Millet karanlıkta, soğukta titrerken hükümet, yandaş elektrik dağıtım şirketlerine kıyak geçti. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) 1 Ocak-31 Mart arasında uygulanacak elektrik tarifesinde dikkat çeken bir değişiklik yaptı. Buna göre genel aydınlatma fiyatı yüzde 21,3 zamlandı.

Ticarethaneler, meskenler ile tarımsal sulamadan kesilen dağıtım bedeli de zamdan etkilenecek. Böylece bu tarife gruplarında yapılan yüzde 3 indirim de ortadan kalktı. Zammın ne kadarının dağıtım şirketlerine, ne kadarının iletim hizmeti için TEİAŞ’a, ne kadarının kayıp ve kaçak kullanımına gideceği de tespit edilemeyecek. Zira EPDK ‘sadeleştirme’ adı altında faturalarda tam bir karartma uyguluyor. Neyin parasını ödediğimizi bilmemek de bir ayrıcalık!

TETAŞ, KÖMÜR SANTRALLERİNDEN NİÇİN PAHALI ELEKTRİK ALIYOR?

Elektrik faturalarında görülmeyen ‘genel aydınlatma’ ücretindeki artış, vatandaşı etkilemeyecek gibi görünse de hakikat öyle değil. Girift mevzuu Bilal’e anlatır gibi sadeleştireyim.

Kamu adına toptan elektrik alım-satım işlemlerini Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt AŞ (TETAŞ) yürütüyor. Yerli kömür santrallarından yüksek fiyatlı elektrik satın alan TETAŞ piyasa fiyatlarına göre 660 milyon TL fazladan ödeme yapacak. 2016’da 246 milyon TL bu şekilde kömür santralleri işleten yandaş şirketlere aktarıldı.

Artan zararın karşılanabilmesi için elektrik fiyatının artırılması lazım. Amma velâkin TETAŞ’ın fiyat artırması halinde elektrik faturaları daha da kabaracak. Zam yapılmazsa döviz borçları yüzünden zor günler geçiren ve hükümetin kapısından ayrılmayan dağıtım şirketleri cebinden fark ödeyecek.

REFERANDUM ÖNCESİ ALENİ ZAM OLMAZ

Dağıtım şirketlerine yük bindirmeyecek vatandaşa da hissettirmeyecek bir formüle ihtiyaç vardı. Zira baharda referanduma gitmeyi düşünen hükümetin yapacağı en son zam elektrik zammı olacaktır. Bir rey bile Saray’da mukîm zâtın tek adamlığının tescili açısından altından daha kıymetli.

Doğrudan elektriğin perakende satış fiyatına zam yapmak yerine TETAŞ üzerinde zımnen ‘görev zararı’ oluşturuluyor. Ardından bu görev zararı ‘genel aydınlatma’ adı altında bakanlık, ilgili kurumlar ve belediyeler tarafından TETAŞ’ın hesaplarına aktarılan paralarla karşılanıyor. Yani para yine vatandaşın cebinden çıkıyor.

VATANDAŞ FAZLADAN 192,5 MİLYON TL ÖDEYECEK

37 milyon abone ay sonunda kendi hesabından ödemediği için TETAŞ’ın zararını (2015 zararı 559 milyon TL) sübvanse ettiğinin farkına bile varmıyor. Bunun verdiği pervasızlıktan olmalı ki EPDK 31 Aralık 2016’da bu çetrefilli formülle birilerinin cebine milyonlarca lira girmesini sağlayacak kılıfı ‘elektriğe zam yok’ müjdesi ile duyurdu.

Üstelik zam Resmî Gazete’de yayımlandığı gibi yüzde 21,3 ile mahdut kalmadı. TETAŞ’ın kalem oyunları zammı genel aydınlatma tarifesini toplamda yüzde 29,4 yükseltti. EPDK’nın yeni tarifesiyle ilgili bakanlık ve belediyelerin yani kamunun ödediği genel aydınlatma bedeli kilovat saat başına 25,7 kuruştan 31,2 kuruşa çıktı.

Genel aydınlatmanın önümüzdeki 1 yıl için de en azından 2015 yılı seviyesinde olacağı dikkate alındığında kilovat saat başına yapılan 5,5 kuruşluk zam sebebiyle vatandaşın cebinden 2016’da 192,5 milyon lira fazladan para çıkacak.

SOKAK LAMBASININ SAYACI EVLERİMİZDE

Elektrik Mühendisleri Odası’nın feryadını ne duyan var ne yazan. Hükümet enerjide de Türkiye’yi duvara toslattı. Hem yandaş şirketlere ‘alım garantisi’ verdiği için pahalı elektrik almaya devam ediyorlar. TETAŞ’ın devasa zararını da vatandaşın üzerine yıkıyorlar.

Genel aydınlatma’ deyip geçmeyin, elektrikler kesik olduğu günlerde bile sokak lambaları yanıyor. Evinde karanlıkta, doğalgaz olmadığı için üşüyen vatandaş sokak lambalarının parasını zamlı ödediğinin farkında bile değil.

ALGI ÜSTADI DAMAT FIRÇA ATARKEN…

Sanayide imalat elektrik olmadığı için durmuş. Zarar milyar TL’yi aşmış. Kimin umurunda? Wikileaks’in açıkladığı e-postalar gösterdi ki Enerji Bakanı Damat Berat Albayrak tam bir algı üstadı. Kabiliyetini yine konuşturdu. Bürokratı aldı karşısına bastı fırçayı. Günlerdir karanlığa gark olan halkın öfkesini dindirmiş oldu

Elektrik krizine çare bulamasa da halkla ilişkiler faaliyeti mutlu sonla bitsin diye eliyle baklava ikram etti çalışanlara.

‘Arıza’ diyorlarsa arızadır, kurcalamaya gelmez. Arıza yahut ‘planlı kesinti’ altında kesintileri semt semt gezdirmek de bir zekânın eseri. Haksızlık etmeyelim. Bu kadar dolambaçlı yollar ve Twitter fotoğrafları için gece yarılarına kadar sancı çekiyorlar.

Karanlığa küfretmek yerine en yakın bakkaldan kâfi sayıda mum alalım. Mum yoksa ısrarlı isteyelim bakkalımızdan. Mum ışığında romantik ortamı kış ortasında bizler için hazırlayan Damat ve ekibine şükran borcumuzu da sokakta yanan lambaların zamlı faturalarını can u gönülden ‘aldım, kabul ettim’ diyerek ödeyelim.

Kimse vatan haini olmak istemez herhalde!

***

Sanayide çarklar durdu, zarar 2 milyar TL

-İstanbul ve çevresinde geçen hafta başlayan elektrik kesintileri devam ediyor. Cuma günü de İstanbul’un ekseriyetine elektrik verilmeyecek.

-Elektrik kesintisi sebebiyle evlere, okullara doğalgaz ve su verilemedi. Kombi ve kaloriferler çalışmadığı için hane sakinleri battaniyelere sarılarak ısınmaya çalıştı. İstanbul’da mum bulunamıyor.

-Jenaratörü olan iş yerlerinin mazot ve benzin talebi artırınca akaryakıt istasyonlarında kuyruklar oluştu.

-15 milyonluk İstanbul’da akşam saatlerinde sokak lambaları ve araba farları haricinde aydınlatma olmayınca ‘karanlık bir şehir’ görüntüsü oluştu.

-Elektrik olmadığı için birçok fabrikada üretim durdu. Özellikle İkitelli, Dudullu, Gebze ve Çerkezköy gibi organize sanayi bölgelerinde (OSB) kriz büyüyor.

-Elektrik tüm gün gelmediği için birçok şirket sabah işe gelen personeli evlerine geri gönderiyor.

-Sadece İkitelli OSB’de 30 binden fazla işletme ve 300 bine yakın çalışan kesintilerden etkilendi.

-Doğalgaz yetmediği için doğalgaz santrallerinin elektriği kesildi ve elektrik ihtiyacına cevap veremeyen Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ), demir-çelik fabrikalarına, çimento fabrikalarına ve OSB’lere elektrik vermiyor.

-Türkiye’de OSB’lerin yüzde 90’ında elektrik yok. Elektrik olmadığı için bilgisayarlar bile açılamadı. PTT, noter, kargo şirketleri gibi hizmet sektörüne ait şirketler bile hizmet veremiyor.

-Otomotiv fabrikalarında mecburi paydos verilmesi günlük 300 milyon Euro zarara yol açtı. Kesintilerden ötürü sanayide iş günü kayıpları oldu ve zarar 2 milyar TL’yi buldu.