yapmak ve bunlara benzer durumlar dikkat dağınıklığı belirtileri arasındadır.
Peki ne yapmalı?
Her dikkat dağınıklığı şikayeti için ilaç kullanımı gerekmez.
- Motivasyon: Dikkat dağınıklığı olan kişilerin ilgisiz kaldıkları alanla ilgili motive edilmeleri büyük oranda dikkat dağınıklıklarını azaltacaktır.
- Düzenli uyku, dengeli beslenme ve spor: Bu dengeyi kuranlarda şikayetlerin azaldığı görülmüştür.
- Uzmana danışın: Psikolog rehberliğinde terapi süreçlerine katılmak olumlu sonuç almanızı sağlayacaktır.
