BASRİ DOĞAN, AMSTERDAM
Hollanda’nın en çok turist çeken ve kuzey denizi seviyesinin altında kurulduğu için suda yüzen şehir olarak tanunan Amsterdam’ın 50 metre altına demiryolu hattı inşa edildi.
Amsterdam’ın 52. hattı olarak inşa edilen ve toplam uzunluğu 9,7 km olan hat, resmi açılışı 22 Temmuz 2018 olarak belirlenmesine rağmen erken açıldı. Amsterdam ve çevre illerden şehir merkezine gelen vatandaşlar yerin 50 metre altında bulunan metro hattını görmek için adeta yarıştı. Hattı bir günde 40 bin kişi gezdi.
YILLARI AŞAN HİKAYE
Amsterdam’ın kuzey ve güneyini birbirine bağlayan hattın tarihçesi 50 yıl öncesine 1968 yılına değin uzanıyor. 1968 yılında Amsterdam Şehir Demiryolu Planı’nda bir Kuzey-Güney metro hattı inşası için başlamasına karar verilir. 1975’te Amsterdam belediyesi, metro hattının ertelenmesine karar verir. Seksenlerin sonunda, Demokrat 66 (D66) partisinin girişimi üzerine, Kuzey-Güney hattının fizibilitesine yönelik araştırmalar tekrar yürütülür. 27 Kasım 1996’da bir Konsey kararıyla sonuçlanır. Ve 25 Haziran 1997’de Amsterdam halkına yönelik hattın durumu ile ilgili bir referandumu düzenlenir. Referandum için, 123.198 seçmen oy kullanır ve bunların 79.861’si (% 64.8) hattın gelmesine karşı oy verir. 42.961 seçmen ise lehte oy kullandı. Sonuç, bağlayıcı olarak kabul edilmedi. Çünkü referandum düzenlemesine göre, seçmen sayısının, son belediye seçimindeki seçmen sayısının yarısından daha fazla olması gerekiyordu.Bu demokratik hukuki süreç açısından hattın inşası bu sonucun ardından devam edebildi.
MALİYETİ 2018 İTİBARİ İLE 3,1 MİLYAR
Kuzey/Güney hattıyla, aslında Amsterdam’da ilk kez bir tünel açılıyordu. 1997’de Amsterdam’ın zayıf yer altının teknik açıdan uygun olup olmadığı konusunda şüpheler vardı, testler 1997’den 2002’ye kadar gerçekleşti. 9 Ekim 2002’de, belediye meclisi, hattın kurulması için nihai kararı aldı. Amsterdam meclisi konseyi lehte 29 oy ve 14 aleyhte yeni metro hattı inşası ile anlaştı. Amsterdam belediyesi, daha sonra inşaatın 317 milyon euroya belediyeye mal olacağını ve hattın 2011’de teslim edileceğini varsaydı. Gerçek yapı Nisan 2003’te başladı. Başlangıçta, 2011’de hat için bir açılış planlandı, ancak Merkez İstasyonun altındaki çalışma ile ilgili sorunlar da dahil olmak üzere çeşitli aksaklıklar nedeniyle, beklenen teslimat birkaç kez ertelendi. Bu arada Amsterdam belediyesine hattın maliyeti o anki bütçenin üç katına 300 milyon avrodan 900 milyon avroya yükseldi. İnşaatla ilgili sorunların büyük çoğunluğunda tabaka yığılması ve derin duvarlarda sızıntılar meydana gelmişti. Bu sızıntılardan dolayı, yeraltı suları bina çukurlarını boşalttı. Bu yer altı suları, 2008 Ağustos ayında Amsterdam- Noord’da Yeni Leeuwarderweg gibi inşaat çukurlarının yakınlarında yolların ve evlerin çökmesine neden oldu. 19 Haziran 2008’de, dört duvardaki sızıntı nedeniyle anıtsal binalar 15 santimetre çöktü. Metro inşaat işi 23 Haziran 2008’de durduruldu. Tekrar belediye kararı alınan inşaata tekrar başlanıldı. 2018 yılı itibari ile kuzey ve güney metro demiryolu hattının maliyeti ise 3,1 milyar avroya çıktı. Aradan geçen 10 yıl sonunda metro nihayet tamamlanmış oldu.
