Camilerdeki hat işlemeleri süslemeden ibaret; ne okuyan var ne okuyabilen!

Selçuklu, Osmanlı ve günümüz mimarisiyle yapılan camileri, hat sanatıyla yazılan Kur’an-ı Kerim’den ayetler ve Hadis-i Şerifler süslüyor. Günümüz camilerindeki yazılar, özellikle Osmanlı hat üstatlarının asırlar içinde bütün yetenek ve zevklerini ortaya koyuyor. Ayet ve hadisler çoğunlukla celî sülüs veya celî ta’lik hattıyla levhalaştırılıyor. Bu yazılardan camilerin kıble duvarının sağ ve sol tarafında yer alan “Allah” Lafza-i Celali ile “Muhammed” ismi şerifi, bütün cami cemaatinin aşina olduğu levhaların başında geliyor. Ancak diğer levhalar ise Kuran-ı Kerim okumayı bilen çoğu cemaat tarafından bile okunamıyor.

MİHRAPTA AYET-EL KÜRSİ…

Çoğu camide imamın namaz kıldırdığı mihrap çevresinde yine hat sanatıyla duvar ya da süslü fayansa işlenmiş ayetler göze çarpıyor. Burada da Bakara Süresi’nin 144. ayeti olan Ayet-el Kursi ya da Âl-i İmrân suresi 37 veya 39. ayetleri yer alıyor. Ayet-el Kursi’nin daha fazla yer alması, bu surenin Allah’ı anlatan bir sure olmasına bağlanıyor. Mihrabın hemen üstünde ise “Yönünü Mescidi Haram (Kabe) tarafına çevir” mealindeki “Fevelli vecheke şatral Mescidil Haram” Ayet-i Kerimesi bulunuyor. Yine caminin genişlik ve mimari yapısına (kubbeli veya düz tavanlı) göre, Kelime-i Tevhid, Kelime-i Şehadet ve seçilen bazı hadis-i şerifler de levha veya kitabe şeklinde camileri süsleyen hat yazıları arasında bulunuyor.

Camilerin sağ duvarında dört halifeden “Hz. Ebu Bekir” ve “Hz. Osman” ile sol duvarında “Hz. Ömer ve “Hz. Ali”nin isimleri yer alıyor. Ayrıca caminin genişliği ölçüsünde peygamber efendimizin torunları “Hz. Hasan” ve “Hz. Hüseyin” ile ilk müezzin “Hz. Bilal”in isimleri de duvarları süsleyen yazılar.

OSMANLI’DA HAT, CUMHURİYETTE ÇİNİ

Çoğunluğu ayetlerden oluşan hat levhalarının camilerde ilk olarak ayakta kalan Selçuklu öncesi Müslüman devlet ve beylikler dönemi camilerinde karşımıza çıkıyor. O dönemde genellikle duvara kazınan yazılar, mimarinin değişmesiyle birlikte levha ve düz duvara boyama şekline dönüşmüş. Camilerdeki hat yazıları, Osmanlı dönemiyle zirve yaptı. Cumhuriyet dönemi günümüz camilerinde de özellikle mihrap süslemesinde çini görünümlü fayans üzeri yazılar revaçta.

Türkiye'de bu haberi engelsiz paylaşmak için aşağıdaki linki kopyalayınız👇

YORUM YAZIN

Lütfen yorumunuzu yazın
Lütfen isminizi girin