VAR’a bakalım gol mü değil mi? [Haber-Yorum: Efe Yiğit]

Uzun yıllardır gündemde olan Video Hakem Uygulaması (VAR) ilk kez Rusya’nın en sahipliğini yaptığı Konfederasyon Kupası’nda hayata geçti. Daha turnuvanın ikinci maçı olan Portekiz-Meksika karşılaşmasının 20. dakikasında VAR ilk kez kullanıldı. Portekiz, Pepe’nin attığı gole sevinirken maçın hakemi Nerstor Pitana önce golü verdi ardından Meksikalı oyuncuların itirazıyla VAR sistemini devreye soktu. 45 saniyelik bir bekleme süresinden sonra Pepe’nin pozisyonunun ofsayt olduğunun net görülmesiyle gol iptal edildi. Pepe ve arkadaşlarının gol sevinci boşa gitmiş oldu.

Video Hakem Uygulaması (VAR), karşılaşma sırasında hakemi tereddütte bırakan ya da oyuncuların yoğun itirazda bulunduğu bir pozisyonda, hakemin ekran başında pozisyonların tekrarını izleyen diğer hakemlerle kulaklık aracılığıyla iletişim kurduğu ve onlardan gelen bilgiye göre karar verdiği bir sistemin adı. Futbolda hakem hataları hep gündem olmuştur. Hakemlerin bazen stres, taraftar ve oyuncu baskısından dolayı yanlış kararlar verdiği bir gerçektir. Bazen bu yanlış kararlar maçın sonucuna etki etmekle kalmıyor, uzun yıllar konuşulmaya devam ediyor. Tıpkı 1966 ve 1986 Dünya Kupası’nda yaşananlar gibi.

EN AZ İKİ DÜNYA KUPASI’NIN KADERİNİ HATALAR BELİRLEDİ

1966 Dünya Kupası’na İngiltere ev sahipliği yaparken finale kadar yükselmişti. Finalde Almanya ile karşılaşan İngilizler 90. dakikası 2-2 biten maçı uzatma devrelerinde 4-2 kazanıp tarihlerinin ilk ve tek dünya kupası şampiyonluğunu yaşamıştı. Maça damga vuran olay ise 101. dakikada İngiliz Hurst vuruşunda topun önce üst direğe ardından çizgiye çarpmasıydı. O noktada yetişen Alman savunma oyuncusu Held topu kornere gönderdi. Sovyet yan hakem Tevfik Behramov, bir anlık tereddüdün ardından Alman kaleci Tilkowski’nin ve Alman futbolcuların şaşkın bakışları arasında orta sahaya koşarak golü işaret etti. Almanların yoğun itirazı sonucu değiştirmedi. Çizgiyi geçti mi geçmedi mi tartışması ancak yıllar sonra gol çizgisi teknolojisiyle netlik kazandı: top çizgiyi geçmemişti.

Meksika’nın ev sahipliği yaptığı 1986 Dünya Kupası’nda ise bu kez mağdur taraf İngilizler oldu. Çeyrek finalde Arjantin-İngiltere eşleşmesinde Maradona ilk golü eliyle atarken, İngilizlerin itirazına rağmen hakem golü vermişti. Maçı 2-1 kazanan Arjantin yarı finale çıkarken, İngiltere evine dönmüştü.

FRANK LAMPARD’IN ŞUTU BARDAĞI TAŞIRAN SON DAMLA

Tüm bu tartışmaların önüne geçmek için gol teknoloji ve Video Hakem Uygulaması (VAR) uzun yıllardır futbolun gündemindeydi. Uygulamayı hayata geçiren yanlış ise 2010 Dünya Kupası’nda yine bir İngiltere-Almanya buluşmasından sonra yaşandı. İngiliz Frank Lampard’ın çektiği şutta top kale çizgisini geçmesine rağmen hakem devam kararını vermişti. Oysa topun çizgiyi geçtiği bariz bir şekilde görülüyordu. Bu olaydan sonra FİFA, gol çizgisi teknolojisini ilk kez 2012 Dünya Kulüpler Kupası esnasında kullandı. Uygulamanın başarılı olmasından dolayı İngiltere Futbol Federasyonu, 2013’te bu sistemi devreye soktu.

Gol çizgisi teknolojisinden sonra maçın skoruna direk etki edebilecek pozisyonlar ve hakem hatalarını minimize etmek için Video Haken Uygulaması (VAR) konuşulmaya başlandı. VAR sisteminde, kontrol odasındaki iki hakemden biri maçı analiz edip, gerektiğinde hakeme bilgi verirken, diğeri de oyunu takip edebilecek. Kontrol odasından gelen bilgi üzerine, maçı yöneten hakem saha kenarındaki ekrandan pozisyonu izledikten sonra kararını verebilecek.

DOSTLUK MAÇINDA DENENDİ, ARTIK GÜNDEMDE

VAR ilk kez 1 Eylül 2016’da İtalya- Fransa arasında oynanan hazırlık maçında denendi. İtalyan futbolcular, Fransız defans oyuncusu Layvin Kurzawa’nın ceza sahası içinde topu elle oynadığı iddia ederek hakeme penaltı itirazında bulundu. Karşılaşmanın Hollandalı hakemi Björn Kuipers de bunun üzerine oyunu durdurdu ve saha kenarında videodan pozisyon tekrarını izleyip penaltı olmadığına karar verdi. Konfederasyon Kupası’yla birlikte VAR ilk kez uluslararası bir turnuvada hayata geçmiş oldu. VAR, önümüzdeki yıl yapılacak Dünya Kupası finallerinde de uygulanacak.

ELEŞTİRENLER DE ÇOK

VAR sistemine olumlu bakanlar olduğu gibi eleştirenler de var. Hakem hatalarının minimize edilmesiyle haksızlıkların önüne geçilmesi olumlu bir gelişme. Ancak bu sistemin futbolu robotlaştırıp çekiciliğini ortadan kaldıracağını savunanlarında sayısı hiçte az değil. Maçın durması da oyunu soğutan bir etken. Meksika-Yeni Zelanda maçında yaşanan kavgadan sonra hakem VAR sistemine başvurdu. Tam 4 dakikalık bir duraklamadan sonra eldeki görüntülere rağmen bir sonuca varılmadı. Maç kaldığı yerden soğumuş olarak devam etti.

Her pozisyonda VAR’ın kullanılması futbolun cazibesine ciddi damga vuracaktır. FİFA Hakem Komitesi Başkanı Massimo Busacca, amacımız insanların yıllarca konuştuğu bariz hataları minimize etmek derken, sistemin üzerinde çalışılmaya devam edeceğini açıkladı. Busacca özellikle hızlı karar verilmesinin önemli olduğunun altını çizdi.

TÜRKİYE’DE SPOR PROGRAMLARINI BİTİREBİLİR!

VAR, Türkiye’de uygulanmaya ne zaman başlanır bilinmez ancak hakem hatalarının çoğu zaman maçın skorunun önüne geçtiği ülkemizde bu sistem hayata geçerse birçok yönetici ve futbol yorumcusu konuşacak konu bulamaz. ‘Oynat Uğurcuğum’ artık tedavülden kalkar. Saatler süren programlar doğal olarak kısalır. Kaybedilen puanların sorumluluğunu maç sonunda hakemlere atan yöneticilerin işi daha zor. Maç temiz biterse, hatayı atacak başka birilerini bulmaları gerekecek. Bu da ya yönetim ya da oyuncular olacak.

Türkiye'de bu haberi engelsiz paylaşmak için aşağıdaki linki kopyalayınız👇

YORUM YAZIN

Lütfen yorumunuzu yazın
Lütfen isminizi girin