2019 Cumhurbaşkanlığı seçimleri için AKP-MHP ortaklığında hazırlanan 26 maddelik ‘ittifak kanun teklifi’ TBMM Genel Kurulu’nda gece yarısı başlayıp sabaha kadar süren görüşmelerin ardından kabul edilerek yasalaştı. CHP’li ve HDP’li milletvekilleri görüşmelerin televizyon yayınının olmadığı saatlerde yapılmasına gece boyu Meclis’te ve sosyal medyada tepki gösterdi.
26 maddelik ortak kanun teklifi, 20 saat süren mesai sonra Meclis Genel Kurulu’nda kabul edildi. Bu nedenle AKP ve MHP’nin grup toplantıları iptal edildi. AKP, kanunu hafta sonu yapılacak olan MHP kurultayı öncesi geçirmek istiyordu. Bahçeli’nin kongreye ittifak yasanın yasalaştıktan sonra gitmek istediği, önerinin Meclis’ten geçmesiyle seçmen tabanına ‘ittifakı garantiledik’ mesajı vermek istediği belirtilmişti. Yasanın hızlıca kanunlaşması için AKP ve MHP milletvekilleri konuşmadı dahi yapmadı.
NELER DEĞİŞİYOR?
Teklif 26 maddeden oluşuyor, 4 yasada değişiklik içeriyor. O değişiklikler şöyle:
Siyasi partilerin seçimlerde başka bir siyasi partiyi destekleme kararı almalarını yasaklayan hüküm kaldırıyor.
Seçimlere ittifak yaparak katılma kararı alan siyasi partilerin, seçim takviminin başlamasından itibaren en geç 7 gün içerisinde genel başkanların imzaları altındaki “ittifak protokolü” ile YSK’ya başvurmaları gerekecek. (Bu madde daha sonra ‘seçime katılma yeterliliği taşıyan partiler’ olarak değiştirildi)
Aday listelerinin teslim edilmesi için belirlenen tarihten iki gün öncesine kadar, aynı usulle ittifak protokolünde değişiklik yapılabilir.
Partiler, aday listelerinin teslim edilmesi için belirlenen tarihten üç gün öncesine kadar, YSK’ya başvurarak ittifaktan vazgeçebilir.
Partiler kendi aday listeleri ile yan yana yer alacaklar. Sıraları da kura ile belirlenecektir.
Milletvekili sayısı ittifak yapan siyasi partiler arasında aldıkları geçerli oy esası ile dağıtılacak.
Seçilme yaşı 18’e indirilmektedir.
İttifakın unvanı belirlenmemiş ise bu bölüme yalnız “İttifak” ibaresi yazılacak, unvanı olmayan ittifakın birden fazla olması halinde, bunlar başvuru sırasına göre numaralandırılacak.
Birlikte yapılan Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinde, önce Cumhurbaşkanı seçimine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılır.
Mahalli idare organları seçimlerinde; sırasıyla büyükşehir belediye başkanlığı, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği ve muhtarlık seçimine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılır.
Yatağa bağımlı vatandaşlarca seçme hakkının kullanılması için seyyar seçim sandığı kullanılacak.
Sandık kurulu başkanları kamu görevlileri arasından kura ile belirlenecek.
Seçimlerde kullanılacak kabinler oy vermenin gizliliğini sağlayacak şekilde belirlenecek.
Filigranlı ve amblemli oy zarflarının ebatları belirlenecektir.
Üzerinde sandık kurulu mührü bulunmamasına rağmen Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı, amblemi ve ilçe seçim kurulu mührü bulunan zarflar ile üzerinde leke veya çizik bulunsa dahi bunun özel işaret koymak amacıyla yapıldığı kesin olarak anlaşılamayan zarflar geçerli sayılır.
Mahalli idareler seçimlerinde oy pusulaların tamamı aynı zarf ve sandığa konulacak.
Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçiminde de pusulalar aynı zarfa konulacak.
İhbar üzerine kolluk güçleri sandık başlarına gelebilecek.
Seçim sisteminde değişiklik yapılmayacak.
Seçim barajında ittifakın oylarının toplamı sayılacak.
