HABER-YORUM | HASAN CÜCÜK
Galatasaray ve Beşiktaş, tarihi statları Ali Sami Yen ve İnönü’yü yıkıp yerine yenileri yaparken, maçlarını ‘göçebe’ olarak oynamışlardı. Beşiktaş’ın 2015-16 sezonunda kazandığı şampiyonluğu farklı kılan neredeyse tüm sezonu bir nevi deplasmanda oynamış olmasıydı. Tarihi İnönü Stadı yıkılıp, yeniden yapılırken Beşiktaş kah Atatürk Olimpiyat Stadı’nda kah Başakşehir’in sahasında maçlarını oynamıştı. Beşiktaş ve Galatasaray gibi yeni stadı yapılan Tottenham’da maçlarını Londra’nın ünlü Wembley Stadı’nda oynadı. Tottenham yeni stadına haftaya kavuşacak. Bir kulüp var ki, tam 5 yıldır stadında oynayamıyor. Gerekçesi ise oldukça farklı; iç savaş. Bu kulüp Shakhtar Donetsk.
Ukrayna’da 2005’te patlak veren Turuncu Devrim’i ülkenin iki köklü kulübü Dinamo Kiev ve Shakhtar Donetsk’i siyasetin ortasına çekmişti. Shakhtar Donetsk’in bulunduğu Doğu Ukrayna, Başbakan Vitor Janukoviç’i desteklemesine karşılık, takım, muhalifliğini ‘turuncu’ ile ifade eden muhalif lider Vitor Yuşenko’nun sembol rengine sahipti. Forma rengi istemeyerek de olsa kendini muhalif kanatta sağlayacağı için kulüp büyük bir ikilem içinde kaldı. Suların durulmasıyla iki kulüpte yeniden futbola konsantre oldu.
Euro 2012’ye Ukrayna ve Polonya birlikte ev sahipliği yaparken, maçların oynadığı statlardan biri de Shakhtar Donetsk’in sahası Donbass Arena oldu. sürgünEuro 2012 için inşa edilen Donbass Arena, 2009’da açılmış, 52 bin kapasiteli modern bir stattı. 400 milyon dolara malolan Donbass Arena’nın kaderinin futbol topu değil kurşunların hedefini olacağını bilmek mümkün değildi.
Tarih 2 Mayıs 2014. Shakhtar ligin 28. haftasında sahasında Ilyichivets’i konuk etti. Ligdeki 9. şampiyonluğunu Ilyichivets maçı öncesi ilan eden Shakhtar Donetsk seyircisi önünde şampiyonluğunun bir nevi kutlamasını yapıyordu. 90 dakika sonunda skor 3-1 ev sahibi takımın lehineydi. Mircea Lucescu yönetiminde üst üste 5. kez şampiyon olan Shakhtar Donetsk sahaya çıkarken Ilyichivets maçının seyircisi önünde oynadığı son maç olacağını bilmesi yine mümkün değildi. Turuncu Devrimi atlatan Ukrayna’nın bu kez başı ülkesinin doğusundaki ayrılıkçı Rus azınlıklarla dertteydi. Ukrayna’dan ayrılıp, Rusya’ya bağlanmak için başlayan karışıklıklar yerini iç savaşa doğru taşıdı. Rusya’nında desteğiyle bölgenin yönetimi ayrılıkçıların eline geçince, Shakhtar Donetsk’in ‘sürgün’ yılları başlıyordu.
Shakhtar sadece stadına veda etmiyordu. Kulüp bir anlamda tasını tarağını toplayıp, şehri terk ediyordu. Kulüp yönetim binası olarak Kiev’deki Hotel Opera kullanırken, takımın maçlarını hangi statta oynayacağı uzun süre tartışma konusu olmuştu. Ligdeki bir numaralı rakibi olan Dinamo Kiev’in sahasını kullanması mümkün olmadığına göre yeni çözümler bulmak gerekiyordu. Bulunan ilk çözüm Donetsk’ten bin 160 km uzaklıkta olan Lviv şehri oldu. Euro 2012 için yapılan statlardan biri olan Arena Lviv, 2011’de yapılmış, 30 bin kapasiteli idi. Shakhtar Donetsk tam 3 yıl boyunca maçlarını evinden bin km uzaklıkta Lviv şehrinde oynadı.
2017’de yeniden arayışa giren Shakhtar Donetsk’e bu kez Kharkiv şehri ev sahipliği yapacaktı. Kharkiv’in Donetsk’e uzaklığı 300 km idi. Bu seyircisi açısından bir avantajdı. Donetsk’in bir diğer takımı Olimpik ile Shakhtar arasındaki derbiler 50 bin kişi önünde oynanırken, Lviv’deki sürgün yıllarında tribünlerde ancak bir kaç bin seyirci oluyordu. Kharkiv’e taşınmayla birlikte seyirci sayısında gözle görülür bir artış oluyordu. Shakhtar Donetsk, hem lig hem de Avrupa kupalarında karşılaştığı rakiplerini 38 bin 685 seyirci kapasiteli Metalist Oblast Spor Kompleksi’nde ağırlıyor.
Kapılarını futbola açtığı 2009’dan itibaren futbol topunun hedefi olan Donbass Arena’nın kalesi ve tribünleri artık mermilerin hedefi oluyordu. Ağustos 2014’te Donbass Arena’ya isabet eden top mermileri, maddi hasara yol açtı. Patlamalar sonucunda stadın kuzeybatı cephesi, iletişim altyapısı, park ve enerji merkezi zarar gördü.Kirsha isimli antrenman tesisleri içerisinde bulunan binalarda ise oyuncuların dinlenme odası ve spor salonu kullanılmaz hale geldi. Patlamalar sonucunda büyük maddi hasar oluşmasına rağmen kulüp çalışanları zarar görmedi.
Aynı yılın eylül ayında Shakhtar Donetsk takımına ait ofisin çok sayıda silahlı kişi tarafından işgal edildiği bildirildi. Beş yıl önce Ukrayna ordusu ve ayrılıkçılar arasında çıkan çatışmalar nedeniyle Shakhtar Donetsk’in beşi Brezilyalı toplam altı oyuncusu, Fransa’nın Olympique Lyon takımına karşı oynanan dostluk maçından sonra ülkeye dönmeme kararı almış, bunun üzerine kulüp yönetimi ile oyuncular arasında bir iç kriz patlak vermişti.
Donbass Arena’ya veda etmeden önce üst üste 5, toplamda 9. şampiyonluğuna ulaşan Shakhtar, sürgünün ilk yıllarında eski günlerini aramaya başladı. 5 yıllık sürgün döneminin ilk iki yılında zirveden uzak kalan Shakhtar , 2016-18 arasında iki yıl üst üste şampiyon olarak kadro yapısının ne denli güçlü olduğunu ortaya koydu. Bu sezonda geride kalan 22 hafta sonunda 57 puanla ligde lider konumunda bulunan Shakhtar , en yakın rakibi Dinamo Kiev’e 7 puan fark attı. Sezonu şampiyon olarak tamamlarsa, üst üste 3, sürgündeki 5 yılında 3. şampiyonluğunu yaşamış olacak. Evinden yüzlerce km uzaklıkta maçlarını oynayan Shakhtar stadına kovuşacağı günleri hasretle bekliyor. Ancak şartlar bu sürecin baya uzun olacağını gösteriyor.
