Basri Doğan | Amsterdam
Hollandalı bilim insanları, doğurganlık sorunlarının anlaşılması ve çözümüne katkı sağlayacak önemli bir buluşa imza attı. Kök hücrelerden elde edilen yapay embriyolar sayesinde tıbbi tekniklerin ve ilaçların etkileri daha az yan etkiyle test edilebilecek. Rahime yerleştirilebilecek sentetik araç ile gebelik problemleri büyük ölçüde giderilebilecek.
Nature dergisinde yayınlanan araştırmanın yeni bir biyomedikal disiplinin başlangıcı olacağını belirten Merln Enstitüsü Başkanı Clemens van Blitterswijk, ‘Büyük miktarlarda sentetik embriyolar ile yeni tıbbi teknikleri ve olası ilaçları test ederek bilgi biriktirebiliriz. Bu gelişme hayvan testlerine olan ihtiyacı önemli ölçüde azaltacaktır.” dedi.
UZUN VADEDE DEĞER KATACAK
Beş yıldır boyunca embriyo keşifleri üzerinde çalışan Maastricht Üniversitesi Merln Enstitüsü ile Hubrecht Enstitüsünden araştırmacılar, buluşlarının uzun vadede insanlığa değer katacağını açıkladı. Erken embriyo yapılarının iki günden daha uzun süre hayatta kalamadığını belirten araştırmacılar, gebeliğin ilk aşamasını farelerin rahminde deneyip olumlu sonuç aldı. Yapay embriyonun oluşumunda hiçbir yumurta veya sperm hücresi kullanılmadığına dikkat çeken ekip, buluşun doğurganlık sorunlarının anlaşılmasına ve çözülmesine katkıda bulunacağını ifade etti.
Erken embriyoların gelişimi hakkında çok az şey biliniyor. Bilim insanları bu konuda çalışma yapmakta zorlanıyor. Çünkü embriyo oluşumunun başlangıcındaki hatalar, daha sonra büyük sonuçlara yol açabilir endişesi hakim. Mesela, rahime yapışacak bir embriyonun kişinin sonraki yaşamında bir hastalıkla yaşamasına sebep olabileceğinden endişe ediliyor. Bu sebeple yapay embriyolar, bilim için önemli bir kapı aralıyor. Geçen yıl Cambridge Üniversitesi’nden hücre biyologları sentetik embriyoların yapımında ilk adımı yayınladı. Ancak bu araştırma laboratuar ölçekleriyle sınırlıydı. Hollandalı araştırmacılar rahim içine yapay mini embriyoları yerleştirerek bir adım daha ileri gitti.
Maastricht Üniversitesi Biyomedikal Etik Profesörü Guido de Wert, “Bilimsel araştırmalar için bir embriyonun mümkün olan en iyi kopyasını yapmaya çalışıyoruz. Bu araştırma, şu anda bir fare modelinde uygulanıyor. Bu eğilimin başka bir kilometre taşı gibi gözüküyor.” diyor.
İNSAN EMBRİYOLARINI KULLANMAK YASAK
Hollanda’da, diğer birçok ülkede olduğu gibi, insan embriyolarını bilimsel amaçlar için kullanılması yasak. Hollanda Sağlık Konseyi geçen yıl mevcut embriyo yasasını gözden geçirmeyi önerdi. Avrupa tıp derneklerinin etik komiteleri bu yılın başlarında mevzuatın genişletilmesi konusunda tavsiyelerde bulundu. Ancak bu seçeneğin politik olarak çok hassas olduğu belirtiliyor.
