132 Kürt yazar ve araştırmacıdan ‘ilk gece hakkı’na kınama

132 Kürt yazar ve araştırmacı, yayınladıkları ortak açıklamayla Prof. Dr. Taner Akçam’ın ‘ilk gece hakkı’ ifadesinin “absürt bir iddia” olduğunu belirterek Ermeni ve Kürt halkından özür dilemesini istedi.

132 Kürt yazar ve araştırmacı yayınladıkları ortak açıklama ile Kürt ve Ermenilerle ilgili sarfettiği sözlerden dolayı Prof. Taner Akçam’ı kınadı.

Ermeni Soykırımı’na ilişkin çalışmalarıyla tanınan Prof. Dr. Taner Akçam’ın Gazete Duvar’da yayınlanan bir röportajında Filiz Gazi’nin sorduğu, “Osmanlı’nın hakimiyeti altındaki milletlerin, halkların hürriyetlerinin teminat altına alındığı söylenir, resmi tarih bu yönde söz üretir. Müslüman-Türk hoşgörüsünden bahsedilir. Hıristiyanlar, Müslümanlardan ayrı olarak sosyal hayat içinde nasıl konumlandırılmışlardı? Hukuki eşitsizlikler nelerdi?” sorusuna şöyle cevap vermişti:

‘‘Bizde bir deyim vardır: Haddini bilmek! Haddini aşmayacaksın! 19. yüzyılda Ermenilere “millet-i sadıka” denirdi. Yani, “yerlerini-hadlerini” bilirlerdi. Türkiye’de kadınlara da bu söylenir, biliyorsunuz. Mutfaktan çıkmayacak, erkekle eşit haklar istemeye falan kalkarsa dayağı hak eder gibi… Hıristiyanlara biçilen yer, ikinci sınıf vatandaş olmaktı. Korkunç bir örnek vereyim: 19. yüzyıl feodal toplumunda örneğin Kürt bölgelerinde Kürt ağaları, evlenen Ermenilerin ilk gece hakkına sahiplerdi. Onun ötesinde Ermeniler çifte vergi veriyordu. Bir devlete normal vergi veriyorlardı, bir de “Hafir” (veya hapir; kiafir) denen yöredeki Kürt feodal yöneticilerine vergi veriyorlardı yani vatandaş sayılmıyorlardı. Mahkemelerde ifadeleri kabul edilmiyordu. En iyi sayılan Hanifi hukukuna göre bile iki tane Hıristiyan bulacaksın ki, bir tane Müslüman’ın şahitliğine eşit olsun. Hukuki eşitsizlikler anlatılır gibi değil. Kıyaslarsak eğer Güney Afrika’daki ırkçı rejime benzer. Ermeniler, Hıristiyanlar, Süryaniler ikinci sınıf vatandaş statüsündedirler, o statülerini değiştirmek istemedikleri müddetçe sorun yok. Kürtlerin bugün her bakımdan Türklerle onurlu, eşit ve eş değer bir arada yaşamak istemeleri gibi.’’

Akçam’ın sözlerine aralarında İsmail Beşikçi, Şakir Epözdemir, Têmûrê Xelîl, Sıdkı Zilan, İbrahim Halil Baran, Roşan Lezgin ve Nimetullah Atal’ın bulunduğu 132 isim tepki gösterdi.

”DELİL GÖSTER YA DA ÖZÜR DİLE”

Prof. Dr. Taner Akçam’a özür dileme çağrısında bulunulan açıklamada, şunlar kaydedildi:

”Prof. Dr. Taner Akçam’ın 20 Nisan 2021 tarihinde, Gazete Duvar’da Filiz Gazi ile yaptığı söyleşide birçoğumuzun katıldığı veya katılmadığı görüşler, belirlemeler yer almaktadır. Bu son derece olağandır. Ancak Akçam söyleşinin bir yerinde, ‘19. yüzyıl feodal toplumunda örneğin Kürt bölgelerinde Kürt ağaları, evlenen Ermenilerin ilk gece hakkına sahiplerdi.’ şeklinde genelleyici bir ifade kullanmaktadır.

Bugüne dek gerek Kürt toplumunda gerekse Ermeni toplumunda geçmişteki ilişkilerle ilgili olarak olumlu veya olumsuz, gerçek ya da gerçek dışı çok şey söylenmiştir. Ancak böyle bir şey duyulmuş ve yazılmış değildir. Taner Akçam, belgelerim var, bazı kaynaklarda geçmektedir dese de söylenenler bilimsellikten ve inandırıcılıktan uzak olduğu gibi, her iki halkın tarihsel ve toplumsal değerleriyle de bağdaşmamaktadır.

”PROF. TANER AKÇAM’IN ÜSTTENCİ DİLİNİ VE BAKIŞINI REDDEDİYORUZ”

Kürt ve Ermeni toplumlarının geleneğinde iddia edildiği gibi bir durum söz konusu bile olamaz.  Bu konularla ilgili yazılar yazan, kitaplar yayımlayan Taner Akçam’ın, böyle bir şey yazması, genelleme yaparak Kürt ve Ermeni toplumuna yakıştırması şaşırtıcı ve düşündürücüdür.  İki halkın da uğradığı bunca haksızlık, mağduriyet varken; devasa sorunlar orta yerde duruyor iken, ‘ilk gece hakkı’ gibi absürt bir iddianın sansasyonel bir tarzla ortaya atılması anlaşılır bir durum değildir. Bu, her iki halka da hakarettir.  Ayrıca Prof. Taner Akçam’ın üsttenci dilini ve bakışını reddediyoruz. Bu yaklaşım Türk resmi ideolojisinin sol tezahürüdür.

Prof. Taner Akçam’ın daha da ileri giderek öznel düşüncelerini bilimsel çalışmayla perdelemesi, bilimsel ve etik değerlere ne kadar ucuz yaklaştığının da göstergesidir. Akçam Kürdleri ve Ermenileri aşağılamanın yanı sıra etik ve bilimsel değerleri de çiğnemiştir.  Prof. Taner Akçam söz konusu iddiası ile ilgili M.S. Lazarev tarafından yazılan ‘Kürdistan ve Kürt Sorunu’ isimli kitabı kaynak göstermiştir. Lazarev’in çalışmalarını Kürtçe’ye çeviren Kürt yazar Têmûrê Xelîl, Akçam’ın iddiasının uydurma ve asılsız olduğunu, bilimsellikten uzak bir biçimde bilinçli olarak çarpıtıldığını ifade etmiştir.

Bu yanlış ve temelsiz iddiadan dolayı Taner Akçam’ı kınıyor ve kendisini iki halktan da özür dilemeye davet ediyoruz.”

Bildiride imzaları yer alan kişiler şöyle:

1. Abdulkadir KÜÇÜKBAYRAK – Avukat
2. Abdullah KAHRAMANER –Aktivist
3. Abdurrahman DEMİR – Gazeteci
4. Abdurrahman YALÇIN – Eğitimci
5. Abdurrahim GÖZEGİR – Gazeteci
6. Abit GÜRSES – Gazeteci
7. Adem AK – Avukat
8. Ahmet ACAR – Siyasetçi
9. Ahmet GEGEZ – Yazar
10. A.Hakim DAŞ – DGD Yönetici
11. Ahmet KANİ – Yazar
12. Ali BURAN – Yazar
13. Ali GÖKKAYA – Mühendis
14. Aydın HASAR – İş İnsanı
15. Aydın RONAK – Müzisyen
16. Ayşe CENGİZ – Diyetisyen
17. Azad SAĞNIÇ – Araştırmacı Yazar
18. Aliseven AKTAŞ – Aktivist Eğitimci
19. A. Ekber UĞUZ – Trafik Teknisyeni
20. A. Sidar KİSİN  –  Sosyal Danışman
21. Bakır İNANÇ – İş İnsanı
22. Bahoz ŞAVATA – Araştırmacı Yazar
23. Baran ZEYDANLIOĞLU – Araştırmacı Yazar
24. Battal BATTE – Muhesebeci
25. Barij Celâli – Gazeteci
26. Behram BİLGİN – Mühendis
27. Behzat BATTE – Mühendis
28. Bedran ACAR – PAK
29. Berzan KILIÇARSLAN – Müzisyen
30. Cahide Özkök KALYONCU – Aktivist
31. Celâl TEMEL – Araştırmacı Yazar
32.  Ceng SAĞNIÇ – Siyaset Bilimci (ABD)
33. Cevher CENGİZ – Siyasetçi
34. Dr. Muhammet GÖZÜTOK – Felsefeci
35. Erdoğan AKTAŞ – Aktivist
36. Ertan İLDEN – Mühendis
37. Eser Karayel – Psikolog
38. Fahri KARAKOYUN – Avukat
39. Fahriye ADSAY – Çevirmen Yazar
40. Fatê ESKER – Eğitimci
41. Faysal FIRAT – Aktivist
42. Ferhat SAĞNIÇ – Nivîskar
43. Fethullah ELÇİ – Avukat
44. Ferzende BOZKUŞ- İş İnsanı
45. Fırat SÖZERİ – Yazar
46. Fuad KUMRUASLAN – Aktivist
47. Haluk YILDIZHAN – Esnaf
48. Hekim COŞKUN – Aktivist-Mali Müşavir
49. Hasan DOĞAN – Ticaret
50. Hüseyin ASLAN – Mühendis
51. Hüseyin ELÇİ – İlahiyatçı
52. Hüseyin TOPAL – Avukat
53. Hüseyin TURHALLI – Yazar
54. İbrahim ASLAN – Mühendis
55. İbrahim GÜÇLÜ – Avukat
56. İbrahim GÜRBÜZ – Yazar
57. İbrahim Halil BARAN – PAKURD
58. İbrahim MASOOD – Siyasetçi
59. İbrahim MUTLU – Mali Müşavir
60. İbrahim UEREYİL- Akademi (Almanya)
61. İhsan TAŞ – Yazar
62. İmam TAŞÇIER – Milletvekili
63. İrfan AMEDÎ – Teolog
64. İsmail BEŞİKÇİ – Sosyolog Yazar
65. İzzet BEKTAŞ – Mali Müşavir
66. İzzet ÇELEBİ – Aktivist
67. Kadir SATİK – Yayıncı
68. Kahraman OĞUZ – Sanatçı
69. Halil MİRKAN – İş İnsanı
70. Kamil SÜMBÜL – Mühendis
71. Kasım FIRAT –Şeyh Said Derneği
72. Kejê BÊMAL – Gazeteci
73. Kerem SERHEDİ – Araştırmacı Yazar
74. Kemal SÜPHANDAĞ – Yazar
75. Kenan Fani DOĞAN – Siyasetçi
76. Köroğlu KARAASLAN – Yayıncı
77. Leyla DENLİ – Haber Editörü
78. Mahmut Feyzi FIRAT – Aktivist
79. Mehmet Ali ERDOĞAN – Avukat
80. Mehmet ERMİŞ – PAK PM
81. Mesut BAŞTÜRK – Yazar
82. Mevlüt ŞENER – Avukat
83. Mucahit Özden HUN – Araştırmacı Yazar
84. Muhammed SALAR – Yazar
85. Muhsin TAŞAR – Avukat
86. Murat SATIK – Yayıncı (Le Monde Kürtçe)
87. Mustafa BALBAL – Yazar
88. Mustafa KONUK – Matbaacı
89. Mutlu CAN – Yazar
90. Mihemed Seid TEMEL – Yazar
91. Mihraç MUSTAFA – Gazeteci
92. Necdet GÜNDEM – Yazar
93. Nedim BARAN – Yayıncı
94. Nezir CİBO – Tarihçi Yazar
95. Nihat GÜLTEKİN – Yazar
96. Nihat KARADEMİR – Yazar
97. Nimetullah ATAL – Bitlis Akademi
98. Nizamettin ELÇİ – Şair Yazar
99. Nurullah TİMUR – PAK
100. Ömer ÖZMEN – Eğitimci
101. Ömer BARAN – Eğitimci
102. Ramazan BULUT – Aktivist
103. Ramazan KAHRAMANER – Futb.Teknik Direktör
104. Reşid DELİ – Aktivist
105. Roşan LEZGİN – Araştırmacı Yazar
106. Rozerin URUCU – Gazeteci (Paris)
107. Ruken Hatun TURHALLI – Gazeteci
108. Rûken YEŞİLBİNGÖL – Tercüman
109. Selahattin GÜVENÇ – Göç-Der
110. Seid VEROJ – Araştırmacı Yazar
111. Serhat YALÇIN – Öğretmen
112. Serbest Ferhan SİNDİ – Yazar
113. Serdem KAHRAMAN – Yayıncı
114. Sıddık Sami FEROĞLU – Aktivist
115. Sıdkı ZİLAN – Avukat
116. Suad HAYMATLOS – Yazar
117. Suphi ÖZGEN – HEZ-KURD
118. Sibel KORKMAZ – Çevirmen
119. Şahin AYAZ – Yazar
120. Şakir EPÖZDEMİR – Yazar
121. Şeyhmus TURŞUK – Doktor
122. Şeyhmus AĞIRMAN – Mühendis
123. Şükrü KAHRAMAN – Eğitimci
124. Têmûrê Xelîl – Çevirmen Yazar
125. Veysi AKKUŞ – Eğitimci
126. Yaşar KARADOĞAN – Yazar
127. Yekta UZUNOĞLU – Doktor (Çek Cum)
128. Yusuf Ziya DÖĞER – Sosyolog Yazar
129. Yüksel AVŞAR – Aktivist
130. Xalid SADİNİ – Yazar
131. Zerya DİLSOZ – Teolog
132. Qahir BATEYİ – Yayıncı Yazar