Avukat algılarının araştırıldığı anketten Türkiye’de yargının son durumu ortaya çıktı. 2013-2017 yılları arasında Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu Üyeliği ve Başkan Yardımcılığı görevinde bulunan avukat Başar Yaltı öncülüğünde gerçekleştirilen “Hukuk Devleti Perspektifinden Avukatların Adil Yargılanma Algısı” başlıklı araştırmaya göre, avukatların yüzde 83.3’ü hakimlerin bağımsız ve tarafsız olmadığına inanıyor.
Avukatların yüzde 86.2’si “Adalet yerini bulmuyor.” derken, yüzde 85’i “Âdil yargılanma ilkelerinde en çok ihlâl edilen, makul sürede yargılanma hakkı.” olduğunu ifade ediyor. Avukatların yüzde 61’i de “Ceza mahkemelerinde yolsuzluk var” diyor.
Milliyet’in haberine göre, araştırma kapsamında Türkiye genelindeki 88 bin 164 avukata SMS yoluyla anket sorusu gönderilirken, 3 bin 272 avukat soruları yanıtladı. Hata payının yüzde 1.5 olarak açıklandığı araştırma sonuçlarına göre, avukatların yüzde 32.9’u hukuk fakültelerindeki eğitimlerin ‘yetersiz’, yüzde 10.7’si ‘çok yetersiz’ olduğunu belirtirken, yüzde 27’lik bir dilim ise ‘eğitim yeterli’ cevabını verdi. Ceza mahkemelerinde yolsuzluk olup olmadığına ilişkin soruyu katılımcı avukatların yüzde 3’ü ‘kesinlikle yoktur’, yüzde 9’u ‘yoktur’, yüzde 27’si ‘fikrim yok’, yüzde 42’si ‘az da olsa vardır’, yüzde 19’u ise ‘yaygın şekilde vardır’ diye yanıtladı.
Çok uzun sürüyor
Yargılamalarda adil yargılanma ilkelerinden en çok hangisi ihlal ediliyor?” sorusuna avukatların yüzde 85’i “Makul sürede yargılanma hakkı” cevabını verdi. Yüzde 67.7’lik bir dilim ise davaların uzamasının nedenini hakimlerin iş yükünün fazla olmasına bağladı. Yüzde 67.4’lük bir kesim, hakimlerin duruşmalara hazırlıksız çıktığını belirtti. Meslekte ‘40 yıl üstü’ kıdeme sahip olanların yüzde 91’i, 5 yıl ve daha az kıdemlilerin de yüzde 89’u yargının siyasallaştığını söyledi.
Yüzde 86’sı: Adalet yerini bulmuyor
Ankete katılan avukatların yüzde 26.2’si sosyal demokrat, yüzde 23’ü Atatürkçü, yüzde 10.6’sı sosyalist, yüzde 8.9’u dindar-milliyetçi-muhafazakâr, yüzde 4.9’u milliyetçi, yüzde 8.9 milliyetçi-muhafazakâr, yüzde 6.5’i liberal görüşleri savunduğunu ifade ederken, yüzde 12.6’sı siyasi görüşü olmadığını söyledi. Araştırmada mahkeme kararlarının adil olmadığı ile ilgili görüşler de yer aldı. Türk yargı sisteminde adaletin gerçekleşmesini yetersiz bulan avukatların oranı yüzde 86.2 oldu. Araştırmaya göre, hiçbir siyasi eğilimi olmayan avukatların yüzde 67.6’sı, hakimlerin bağımsız ve tarafsız olduğu fikrine kesinlikle katılmadığını ifade etti. Ankete katılan tüm avukatların yüzde 83.3’ü, hakimlerin bağımsız ve tarafsız olduğu fikrine katılmadığını dile getirdi. Kemalist, Atatürkçü ve sosyal demokrat avukatların yüzde 70’i hakimlerin bağımsız ve tarafsız olduğu fikrine kesinlikle katılmazken; kendilerini dindar, muhafazakâr ve milliyetçi olarak tanımlayan avukatların yüzde 40.4’ü hakimlerin bağımsız ve tarafsız oldukları önermesine kesinlikle katılmadığını söyledi.
