HABER-İNCELEME | HASAN CÜCÜK
Rus ve Arap sermayesinden sonra Çinliler de Avrupa’nın önde gelen kulüplerini satın alma yarışına katıldı. Sürekli artan Çinli zenginler için futbol giderek bir yatırım aracına dönüşüyor. Artık Rus ve Arap sermayesinin karşısında güçlü bir Çin sermayesi de var. Yatırımcılar daha çok İngiltere ve İtalya ligindeki takımlara yönelirken, PSG’nin Arap, Monaco’nun Ruslara satılmasından sonra Fransa takımlarına da bir ilgi oluştu. Avrupa’nın ilk dört liginde bu gelişmeler yaşanırken, yavaş yavaş Türkiye de radarda gözükmeye başladı.
BAŞAKŞEHİR’E ÇİNLİ TALİP
Yaptığı sponsorluk anlaşmaları ve formasına aldığı reklamlardan dolayı ‘devlet destekli takım’ imajını veren Başakşehir’in adı yabancı sermaye ile anılan ilk Türk takımı oldu. Önce Katar’lıların alacağı iddiası düştü medyaya. Alıcının Süper Ligin yayın haklarını satın alan Bein Sport’un sahipleri olduğu söylentileri kısa sürede yalanlandı. Ama ateş olmayan yerden duman çıkmazdı. Maçları yayınlayan bir şirketin Başakşehir’i satın alması pozitif ayrımcılığı akıllara getirecekti. Aradan fazla bir süre geçmeden yine Başakşehir adı bu kez Çinlilerle birlikte anılmaya başlandı. Bu kez söylentiden daha fazlası vardı. Açıklamayı yapan bizzat kulübün başkanıydı. Başakşehir Başkanı Göksel Gümüşdağ, Çinli bir grupla görüştüklerini ve Başakşehir’e bir ortak alabileceklerini ifade etti.
PREMİER LİG’DE ÇİNLİ HİSSEDARLAR
Her ne kadar Rus ve Arap sermayesinin adı çıkmış olsa da Avrupa’da birçok kulübün hissesini Çinliler elinde tutuyor. Premier Ligin lideri Manchester City’nin tamamını 265 milyon sterline satın alan Arap milyarder Şeyh Mansur, daha sonra kulübün yüzde 13’ünü devlet destekli Çin şirketleri CMC ve CITIC’den oluşan bir konsorsiyuma sattı.
Çinlilerin Premier Lig’de hatırı sayılır oranda başka yatırımları da bulunuyor. Premier Lig kulüplerinden West Bromwich Albion’un yüzde 88’ini 2016’da 250 milyon dolar karşılığında Çinli bir şirket satın aldı. ABD’li milyarder Randy Lerner’ın 2006 yılında 62,2 milyon sterline sahibi olduğu Aston Villa, 2016’da el değiştirip Çinli iş adamı Tony Xia tarafından 76,5 milyon sterline satın alındı. Yine Çin merkezli Fosun International adlı yatırım şirketi, 2016 yılında 45 milyon sterlin karşılığında Wolverhampton takımının hisselerinin tamamını elde etti.
AUXERRE, SOCHAUX, NİCE VE LYON
Fransa’da yabancı sermayenin takımları denince akla hemen Monaco ve Paris Saint Germain (PSG) gelir. Oysa Axuerre, Sochaux, Nice ve Lyon’un hisselerinin önemli bir bölümü Çinlilere ait bulunuyor. Auxerre’in yüzde 60’ını 2016’da 7,7 milyon dolara satın alan Çinli gıda ambalajı şirketi ORG, daha sonar kulüpteki payını yüzde 77’ye yükseltti. Peugeut’nun işçileri tarafından kurulan Sochaux, 2015’te Çinli bir LED aydınlatma üreticisi şirketine 7 milyon Euro karşılığında satıldı. Son iki yılda aldığı başarılı sonuçlarla dikkat çeken Nice’i, Çinli Chien Lee ve Alex Zeng, ABD’li ortaklarıyla birlikte 21 milyon dolar ödeyerek kulübün hisselerinin yüzde 80’ine sahip oldu. Kalan yüzde 20’lik bölüm ise kulüp başkanı Jean-Pierre Rivere’de kaldı. 2000’li yılların başından itibaren Fransa ligine ambargo koyup üst üste 7 kez şampiyon olan Lyon’un yüzde 20’si Çinli yatırım şirketi IDG Capital Partner tarafından 110 milyon Euro’ya satın alınmıştı.
ATLETİCO MADRİD’İN YÜZDE 20’Sİ
İspanya La Liga’ya yabancı sermaye Malaga’yı satın alarak girmesine karşılık pek başarılı olamamıştı. Arapların satın aldığı Malaga, ligin devleriyle başa çıkacak bir kadro kuramadı. Arapların hüsran yaşadığı La Liga’da Çinliler şanslarını Espanyol’un yüzde 56’lık hissesini satın alarak denedi. Restar Grubu, Espanyol’un yüzde 56’lık hissesi için 64 milyon Euro ödedi. Real Madrid ve Barcelona’dan sonra La Liga’nın en iyisi olan Atletico Madrid’in yüzde 20’si de Çinlilerin elinde bulunuyor. Çin’in en büyük şirketlerinden Dalian Wanda Grup’un sahibi Wang Jianlin, 2015 başında Atletico Madrid’in yüzde 20’lik hisselerini yaklaşık 45 milyon Euro karşılığında satın aldı.
MİLANO’DA ÇİN HÂKİMİYETİ
Serie A’daki kulüplerin sahibi genelde zengin İtalyanlardır. Zenginlerin gücünü arkasına alan kulüpler için başarı daha kolaydır. İtalya Serie A’ya yabancı sermaye Çinliler ile girdi. Milano takımları İnter ve Milan’ın sahipleri artık İtalyanlar değil. Geçen yıl Silvio Berlusconi’nin 31 yıldır sahibi olduğu Milan’ın yüzde 99,93’lük hissesi, yaklaşık 740 milyon Euro bedelle Çinli iş adamı Li Yonghong’un sahibi olduğu Rossoneri Sport Investment Lux’a devredildi. İnter’in yüzde 31’lik hissesi aynı zamanda kulüp başkanlığını yapan Endonezyalı Eric Thohir’in elinde bulunurken, geriye kalan yüzde 68,55’lik hissesi de geçen yıl elektronik aletler üreten Çin firması Suning Holdingler Grubu’na satıldı.
Başakşehir’e Çinli ortak gelirse Türk kulüpleri ilk kez yabancı sermaye ile tanışmış olacak. Avrupa’da gördüğümüz manzaranın benzerini Türkiye’de de görmeye başlayacağız; şampiyonluğu paranın gücü belirleyecek. Bugün özellikle Fransa ve İngiltere’de paranın gücünü arkasına alan takımlar şampiyonluğunun en büyük favorisi konumunda bulunuyor.
