Genlerle aktarılan fiziksel özellikler ve hastalıklara “genetik miras” adı veriliyor. Bazı hastalıklar tıpkı göz rengi, burun şekli gibi nesilden nesile aktarılabiliyor. Bunlardan biri de obezite hastalığı.
Anne ve babadaki şişmanlık sorunu, DNA üzerinde bulunan genler üzerinde tahribat oluşturduysa doğacak çocukta da obezite görülebileceği anlamına geliyor. Doç. Dr. Murat Çağ’a göre bunu anlamanın yolu ise genetik testlerden geçiyor. Çağ, ’’Epigenetik faktörler adı verilen bu yapıların çevresel faktörler yoluyla bozulması nedeniyle ilgili genler de etkilendiğinden obezite hastalığı anne babadan bebeğe geçmektedir. Tip 2 diyabet hastalığı da tıpkı obezite gibi epigenetik mekanizmalarla ortaya çıkabilmekte ve çocuğa aktarılmaktadır. Örneğin aile öyküsünde hiç şişmanlık hastalığı olmayan ancak kendisi obez olan anne ya da baba, obeziteyi epigenetik mekanizmalarla çocuğuna aktarmaktadır.’’ diyor.
Anne babaya uygulanacak kişiye özel tedavi yöntemleri ile bebeğin obezite riskinden kurtarılabildiğine işaret eden Doç. Dr. Murat Çağ, şunları söylüyor: Epigenetik mekanizmalarla oluşan bu mutasyonlar, kalıtsal obezite hastalıklarından genetik testler yapılarak ayırt edilebilir. Bu testler anne baba adayında hangi tip ya da hangi gen mutasyonuna bağlı genetik bir bozukluk olduğunu araştırmak için uygulanmaktadır. Burada ebeveynin hastalığının kalıtsal mı yoksa epigenetik mi olduğunun anlaşılması önemlidir.Çünkü kalıtsal hastalıklarda yani DNA’nın kendisinde bulunan mutasyonların genetik bir tedavisi bulunmamaktadır ve bu durum ebeveynlerden çocuklarına aktarılmaktadır. Ancak epigenetik değişiklikler çevresel faktörlerin düzenlenmesi ile kontrol altına alınabilir.Bu nedenle epigenetik temelli obezite hastalığında kişinin kilo kontrolü ve tedavisi daha kolay olacaktır. Bu durumda hasta öncelikle etkili bir diyetisyen ve psikolog kontrolüne girmektedir. Diyetten yanıt alınamayan durumlarda ise hastaya uygun obezite cerrahisi seçilerek süreç başlar. Obezite cerrahisinde yöntem kişiye özel olmalıdır. Bu sayede kişi kalıcı olarak kilo verebilir ve bu hastalığı kendisinden sonraki kuşaklara taşıması engellenmiş olur.
Epigenetik geçiş sadece anneden aktarılmaz, babadan da aynı şekilde çocuklarına aktarım olabilir. Dolayısı ile aynı testler ve süreç hem anne hem de baba adayları için geçerlidir. Doğru tedavi ve çevresel faktörlerin düzenlenmesi ile kalıtsal olmayan şişmanlık hastalarının daha sonra doğacak çocuklarında bu risk azaltılmış olacaktır. Genetik testlerle aynı şekilde Tip 2 diyabet hastalığının da ebeveynlerden çocuğa geçme riski araştırılabilmektedir.
Epigenetik bozukluk çıkan ailelerin daha önce doğmuş çocukları da testler sayesinde risk artışı belirlenebilir ve çocukta gelecekte olası hastalıklar da belirlenebileceğinden sağlıklı koşulların oluşturulması sağlanmış olur. Uygulanacak diyet ve egzersiz programlarıyla da çocuk erken evrede hastalıktan korunur.