HABER-YORUM | SEMİH ARDIÇ
Hükûmete yakın gazete ve televizyonlarda bir sevinç, bir sevinç. Enflasyonun düştüğünü müjdeliyorlar koro halinde.
“Düştü” dedikleri enflasyon şubat sonu itibarıyla Tükeci Fiyatları Endeksi’nde (TÜFE) aylık yüzde 0,16, yıllık yüzde 19,67 arttı.
DÜŞMEDİ, ARTIŞ HIZI YAVAŞLADI
Düşüş değil, fiyat artış hızının yavaşlaması olduğunu bile hakikati çarpıtıyorlar. Üstelik son bir senede gıda enflasyonu yüzde 29 olmuş.
Enerji ve işlenmemiş gıda fiyatlarının hariç tutulduğu çekirdek enflasyon ise yüzde 18,5.
Geçen sene bugünlerde yüzde 10 civarında seyreden TÜFE yüzde 20 etrafında turluyor. İktidar gayet pişkin vaziyette bunu “başarı” diye yutturmaya çalışıyor.
ÜFE YÜZDE 30’LARDA
Dahası var. Sanayide, toptan ticarette fiyatlar daha yüksek seviyelerde. Yurt içi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE), şubatta bir önceki aya göre yüzde 0,09, yıllık yüzde 29,6 arttı. Geçen sene ÜFE de yüzde 13 civarında seyrediyordu.
“Dolar artışı bizi etkilemiyor.” diyen akl-ı evvellerin sayesinde enflasyon artık bir üst lige terfi etti.
Daha evvel yüzde 7-yüzde 14 arasındaki TÜFE, yüzde 17-yüzde 26 arasında salınıyor. ÜFE de yüzde 25 ila yüzde 50 gibi geniş bir aralığa yükseldi.
Türkiye’nin döviz fiyatına ne kadar hassas bir ekonomi olduğu döviz düşerken de tırmanırken de birebir hissediliyor.
DÖVİZ FİYATI ARTTIKÇA ENFLASYON ARTIYOR
Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) iktidara geldiği 2002 senesinden itibaren dünya döviz bolluğunun keyfini sürüyordu.
Döviz bollaştıkça Türkiye gibi yüksek faiz veren piyasalara adeta dolar yağdı. Giriş devam ettikçe dövizin fiyatı düştü, TL kıymet kazandı.
O dönemde enflasyonun yüzde 30’lardan yüzde 10’un altına gerilemesinde kur seviyesi belirleyici oldu. Son iki-üç senedir tam aksine bir tablo ile karşı karşıyayız. 2018 başında 3,76 TL olan 1 ABD Doları halihazırda 5,40 TL. Aradaki farkın enflasyonu ne kadar yukarı çektiğini Türkiye İstatistik Kurumu her ay haykırıyor.
TANZİM SATIŞTAN AL FİYATI
Şubat TÜFE’de nisbî düşüş olsa da TÜİK’in fiyatı en fazla ucuzlayanlar” listesi de gösteriyor ki hükûmet tanzim satış çadırlarını (TANSAÇ) enflasyonu düşmüş gibi göstermek için kullanıyor.
TÜİK’in “domates, patlıcan, soğan ve biber fiyatlarının yüzde 7 ila yüzde 20 arasında düştüğüne” dair verisini bir de vatandaşa sorsunlar. Bakalım vatandaşa uğramış mı o ucuzluk?
Sebzeyi hal fiyatlarının bile altında seçime kadar zararına satarken diğer tarafta TÜİK enflasyon verilerini çadırdan topluyor.
Bir taşla birkaç kuş vuran AKP seçimi müteakip hem o çadırları kapatacak hem de o döneme kadar TANSAÇ’ın zararını yine vatandaşın sırtına bindirecek.
ENERJİ ENFLASYONU YÜZDE 47
TÜFE ile ÜFE arasındaki makas bu kadar açıkken, enerji fiyatları indirime rağmen senelik yüzde 47 artmışken kimse enflasyonun düşeceğine inanmaz.
Dayanıksız tüketim mallarında aylık fiyat artışı yüzde 1,5 (yıllık yüzde 24,7). Sermaye malları enflasyonu aylık yüzde 0,22, yıllık yüzde 30,7 gibi yüksek seviyede.
Dolar veya euro yüzde 15 artsa kur geçişkenliği yeniden daha bariz hale gelecek.
Hükûmet son 6 ayda yaşananlardan ibret alabilseydi, en azından kemer sıkmayı başarabilseydi muhtemel kur artışlarının tesiri bir nebze azaltılabilirdi.
ALMANYA’DA TÜFE YÜZDE KAÇ?
Pekâlâ TÜİK’in çadırdan topladığı fiyatlarla yüzde 20’ye kadar indirebildiği enflasyon Almanya’da yüzde kaç?
Havuz problemi olmadığı için cevabı hemen veriyorum: Almanya’da yıllık TÜFE yüzde 1,7. Geçen sene TÜFE yüzde 2’ye çıkınca Başbakan Angela Merkel sendikalar tarafından topa tutulmuştu.
Almanlar, AKP’yi kıskanmasın da ne yapsın! Nitekim en yüksek enflasyon ve faizde dünyada ilk 10 arasına girme başarısını her siyasî İslamcı parti gösteremez.
