Herkesin bazı endişeleri, takıntıları veya bunlarla bağlantılı tekrarlayan davranışları olabiliyor. Psikiyatrist Uzman Dr. Serkan Akkoyunlu, ‘Takıntı ve endişeler kişinin bir saatten fazla zamanını alıyor ve günlük yaşamını etkiliyor ise bu durum önemli bir rahatsızlığın habercisi olabilir’ diyor.
Takıntıların kişinin hayatını önemli ölçüde zorlaştırdığına işaret eden Akkoyunlu, şu önemli bilgileri veriyor: Takıntılar karşımıza pislik, kir veya mikrop bulaşmasından korkma, hata yapmaktan korkma, başkasına isteyerek veya yanlışlıkla zarar vermekten korkma, sosyal açıdan uygunsuz şekilde davranmaktan korkma, cinsel veya dinsel konuları düşünmekten korkma olarak ya da düzen, simetri, kusursuzluk ihtiyacı olarak çıkmaktadır. Tekrar tekrar el yıkama, yıkanma, kapı ocak gibi şeyleri sık sık kontrol etme, rutin işleri yaparken içinden veya yüksek sesle sürekli sayı sayma hastaların sahip olduğu bazı zorlantılardır. İşleri belirli bir sayıda yapma ihtiyacı, eşyaları nesneleri sürekli belli bir biçimde düzenleme, akıldan çıkmayan görüntülere veya düşüncelere takılıp kalma, belirli kelimeleri, cümleleri veya duaları tekrarlama da diğer başka zorlantılara örnektir. Obsesif kompulsif bozukluğu olanlar sıkıntılarının artacağından korktukları yerlerden ve durumlardan kaçınırlar. Kir olabileceği için kapı kollarına, çöp tenekesine ve yiyeceklere dokunmak istemezler.
En sık görüleni “temizlik hastalığı”
Obsesif kompulsif bozuklukların birçok tipi bulunmaktadır. Bu bozukluk çeşitli şekiller alsa da hepsi aynı rahatsızlığın farklı görüntüleridir. Bunlar arasında tekrarlayıcı temizlik yapılan; kir, pislik veya mikrop gibi şeylerin bulaşmasından korkulan, halk arasında “temizlik hastalığı” denen tipi en sık görülenidir. Bunun dışında “vesvese” hastalığı; istenmeyen küfürlerin, cinsel içerikli de olabilen görüntülerin akla geldiği “ben nasıl bir insanım!” hastalığı, kapı açık mı kaldı, ocağı açık mı bıraktım gibi düşünceler ve tekrar tekrar kontrol etme hissiyle ortaya çıkan “kontrol etme hastalığı“ da sık görülmektedir.
Etkin tedavi mümkün
Çocuk yaş gurubunda öncelikli olarak psikoterapi, sonrasında gerekli görülürse ilaç tedavisi önerilirken, erişkin yaş grubunda şart olmamakla beraber her iki tedavinin birlikte uygulanıyor. İlaç tedavisinde kişinin belli bir ilacı ya da ilaçları etkin dozlarda düzenli kullanması beklenir. İlaç tedavisinin etkisi 1-2 ayda kendisini göstermeye başlarken tam etkisi yaklaşık 3-4 ay içerisinde ortaya çıkmaktadır. Psikoterapide ise hasta doktoru veya psikoterapisti ile en az haftalık seanslar şeklinde, ortala 12-20 seans arasında görüşmelere katılmakta ayrıca seanslarda yapılan çalışmaları seans dışında da uygulamaktadır. İlaç tedavisinin iyilik halinden sonra da tekrarlamayı önlemek için uzun süreli kullanılması gerekmektedir. Tedavi ile kişinin yaşadığı ızdırabın azalmasının yanı sıra yaşam kalitesi, çevresi ile olan ilişkisi, mesleki başarısı da önemli ölçüde düzelmektedir.
