HABER İNCELEME | İLKER DOĞAN
Asgari ücret görüşmeleri devam ediyor. İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 4. toplantısını bu hafta yapacak. işçi sendikaları yüzde 27.6’lık bir artışla asgari ücretin 2 bin 578 lira olmasını istiyor. TÜİK ise bir işçinin asgari geçim tutarını 2 bin 331 lira olarak açıkladı. Asgari ücret önemli zira Türkiye’de yaklaşık 8 milyon kişi asgari ücret ve daha az bir para karşılığında çalışıyor. Gıda enflasyonunun yüzde 40’larda olduğu, elektrik ve doğalgaza bir yılda yüzde 60 oranında zam gelen Türkiye’de, asgari ücrette gelecek yıl için yüzde 15 ila yüzde 25 arasında bir artış öngörülüyor. Türk İş Başkanı Ergün Atalay’ın da dediği gibi, işçi sendikaları ‘işi uzatmaz’ ve 2 bin 450 lira seviyelerinde kapatır!
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “İnşaallah jestimizi yaparız.” dediği asgari ücret görüşmelerinin 4.’sü bu hafta yapılacak. Öncelikle işçiler jest değil, hakları olanı istiyor. Asgari ücret görüşmelerinde çıkan sonuç önemli zira yaklaşık 8 milyon kişiyi ilgilendiriyor. Peki yüzde kaçlık bir zam gelecek ya da gelmeli?
Öncelikle yıllık enflasyon TÜİK’e göre bile yüzde 15,8. Çarşı pazarda enflasyon oranı ise yüzde 40’ın üzerinde. Türkiye’de son bir yılda gıdaya gelen zamların oranı ise TÜİK’e göre yüzde 30’a yakın. Birleşik Kamu- İş’in en fazla tüketilen 77 gıda maddesindeki artışı esas alarak hazırladığı ‘halkın enflasyonu’ araştırmasına göre ise ekim ayında gıda harcamalarında yıllık enflasyon 36.9 olarak hesaplandı ki bu çok daha gerçekti bir oran.
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİNE ZAM YAĞDI
Süt ve süt ürünleri son 3 ayda gelen zam oranı yüzde 30’u buldu. Bugün Türkiye’de en ucuz markalı sütün fiyatı 3,75 TL. Aynı süt geçtiğimiz yıl 2 lira 35 kuruştu! Yıllık zam oranı yüzde 60! Doğal olarak yoğurt ve peynir gibi süt ürünlerinin fiyatları da bir yılda yaklaşık yüzde 50 oranında arttı. 10 gün önce 11.90 TL’den satılan iki kiloluk yoğurt, 7 Aralık itibarıyla 15 TL’ye çıktı.
ELEKTRİK VE DOĞALGAZA 10 KEZ ZAM GELDİ!
Elektrik ve doğalgaza son bir yılda tam 10 kez zam geldi. Zam oranları ise ‘bileşik’ faiz hesabıyla yüzde 60’ı buldu. Geçtiğimiz yıl kasım ayında eletrik için 100 lira fatura ödeyen işçi bugün en az 160 TL ödemek zorunda! Sadece elektrik ve doğalgazda ödeyeceği fazla miktar en az 120 milyonu buluyor. Yani alacağı zammın 120 lirası faturalara gitti/gidecek!
TÜİK, YÜZDE 5’İ YETERLİ BULDU!
Açıkladığı rakamlarla toplumda büyük bir kesimin tepkisini çeken TÜİK, geçtiğimiz yıl aralık ayında bir işçi için asgari geçim tutarını 2 bin 213 liar olarak açıklamıştı. Geçtiğimiz hafta ise 2019 için bu rakamı 2 bin 331 lira olarak açıkladı. TÜİK’in açıkladığı rakam, pazarlıkların başlaması bakımından önemli. TÜİK’in rakamlarına göre, yaklaşık yüzde 5’lik bir artış yeterli gözüküyor! TÜİK’in bu rakamları nereden bulduğu, nasıl topladığı yıllardır tartışma konusu…
YÜZDE 15-25 ARASI BİR ARTIŞ OLACAK
Beklenti en az yüzde 15 artış olması yönünde. Bu durumda asgari ücret 2 bin 323 lira olacak. Ancak bu rakamın kabul edilmesi mümkün gözükmüyor. Zira TÜİK’in bile rakamı, bunun üzerinde! Yüzde 20’lik bir zam durumunda ise asgari ücret 2 bin 424 liraya çıkıyor ki, muhtemel senaryo da bu rakamlara yakın. Yüzde 20-22 aralığında bir zam akla en yakın oran gibi gözüküyor. Türk-İş, Hak-İş ve DİSK ortak asgari ücret taleplerini 2 bin 578 TL olarak açıkladı. Sendikalar, yüzde 26.7’lik bir artış istiyor.
Türkiye, ‘asgari’ yaşamda zirvede!
Hükümet, asgari ücretle çalışanların oranını 5 yıldır açıklamıyor. Dönemin MHP Ankara Milletvekili Özcan Yeniçeri’nin yine dönemin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’e verdiği soru önergesine verilen cevaba göre, 2014 Temmuz ayı itibariyle asgari ücretle çalışan işçi sayısı 4 milyon 970 bin. Ancak bugün bu rakamın 8 milyonun üzerinde olduğu belirtiliyor.
DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu ise rakamın 10 milyona ulaştığını söylüyor. 19,5 milyonu sigortalı toplam 22 milyon çalışan var. Bütün bu rakamlar, çalışanların içerisinde asgari ücretlilerin oranının yüzde 40’larda olduğunu ortaya koyuyor. Avrupa İstatistik Ofisi’nin 2010 verilerine göre ise Türkiye’de asgari ücretlilerin çalışanlara oranı yüzde 43! Bu konuda Avrupa’da lider! Türkiye’nin en yakın takipçisi Slovenya’da ise bu oran yüzde 19,2! Belçika’da ise yüzde 1,1!
