ABD Ulusal Bilim Vakfı, 2012’de bir kara deliğin çevresini gözlemlemek için kurulan Event Horizon Teleskobu’ndan (EHT) elde edilen görüntüleri “çığır açıcı sonuç’ diyerek tanıttı. İlk kez bir kara deliğin fotoğrafı çekilirken bu gelişme “astrofizikte büyük gün” olarak nitelendirildi.
40 milyar km çapıyla Dünya’dan üç milyon kat daha büyük olan dev kara deliği bilim insanları “canavar” olarak tanımladı. Dünya’dan 500 bin katrilyon (500 kentilyon) km uzaktaki kara deliğin fotoğrafını çekmek için dünyanın farklı bölgelerinde yer alan 13 teleskop kullanıldı.
200’den fazla bilim insanın katkıda bulunduğu Event Horizon Teleskopu Direktörü Astrofizikçi Sheperd Doeleman, “Kara delikler evrendeki en gizemli objeler. Asla görülemez dediğimiz şeyi gözlemledik. Kara deliğin fotoğrafını çektik” ifadelerini kullandı.
ABD Ulusal Bilim Vakfı basın toplantısı ile haberi duyurdu
Araştırmacılardan Jessica Dempsey de fotoğrafın kendisine Yüzüklerin Efendisi üçlemesindeki Sauron’un Gözü’nü hatırlattığını söyledi.
ABD Ulusal Bilim Vakfı Direktösü France Cordova da “Astrofizik dünyasında büyük bir gün. Görünmez denen şeyi görüyoruz” ifadesiyle heyecanını paylaştı.
Fotoğrafta, yoğun bir parlaklığa sahip “ateş çemberi”nin çevrelediği tam yuvarlak bir kara delik görülüyor. Bu parlaklığa, kızgın gazların deliğe düşmesi neden oluyor.
EINSTEIN’IN İZAFİYET TEORİSİ’Nİ DESTEKLİYOR
Öte yandan açıklamayı yapan bilim insanları kara delikle ilgili buluşlarının Albert Einstein’in İzafiyet Teorisi’ni desteklediğini de vurguladı. Uzaydaki cisimlerin yer çekim kuvvetinin kütlelerinin büyüklükleriyle doğru orantılı olduğunu öngören Einstein’ın teorisine göre kara delik gibi büyük kütleli cisimlerin zaman çekim kuvveti ve zamanı bükebilme yeteneği bulunuyor.
Fotoğrafı çekilen Kara delik Virgo galaksisindeki M87 adlı galakside bulunuyor
Einstein’ın Şubat 2016’ya kadar hiçbir şekilde tespit edilemeyen yer çekimi kuvvetinin dalgalar halinde yayıldığına ilişkin teorisi 100 yıl sonra şubat ayında yapılan gözlemde doğrulanmıştı.
Kara deliklerin çevresi evrendeki en vahşi yerlerden biri olarak gösteriliyor ve kendisine yaklaşan yıldızları, gezegenleri, gazı, tozu ve her çeşit elektromanyetik radyasyonu geri döndürülemez şekilde yutuyor.
TEK TELESKOPLA ÇEKMEK MÜMKÜN DEĞİLDİ
BBC’nin aktardığına göre, kara deliğin fotoğrafını bir tek teleskopla çekmek mümkün değil. Bu nedenle bu alanda yapılan en büyük deney kapsamında, Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi’nden Profesör Sheperd Doeleman yönetiminde, dünyanın farklı bölgelerindeki sekiz teleskop arasında bağlantı sağlayan bir proje geliştirildi.
Bu teleskoplar Hawai ve Meksika’da yanardağlar üzerinde, Arizona’da ve İspanya’nın Sierra Nevada bölgesinde dağlar üzerinde, Şili’deki Atakama Çölü’nde ve Antarktika’da yer alıyordu. 200 kişiden oluşan bir ekip, teleskopları M87 galaksisi yönüne çevirip 10 gün boyunca merkezini gözledi.
