‘Baz etkisi’ illüzyonu; enflasyon düşecek, fiyatlar artacak!

YUSUF DERELİ | HABER YORUM  

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), merakla beklenen eylül ayına ilişkin enflasyon verilerini açıkladı. TÜİK hesaplamalarına göre TÜFE aylık yüzde 3.08 arttı, yıllık enflasyon yüzde 83.45’e çıktı. Üretici fiyatlarında yıllık artış yüzde 151,50 olarak açıklandı. Akademisyenlerden oluşan ENAG ise yıllık enflasyonun yüzde 186’ya ulaştığını söylüyor. İTO’ya göre ise oran yüzde 107!

TÜİK’e göre 9 aylık enflasyon yüzde 52,4. ENAG’a göre ise yıl başından bu yana enflasyon yüzde 100’ün üzerinde arttı.

REJİM, GERÇEKLİKTEN KOPTU

TÜİK’in ‘müdahale edilmiş’ rakamlarını doğru kabul etseniz bile Türkiye’de korkunç bir enflasyon gerçeği olduğunu görüyorsunuz. Prof. Dr. Serap Durusoy, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Bugün gelen resmi enflasyon verisi bile ekonomiye ilişkin söylemlerin gerçeklerden ne denli kopuk olduğunu gösterdi.” diyor.

Geçtiğimiz yıl eylül ayında yüzde 19,25 olan enflasyon, Erdoğan’ın talimatıyla politika faizinin indirilmeye başlanmasıyla 1 yılda yüzde 83,45’e çıkmış… Halbuki Erdoğan’ın tezine göre politika faizi indirilince enflasyon da düşecekti; ancak olmadı. Aksine enflasyon patladı, halk fakirleşti, yoksulluk kalıcı hale geldi.

TÜİK’e göre yıllık gıda enflasyonu yüzde 93’ün üzerinde. Ulaştırmadaki artış ise yüzde 117’yi aşmış durumda.

FİYATLAR DAHA YAVAŞ BİR HIZDA ARTACAK

Rejim temsilcilerine göre enflasyon yüzde 50’nin altında pik yapacak ardından düşüşe geçecekti; o da olmadı… Şimdi yıl başından itibaren enflasyonun düşeceğini söylüyorlar. Haklılar, enflasyon yıl başından sonra ‘baz etkisiyle’ düşecek.

TÜFE geçen yıl aralıkta yüzde 13,58 olarak açıklanmıştı. Ocak ayında ise yüzde 11.10 oldu. İki ayda toplam artış 26,19 olarak kayda geçti. Önümüzdeki aralık ve ocak aylarında bu oranda bir artış olmayacağı için enflasyonun ‘rakamsal’ olarak düşeceğini söyleyebiliriz.

TÜİK’in açıkladığı enflasyon verileriyle İTO ve ENAG’ın açıkladığı rakamlar arasında uçurum var. Halkın hissettiği enflasyon ENAG’ın açıkladığı verilere daha yakın.

Ekim ve kasım aylarında yüzde 87’lere çıkması beklenen yıllık enflasyonun, gelecek yıl ocak ayında TÜİK’in çabalarıyla (!) yüzde 65-70’lere gerilemesi muhtemel. Ancak sorun şu ki enflasyondaki gerileme fiyatların da düşmesi anlamına gelmiyor.

Enflasyonun düşmesi fiyatların artış hızının yavaşlaması demek. Yani; bugün 100 liraya aldığınız ürün bir yıl sonra 185 lira değil; 165 lira olacak! Baz etkisiyle nispeten daha az zamlanacak…

Üretici Fiyat Endeksi, yıllık bazda yüzde 150’yi aştı. Bu durum, TÜFE’nin önümüzdeki aylarda da artacağının en önemli sinyallerinden biri olarak yorumlanıyor.

EKİM VE KASIM AYLARINDA ARTIŞ SÜRECEK

1 Eylül’de elektriğe konutta yüzde 20, sanayide yüzde 50 zam gelirken, doğalgaza da konutta yüzde 20,4, sanayide yüzde 50,8 zam gelmişti. Bu zamların da eylül ayı enflasyonuna tam olarak yansımadığı görülüyor.

Ayrıca TÜİK’in ÜFE rakamları da vahim. Yurt içi Üretici fiyatlarında artış sürüyor. Eylül artışı yüzde 4,8 olarak açıklandı. Yıllık ÜFE ise yüzde 151,5’e çıktı. Üreticiler ‘zararına’ satış yapmayacağına göre bu oran bir şekilde TÜFE’ye de yansıyacak.

Dolayısıyla tüketici enflasyonunun önümüzdeki iki ay yükselmeye devam edeceğini söylemek mümkün. TÜİK’in insan üstü çabasına (!) rağmen yıllık enflasyon kasımda yüzde 88’e dayanabilir…

Türkiye'de bu haberi engelsiz paylaşmak için aşağıdaki linki kopyalayınız👇

YORUM YAZIN

Lütfen yorumunuzu yazın
Lütfen isminizi girin