HABER-İNCELEME | İLKER DOĞAN
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), haziran ayında 4 kişilik ailenin açlık sınırını 2 bin 431 lira 8 kuruş, yoksulluk sınırını ise 7 bin 918 lira 82 kuruş olarak açıkladı. Türk-İş’in hesabına göre açlık sınırı asgari ücretin bile üzerinde! Tam bu noktada Türkiye’de kaç kişinin asgari ücretle çalıştığı sorusu gündeme geliyor. Ancak bu konuda güncel bir veri yok! İktidar ülkede kaç kişinin açlık sınırının altında yani asgari ücretle çalıştığını devlet sırrı gibi saklıyor.
Bu konudaki son resmi rakam 2014 yılına ait. 6 yıl öncesinin verilerine göre Türkiye’de asgari ücretle çalışan sayısı yaklaşık 5 milyon. Bu rakam söz konusu dönemde Türkiye’deki kayıtlı işçilerin yaklaşık yüzde 41’ini oluşturuyor. Aralık 2019 itibariyle resmi verilere göre ise istihdam edilen (kayıtlı) kişi sayısı 27 milyon 658 bin kişi. Söz konusu rakamın en az yarısının asgari ücretli olduğu tahmin ediliyor. Kayıt dışı çalışanlar da hesaba katıldığında AKP Türkiye’sinde yaklaşık 25 milyon kişinin açlık sınırının altındaki bir maaşla hayatını idame ettirdiğini gösteriyor. Kısaca Türkiye’de çalışan her 100 işçiden 65’i, açlık sınırının altında bir ücretle hayatta kalmaya çalışıyor.
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), haziran ayında 4 kişilik ailenin açlık sınırını 2 bin 431 lira 8 kuruş, yoksulluk sınırını ise 7 bin 918 lira 82 kuruş olarak hesapladı. Açıklamada, “Yürürlükteki asgari ücret, dört kişilik bir ailenin zorunlu gıda harcaması tutarı olan açlık sınırının bile altındadır.” ifadeleri kullanıldı.
Geçtiğimiz yıl Haziran ayında açlık sınırı 2 bin 67 lira, yoksulluk sınırı ise 6 bin 733 lira olarak açıklanmıştı. Bir yılda açlık ve yoksulluk sınırının yaklaşık yüzde 18 civarında arttığı görülüyor. Araştırmaya göre son bir yılda aylık masraflar toplamda 1.185 TL arttı. Açıklamada, “Yürürlükteki asgari ücret, dört kişilik bir ailenin zorunlu gıda harcaması tutarı olan açlık sınırının bile altındadır.” denildi.
ASGARİ ÜCRETLİ SAYISI DEVLET SIRRI
Türkiye’de net asgari ücret 2 bin 324 TL. Peki Türkiye’de kaç kişi asgari ücretle yani açlık sınırının bile altında çalışıyor? Bu konuda net bir rakam vermek imkansız. Zira en güncel veri 6 yıl öncesine ait. Bu konudaki tüm bilgiler Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından tutuluyor. Ancak SGK asgari ücretle çalışan işçi sayısını 6 yıldır açıklamıyor.
TÜRKİYE ZİRVEDE!
2014 yılı verilerine göre Türkiye’de toplam çalışan işçi sayısı 12 milyon 287 bin. Asgari ücretle çalışan işçi sayısı ise 4 milyon 970 bin. Bu da toplam kayıtlı işçi sayısının yüzde 40,45’inin asgari ücret üzerinden çalıştığı anlamına geliyor. Avrupa İstatistik Ofisi’nin 2010 yılı verilerine göre ise asgari ücretlilerin toplam işçilere oranı yüzde 43. Türkiye bu alanda yüzde 42,9 ile Avrupa Birliği ülkeleri arasında açık ara zirvede yer alıyor. Söz konusu oran Fransa’da yüzde 8.3, İngiltere’de yüzde 4.9, İspanya’da yüzde 1.1, Belçika’da ise yüzde 0!
ASGARİ ÜCRETLİLERİN ORANI YÜZDE 65
Peki bugün asgari ücretle çalışan sayısı ne olabilir? Bugün toplam istihdam edilen işçi sayısı Aralık 2019’a göre 27 milyon 658 bin. Bunlar resmi yani kayıtlı veriler. Kayıt dışı çalışanlar söz konusu rakama dahil değil. Ve kayıt dışı çalışanların neredeyse tamamı asgari ücret ve altında bir ücretle çalışıyor. TÜİK verilerine göre Temmuz 2014’te kayıt dışı istihdam sayısı 9,6 milyon. Bugün bu rakamın özellikle mülteciler nedeniyle 11 milyonu aştığı tahmin ediliyor. Kayıtlı çalışanların en iyi ihtimalle en az yüzde 50’si asgari ücretli. Bu da 14 milyon kişi yapar. Söz konusu rakama kayıt dışı 11 milyon kişiyi de eklediğinizde 25 milyon rakamına ulaşıyorsunuz. Asgari ücretlilerin (25 milyon) kayıtlı/kayıt dışı toplam çalışanlara (yaklaşık 38,5 milyon) oranı yüzde 65 olarak karşımıza çıkıyor. Yani Türkiye’de çalışan 100 kişiden 65’i açlık sınırının altında bir maaşla hayatta kalmaya çalışıyor!
