Doğu Karadeniz’in en önemli geçim kaynağı olan fındık ile ilgili Toprak Mahsulleri Ofisi’nden (TMO) beklenen alış fiyatı açıklanmayınca üretici isyan etti. Sosyal medyada gündem olan bir videoda çuvallardaki fındığını ateşe veren bir üretici, AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Tarım Bakanı’na sesleniyor. İki köylü ihtiyar videoda, “Ben bunları da yakacağım. Sayın bakanım çektiğimize bakın. Kilosu 7.5 lira. 10.5’lira diyorlar alan yok.Cumhurbaşkanım üzerine al, halimize bak. Aç kaldık. Karadeniz uşağısın elimize al. 2019’u da var bu işin. Giresun, Eynesil, Ordu, 7 milyon müstahsil bununla geçiniyor. TMO fındığı almıyor. Tüccara gönderiyor. O da 7.5 lira diyor. Yakacağım bütün fındığı…” sözlerini sarfediyor.
24 Haziran seçimlerinin bölgede en çok konuşulan konusuolan fındık fiyatı konusunda muhalefet kilosu 15 liradan alım sözü vermiş, AKP iktidarı da benzer vaatlerde bulunarak, “Gereğini yapacağız” mesajları vermişti. TMO’nun fiyat açıklamaması nedeniyle piyasada tüccar ve fındık borsalarının belirlediği fiyatlar öne çıkıyor. Üretici fındık fiyatının en az 15 TL olmasını istiyor. Ancak ortalama 12 lira olarak seyrettiği fındıkta alımın düşük olduğu fiyatların daha da düşeceği endişesi dile getiriliyor.
Recep Tayyip Erdoğan
"- 24 Haziran'da bu kardeşinize başkanlığı verin.
Ondan sonra şu faizle,
dövizle, bunla şunla nasıl uğraşılır göreceksiniz."
Gördünüz mü kardeşinize yetki verdiniz, ne oldu? Faiz %24 e çıktı dolar 6,5 , köylü fındığını yaktı. pic.twitter.com/TXkTRiDp8l— Özlem Ağırman ???????? (@OzlemAgirmanTR) September 15, 2018
Bunlar “nasıl koyduk” diyen tayfa değil mi? pic.twitter.com/pY4BQFLSzt
— Dahi Bilal (@DahiOglan) September 16, 2018
PİYASA 11 LİRA ÜZERİNDEN KURULDU
Ordu Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Arslan Soydan, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) uzun süredir fındık alım fiyatı açıklamadığına dikkat çekerek, “TMO’nun piyasaya girip girmeyeceğini merak ediyoruz” demişti. Hafta için konuşan Soydan, Ağustos ayından bu yana Batı ve Doğu Karadeniz’deki yaklaşık 8 milyon fındık üreticisinin TMO’nun fiyat açıklayarak piyasaya gireceğini umduğunu, ancak bunun gerçekleşmediğini kaydetmişti. Fındıkta tekel konumunda olan bir firmanın tek fındık alıcı durumda olduğuna dikkat çeken Soydan, “Söz konusu firma bölgenin tek alıcısı konumunda bulunduğu için ilk önce 11 liradan piyasaya girdi. TMO’nun piyasaya gireceği konusu ağırlık kazanınca bu rakam 13 liraya kadar yükseldi. TMO’nun bugüne kadar piyasaya gireceğini belirterek bir fiyat açıklamaması sonucu serbest piyasada fındık 12 liraya kadar geriledi” sözlerini sarf etmişti.
CHP’Lİ KAYA KONUYU MECLİS’E TAŞIDI
CHP Trabzon Milletvekili Ahmet Kaya fındık fiyatlarıyla ilgili Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin cevaplaması için TBMM’ye soru önergesi sundu. Kaya, TMO’nun ne zaman fındık fiyatlarını açıklayacağını ve ne zaman fındık fiyatlarına müdahale edileceğini sordu.
Kaya sunduğu soru önergesinde şu ifadelere yer verdi; Karadeniz Bölgesi’nde yarım milyondan fazla ailenin geçim kaynağı olan fındık, bahçeden toplandı, kurutuldu, çuvallandı ve büyük ölçüde satıldı. Belki de satılan fındıklardan çikolata bile yapıldı. Hal böyle iken üretici, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin bir an önce piyasaya girmesini ve üreticinin hakkını koruyarak makul bir fındık alım fiyatı açıklamasını beklemektedir. Bu yılın rekoltesi geçen yıla göre düşük gerçekleşirken, fındık üretim maliyetleri önceki yıllara göre artış göstermiştir. Şu anda “serbest piyasa” olarak adlandırılan ve Türkiye’deki en büyük fındık alıcısı Ferrero ile bir grup tüccarın oluşturduğu sözde piyasada belirlenen fiyatlar, üretici beklentilerinin çok altındadır. Ayrıca dünya borsalarında fındık TL üzerinden değil dolar üzerinden işlem görmektedir. Bu nedenle hükümet fındık üreticisine sahip çıkmalı ve dolar kurundaki bu artışı TMO’nun alım fiyatına yansıtmalıdır. Konu ile ilgili açıklama yapan TMO yetkilileri ise kararın Tarım ve Orman Bakanlığı’nca alınacağını ve kendilerinin sadece uygulayıcı taraf olduğunu belirterek beklemede olduklarını ifade etmişlerdir.
Bu duruma göre;
- TMO fındık alım fiyatlarını ne zaman açıklayacaktır? Üretilen fındık büyük ölçüde satıldığı halde, bir grup tüccarın oluşturduğu piyasada ederinden düşük fiyatlar belirlendiği halde, fındık fiyatlarına müdahale etmek için neyi beklemektesiniz?
- Fındık fiyatını belirlerken dolar kurundaki artışları göz önünde bulundurarak, fındık üreticisinin hakkını koruyacak adımları atacak mısınız?
- Tarım ve Orman Bakanlığı olarak üreticiden yana mısınız, yoksa üreticinin sırtından para kazanmaya çalışan bir grup yabancı tüccardan yana mısınız?
